Hekimlerin proleterleşme algılarının değerlendirilmesi
An evaluation of physicians' perceptions of proletarianization
- Tez No: 931154
- Danışmanlar: PROF. DR. RAMAZAN ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
Proleterleşme, profesyonel mesleklerin işin içeriği, işin şartları, emeğin ücreti, emek nesneleri, mesleki eğitim, üretim araçları vb. üzerindeki hakimiyetini kaybetmesini ifade etmektedir. Meslekler sosyolojisi kapsamında proleterleşme süreci bürokratikleşme, yabancılaşma, değersizleşme, ticarileşme, statü kaybı ve/veya tabakalaşma, vasıfsızlaşma ve mesleki özerkliğin yitimini içermektedir. Bu bağlamda hekim proleterleşmesi hekimin sağlık hizmeti üretim araçları, işin içeriği, işin şartları, tıp eğitimi, hizmet sunulan hastalar, hekim emeğinin ücreti üzerindeki hakimiyetini kaybetmesi olarak tanımlanabilmektedir. Hekimlerin giderek bürokratikleşmekte, yabancılaşmakta, değersizleşmekte, ticarileşmekte ve mesleki hakimiyetini kaybetmekte olduğu düşünülmektedir. Bu tezde hekim proleterleşmesinin hangi boyutlarda ve ne düzeyde algılandığını değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda hekim proleterleşme algısını ölçmeye yönelik bir ölçek geliştirilmiş ve geliştirilen bu ölçekle hekimlerin proleterleşme algıları; hakimiyet kaybı, bürokratikleşme, değersizleşme, yabancılaşma ve ticarileşme boyutları üzerinden değerlendirilmiştir. Araştırmaya Türkiye'nin 7 bölgesindeki birçok ilde kamu, özel ve üniversite hastanelerinde görev yapan 900'ü aşkın hekim katkı sağlamıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından yapılan literatür taramaları, hekimlerle mülakatlar ve uzman görüşleriyle olgunlaştırılan taslak ölçek formu kullanılmıştır. Araştırmada sırasıyla yapı geçerliliği için AFA, belirlenen yapının test edilmesi için 1. ve 2. düzey DFA, ifadelerin birbirleri ve diğer boyutlarla olan ilişkisini ortaya koymak için yakınsak ve ıraksak geçerlilik test edilmiş, ölçüt geçerliliğinin sağlanabilmesi için ölçeğin Mesleği Bırakma Niyeti ve Mesleki Bağlılık Ölçeği arasındaki korelasyona bakılmış, güvenilirlik analizleri için Cronbach Alpha katsayısı ve CR değerlerine bakılmış, test tekrar testi yapılmıştır. Yapılan tüm analizler sonucunda araştırmacı tarafından geliştirilen Hekim Proleterleşme Algısı Ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu ortaya konmuştur. Sonuç olarak hekim proleterleşmesinin hakimiyet kaybı, bürokratikleşme, değersizleşme, yabancılaşma ve ticarileşme boyutlarında gerçekleştiği bulunmuştur. Hekimlerin proleterleşme algılarının hakimiyet kaybı (3,74±0,898) ve bürokratikleşme (3,79±0,922) boyutlarında yüksek, değersizleşme (4,40±0,635) ve ticarileşme (4,27±0,740) boyutlarında çok yüksek, son olarak yabancılaşma (2,60±0,967) boyutunda orta düzeyde olduğu saptanmıştır. Hekimlerin proleterleşmeye ilişkin güçlü bir algıya sahip olduğu ve hekim proleterleşme algısının TİG/DRG, SUT, PDEÖS, SDP, AHS, YKİ gibi sağlık politikası araçlarıyla şekillendiği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Proletarianization refers to the loss of control of professional occupations over the content of work, working conditions, remuneration of labor, labor objects, professional education, means of production, and similar aspects. In the context of the sociology of professions, the process of proletarianization involves bureaucratization, alienation, devaluation, commercialization, loss of status and/or stratification, deskilling, and the erosion of professional autonomy. In this context, physician proletarianization can be defined as the loss of a physician's control over healthcare production tools, the content of work, working conditions, medical education, patients receiving care, and the remuneration of physician labor. It is believed that physicians are increasingly becoming bureaucratized, alienated, devalued, commercialized, and losing professional control. This