İstanbul Beykoz sahil şeridinin sualtı kültürel miras potansiyeli
Underwater cultural heritage potential of the Bosphorus
- Tez No: 931194
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAKAN ÖNİZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Deniz Bilimleri, Archeology, Marine Science
- Anahtar Kelimeler: İstanbul Boğazı, Beykoz, Sualtı kültür mirası, Hieron, Gümrük istasyonu, Deniz ticareti, Bosphorus, Beykoz, Underwater cultural heritage, Hieron, Customs station, Maritime trade
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Akdeniz Sualtı Kültür Mirası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 64
Özet
Antik çağlarda İstanbul Boğazı, Karadeniz'e giden ve gelen gemilerin uğrak noktası olarak, bugün olduğu gibi, önemli bir geçiş yoluydu. Gemiler, uygun rüzgarları beklemek veya Boğaz'ın şiddetli akıntısından korunmak için bu bölgede bulunan güvenli alanlara sığınırdı. Antik dönem yazarlarından Dionysios'un belirttiği gibi, Boğaz'ın kıyıları birbirini izleyen burunlarla ayrılırdı ve bu durum seyir güvenliği açısından büyük önem arz etmekteydi. Bu bilgiler, İstanbul Boğazı'nın Antik Dönem'deki ekonomik ve stratejik önemini vurgulamakla birlikte, boğaz boyunca güvenli alanların ve küçük limanların olması gerektiğini kanıtlar nitelikte olduğunu göstermektedir. İstanbul Boğazı'nda meydana gelen su seviyesindeki yükselmeler ve depremler, bir takım yapı ve yerleşimlerin su altında kalmış olabileceğini düşündürmüştür. Bu doğrultuda, Beykoz kıyılarında yer alan olası su altı kültürel miras potansiyelinin incelenmesi, araştırılması ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında, belirlenen üç farklı noktada yapılan dalış çalışmaları sırasında yoğun akıntılar, sualtı bitki örtüsü ve Marmara Denizi'nde yaygınlaşan müsilaj (deniz salyası) gibi çevresel faktörler nedeniyle olası kalıntıların tanımlanması mümkün olmamıştır. Müsilaj, deniz tabanında kalın bir biyolojik tabaka oluşturarak, olası arkeolojik kalıntıların görünürlüğünü azaltmış ve tahrip olma riskini artırmıştır. Bu nedenle, daha geniş çaplı ve derinlemesine araştırmaların ileriki yıllarda gerçekleştirilmesi, İstanbul Boğazı'nın sualtı arkeoloji potansiyelinin tam olarak anlaşılmasına katkı sağlayacaktır. Bu çerçevede yapılan literatür taramaları ve tarihi belgelerin incelenmesi ile birlikte, su altı saha incelemeleri ve dalış verilerinin analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma, İstanbul Boğazı'nın tarihi ve kültürel mirasına yönelik önemli bulgular ortaya koymuştur. Tez, bölgedeki su altı yapılarının tarihi, arkeolojisi ve potansiyel su altı kültürel miras değerini belirlemeyi hedeflemiştir. Bu doğrultuda yapılan çalışmalar neticesinde elde edilen bulgular, İstanbul Boğazı'nın su altı kültürel mirasının zenginliğinin ve öneminin daha iyi anlaşılmasını ve bu konuda yapılacak çalışmaların yaygınlaşmasını sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
In ancient times, the Bosphorus was an essential passageway and a significant stopover for ships traveling to and from the Black Sea, just as it is today. Ships sought shelter in the safe areas along the Bosphorus to wait for favorable winds or to avoid the strong currents of the strait. As noted by the ancient writer Dionysius, the shores of the Bosphorus were separated by successive headlands, which were crucial for navigation safety. This information highlights the economic and strategic importance of the Bosphorus in antiquity and confirms the necessity of safe zones and small harbors along the strait. Rising sea levels in the Bosphorus suggest that certain structures and settlements may have been submerged over time. Accordingly, the study aimed to examine, investigate, and evaluate the potential underwater cultural heritage along the shores of Beykoz. During the diving operations conducted at three predetermined locations, strong currents, underwater vegetation, and environmental factors such as the marine mucilage (sea snot) that has spread across the Sea of Marmara in recent years made it challenging to identify possible archaeological remains. Mucilage forms a thick biological layer on the seabed, reducing the visibility of potential remains and increasing the risk of their deterioration. Therefore, more extensive and in-depth studies in the coming years are necessary to fully comprehend the underwater archaeological potential of the Bosphorus. Within this framework, literature reviews and historical document analyses were conducted, along with underwater field examinations and the analysis of diving data. The research has provided significant insights into the historical and cultural heritage of the Bosphorus. This thesis aims to identify the history, archaeology, and potential value of the underwater cultural heritage in the region. The findings of this study contribute to a better understanding of the richness and significance of the Bosphorus's underwater cultural heritage and encourage the expansion of further studies in this field.
Benzer Tezler
- Geçmişten günümüze rekreasyon anlayışı ve son dönem park anlayışının Kadıköy kıyı şeridinde yer alan parklar üzerinde irdelenmesi
Başlık çevirisi yok
NERMİN ZEYNEP ARDA
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLGÜN ERGUN
- Kentsel ulaşım sistemi olarak bisiklet yolları, İstanbul Beykoz Çubuklu sahil yolu örneği
Bicycle roads as urban transportation system, example of İstanbul Beykoz Çubuklu coastal road
BEYZA ELİF YILDIRIM KANJİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
UlaşımBahçeşehir ÜniversitesiUlaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İREM ŞANAL
- Sosyal değişme ve modernleşme: Beykoz'da 1960 yılından günümüze değişme ve dinamikleri
Social change and modernization: Today's change and dynamics in Beykoz in 1960
SİBEL KAYA KUŞTEMİR
- İstanbul Boğazı Anadolu Yakası iskele meydanları
Pier squares at the Anatolian Side of the Bosphorus in Istanbul
TUBA UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERVER FUNDA KERESTECİOĞLU
- Beykoz, Yalıköy yerleşimi, Hacı Alibey fırını ve Mediha Yaran evi restorasyon projesi
Beykoz, Yalikoy emplacement, restoration projects of the bakery of Haci Alibey and the house of Mediha Yaran
YAKUT ERDİNE
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NADİDE SEÇKİN