Doğu Akdeniz'de Kıbrıs Sorunu ve enerji jeopolitiğine etkileri
The Cyprus Problem in the Eastern Mediterranean and its impacts on energy geopolitics
- Tez No: 930502
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN AK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Uluslararası İlişkiler, Political Science, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Doğu Akdeniz, Kıbrıs Sorunu, Enerji Jeopolitiği Doğal Gaz Rezervleri, Eastern Mediterranean, Cyprus Issue, Energy Geopolitics, Natural Gas Reserves
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL TOPKAPI ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Güvenlik Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Güvenlik Bilimleri ve Uygulamaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Doğu Akdeniz, tarih boyunca stratejik konumu ve zengin doğal kaynakları nedeniyle birçok medeniyetin ve ulusun ilgisini çekmiştir. Bu bölge, enerji rezervleri açısından zengin olup, son yıllarda keşfedilen doğal gaz ve petrol yataklarıyla daha da önemli hale gelmiştir. Bölgenin enerji kaynakları, özellikle Avrupa ve Asya arasındaki enerji güvenliği açısından kritik bir rol oynamaktadır. Kıbrıs Sorunu, 1960'larda adanın Türk ve Rum toplumları arasında etnik çatışmalara sahne olmasıyla başlamıştır. 1974'te Türkiye'nin gerçekleştirdiği Kıbrıs Barış Harekatı, adanın fiilen ikiye bölünmesine yol açmış ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) olmak üzere iki ayrı yönetim ortaya çıkmıştır. Bu bölünmüşlük, adadaki siyasi ve toplumsal gerilimleri artırmış ve uluslararası toplumun çeşitli çözüm çabalarına rağmen kalıcı bir barış sağlanamamıştır. Doğu Akdeniz'de son yıllarda keşfedilen enerji rezervleri, bölgedeki jeopolitik dinamikleri büyük ölçüde değiştirmiştir. İsrail, Mısır ve Kıbrıs açıklarında bulunan büyük doğal gaz yatakları, bölge ülkeleri arasında yeni enerji iş birliği ve çatışma potansiyelleri yaratmıştır. Bu durum, Doğu Akdeniz'in enerji jeopolitiğinde önemli bir oyuncu haline gelmesine yol açmıştır. Kıbrıs Sorunu, Doğu Akdeniz'deki enerji jeopolitiği üzerinde derin etkiler yaratmaktadır. Adanın statüsü konusundaki belirsizlikler, enerji kaynaklarının paylaşımı ve kullanımı konusundaki anlaşmazlıkları tetiklemektedir. GKRY'nin tek taraflı olarak enerji arama faaliyetlerine başlaması, Türkiye ve KKTC tarafından sert tepkilerle karşılanmıştır. Türkiye, KKTC'nin haklarını koruma amacıyla Doğu Akdeniz'de sondaj ve araştırma faaliyetleri yürütmektedir. Doğu Akdeniz'deki enerji kaynakları, uluslararası aktörlerin de dikkatini çekmiştir. Avrupa Birliği, ABD ve Rusya gibi büyük güçler, bölgedeki enerji rezervlerine erişim sağlamak ve bölgedeki jeopolitik dengeleri kendi lehlerine çevirmek için çeşitli stratejiler geliştirmektedir. Bu durum, Doğu Akdeniz'deki enerji jeopolitiğinin uluslararası boyutunu daha da karmaşık hale getirmektedir. Doğu Akdeniz'deki enerji kaynakları, bölge ülkeleri arasında hem iş birliği hem de çatışma potansiyeli yaratmaktadır. Enerji kaynaklarının etkin ve adil bir şekilde paylaşılması, bölgedeki barış ve istikrarın sağlanması için kritik öneme sahiptir. Ancak Kıbrıs Sorunu'nun çözümsüzlüğü, bu iş birliği potansiyelini zayıflatmakta ve bölgedeki gerilimleri artırmaktadır.
Özet (Çeviri)
The Eastern Mediterranean has attracted the interest of many civilizations and nations throughout history due to its strategic location and rich natural resources. This region, rich in energy reserves, has become even more significant with the discovery of natural gas and oil deposits in recent years. The region's energy resources play a critical role, especially in terms of energy security between Europe and Asia. The Cyprus Issue began in the 1960s with ethnic conflicts between the Turkish and Greek communities on the island. The Cyprus Peace Operation conducted by Turkey in 1974 led to the de facto division of the island, resulting in the establishment of two separate administrations: the Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) and the Greek Cypriot Administration of Southern Cyprus (GCA). This division increased political and social tensions on the island, and despite various efforts by the international community, a lasting peace has not been achieved. The energy reserves discovered in the Eastern Mediterranean in recent years have significantly altered the geopolitical dynamics of the region. The large natural gas deposits found off the coasts of Israel, Egypt, and Cyprus have created new potentials for energy cooperation and conflict among the countries in the region. This situation has made the Eastern Mediterranean a significant player in the energy geopolitics. The Cyprus Issue has profound effects on the energy geopolitics of the Eastern Mediterranean. The uncertainties regarding the status of the island trigger disputes over the sharing and utilization of energy resources. The GCA's unilateral initiation of energy exploration activities has been met with strong reactions from Turkey and the TRNC. Turkey conducts drilling and research activities in the Eastern Mediterranean to protect the rights of the TRNC. The energy resources in the Eastern Mediterranean have also attracted the attention of international actors. Major powers such as the European Union, the United States, and Russia have developed various strategies to gain access to the region's energy reserves and to turn the geopolitical balances in the region in their favor. This situation further complicates the international dimension of energy geopolitics in the Eastern Mediterranean. The energy resources in the Eastern Mediterranean create potential for both cooperation and conflict among the regional countries. The effective and fair sharing of energy resources is of critical importance for ensuring peace and stability in the region. However, the unresolved Cyprus Issue weakens this cooperation potential and increases tensions in the region.
Benzer Tezler
- Kıbrıs özelinde yaşanan doğalgaz sorununa ilişkin Doğu Akdeniz devletlerinin ortaya koyduğu yaklaşımlar (2006-2017)
The approaches of the Eastern Mediterranean states regarding the natural gas problem in Cyprus (2006-2017)
GÖKHAN GÜLBİTEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerYalova ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖVGÜ KALKAN KÜÇÜKSOLAK
- Stratejik iletişim bağlamında doğu Akdeniz jeopolitiğinin analizi: Türkiye ve Yunanistan örneği
Analysing eastern mediterranean geopolitics in context of strategic communications: Türkiye and Greece case
NAZİF BOZKURT
Doktora
Türkçe
2024
Halkla İlişkilerAnkara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASLI YAĞMURLU DARA
- The analysis of the political context of the Cyprus hydrocarbons debate in relation to Cyprus problem
Kıbrıs hidrokarbon tartışmasının Kıbrıs problemi ile ilişkili olarak politik bağlamının incelenmesi
EMİNE EMİNEL
Doktora
İngilizce
2016
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OKTAY FIRAT TANRISEVER
- Natural gas - A game changer in the Cyprus conflict?
Doğal gaz - Kıbrıs meselesinde bir oyun değiştirici?
ARZU OPÇİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Siyasal BilimlerSabancı ÜniversitesiUyuşmazlık Analizi ve Çözümü Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. AHMET EVİN
- Türkiye'nin Kıbrıs politikasının enerji jeopolitiği bağlamında analizi
Analysis context of energy geopolitical of Turkey's Cyprus policy
MUSTAFA YAKIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Uluslararası İlişkilerSakarya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT YEŞİLTAŞ