thesis aims to evaluate the dimensions and extent to which physician proletarianization is perceived. To achieve this goal, a scale was developed to measure the perception of physician proletarianization, and the perceptions of physicians were assessed through the dimensions of loss of control, bureaucratization, devaluation, alienation, and commercialization. More than 900 physicians working in public, private, and university hospitals across various provinces in Türkiye's seven regions contributed to the research. The data collection tool consisted of a draft scale form refined through literature reviews, interviews with physicians, and expert opinions. The research employed exploratory factor analysis (EFA) for construct validity, first- and second-level confirmatory factor analyses (CFA) to test the identified construct, convergent and divergent validity tests to reveal the relationships between statements and other dimensions, and criterion validity by correlating the scale with the Intention to Leave the Profession Scale and the Professional Commitment Scale. Reliability analyses were conducted using Cronbach's alpha coefficient and CR values, and test-retest reliability was also performed. All analyses demonstrated that the scale developed by the researcher is valid and reliable. As a result, physician proletarianization was found to occur through the dimensions of loss of control, bureaucratization, devaluation, alienation, and commercialization. It was determined that the perceptions of physicians regarding proletarianization were high in the dimensions of loss of dominance (3.74±0.898) and bureaucratization (3.79±0.922), very high in the dimensions of devaluation (4.40±0.635) and commercialization (4.27±0.740), and finally at a moderate level in the dimension of alienation (2.60±0.967). It can be said that physicians have a strong perception of proletarianization and that physicians' perception of proletarianization is shaped by health policy tools such as TİG/DRG, SUT, PDEÖS, SDP, AHS, YKİ.
Benzer Tezler
- Meslek hastalığı sürecinin kalitatif değerlendirilmesi
A qualitative assessment of occupational disease process
ALİ ERKİN KAHRAMAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
Halk SağlığıDokuz Eylül ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT KILIÇ
PROF. DR. ARİF HİKMET ÇIMRIN
- Neolı̇beral polı̇tı̇kalar bağlamındahekı̇m emek sürecı̇nı̇n dönüşümü:Kamu özel ortaklığı şehı̇r hastanesı̇ örneğı
Transformation of physician labor processin the context of neoliberal policies:Public private partnership city hospital example
TUĞÇE ZEYNEP ABALI AKGÜL
Doktora
Türkçe
2024
Sağlık Kurumları YönetimiAydın Adnan Menderes ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMİT TATLICAN
- Bilim sosyolojisi açısından tıp alanındaki paradigmatik değişimlerin tezahürleri: Fonksiyonel tıp üzerine bir araştırma
The manifestations of paradigmatic changes in medicine from the point of sociology of science: A study on functional medicine
GAMZE GÜRLER
Doktora
Türkçe
2024
Sosyolojiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN KONUK
- Hekimlerin mevzuata göre sahip oldukları haklar ve cezai sorumlulukları konusunda bilgi düzeyi ve davranışları
Physicians' knowledge and behavior about their rights and criminal liabilities according to legislation
BAKİ DERHEM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Aile HekimliğiAnkara ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET UNGAN
- Hekimlerin tıbbi hata korkusu ve defansif tıp uygulamalarında etik iklimin rolüne yönelik algılarının vinyet tekniğiyle değerlendirilmesi
Evaluation of physicians' perceptions of fear of medical error and the role of ethical climate in defensive medicine practices by vignette technique
SELDA YILDIZ
Doktora
Türkçe
2024
Deontoloji ve Tıp TarihiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER DEMİRSOY