Soğuk savaş dönemi siyasi propaganda kapsamında tarihyazımı
Historiography within the scope of political propaganda during the cold war
- Tez No: 931327
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜVEN GÜRKAN ÖZTAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Uluslararası İlişkiler, Political Science, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Toplumsal tarih algısı, kolektif kimliğin şekillenmesinde ve ortak aidiyet duygusunun gelişmesinde önemli bir rol oynar. Kitlesel boyutta benimsenen bir tarihsel anlatı, bireylerin ortak deneyimler ve değerler aracılığıyla daha geniş bir toplulukla bağlantı kurmalarını ve kendi benliklerini aşan bir gaye ile özdeşleşmelerini sağlamaktadır. Tarihyazımı, toplumdaki baskın zihniyeti oluşturan temel bileşenler arasında yer aldığından, güçlü bir propaganda aracı haline gelmiştir. Bu nedenle siyasi yapılanmalar ve çıkar grupları, gündemlerini desteklemek ve kamuoyunu etkilemek için sıklıkla tarihyazımına yön vermeye çalışır. Soğuk Savaş döneminde yürütülmüş olan siyasi propaganda, tarihyazımının kamuoyunun inşasında oynadığı rolü yakından inceleme fırsatı sunmaktadır. Bu dönem içerisinde meydana gelen tarihsel paradigmalar, akademik çevrelerden popüler kültüre kadar pek çok alanda varlığını sürdürmektedir. ABD ile Sovyetler arasındaki yoğun ideolojik yarış ve çıkar çatışması beraberinde oluşturulmuş olan stereotipler, tarihyazımının anti-faşizm ve anti-komünizm gibi politik doğrucu yaklaşımların etkisi altında kalmasına neden olmuştur. Özellikle II. Dünya Savaşı üzerine yapılan değerlendirmeler, dünya genelinde belli başlı kalıpların içine sığdırılmış ve neredeyse sansürcü bir tutum beraberinde çizilen sınırların içinde hapsolmuştur. Akademik bir disiplin dahilinde stereotiplerin hâkim olması, bu disiplini bilimsellikten uzaklaştırmakta ve siyasi polemikler kapsamında sahip olduğu otoriter konumu sarsmaktadır. Tarihin dogmatik bir zemin üzerinden yorumlanmasıyla oluşturulan standart, olası bir tarih revizyonizmi için de örnek teşkil edecektir. Oluşturulacak olan yeni paradigmalar da sansürcülüğün etkisi altında gelişecek ve benzer şekilde kalıplaşmış algılar etrafında inşa edilecektir. Ortodoks tarih anlatısı aracılığıyla tabulaştırılmış ideolojilerin özellikle son dönemde popülerlik kazanmış olması, politik iklimin tamamıyla değişmesi durumunda gerçekleşebilecek revizyonist girişimlerin karakterine dair tüyo vermektedir. Bu nedenle günümüzde hala statükosunu koruyan ekolleri yeniden gözden geçirmek, yaşanabilecek siyasi bir çatışmanın rasyonel bir kulvardan ilerlemişi için önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
The social perception of history plays an integral role in the formation of collective identity and development of a common sense of belonging. A historical narrative that is broadly adopted allows individuals to connect with a larger community through shared experiences and values, as well as to identify with a purpose that transcends their own selves. Since historiograpy is among the fundamental components of the dominant mindset in a society, it has turned into a powerful tool for propaganda. Thus, political entities and interest groups often try to direct the writing of history to support their own agendas and to influence the public opinion. The political propaganda carried out during the Cold War period offers an opportunity to closely examine the role of historiography in the construction of public opinion. The historical paradigms that emerged during this period continue to exist in many spheres, from academic area to popular culture. The intense ideological competition and conflict of interests between the U.S. and the Soviets, created many stereotypes along the way, which caused historiography to be influenced by politically correct approaches, such as anti-fascism and anti-communism. Evaluations made on World War II in particular, have been constrained in a particular frame around the world and are confined within certain boundaries akin to cencorship. The dominance of stereotypes within an academic discipline distances the said discipline from its scientific value and undermines the authoritative position it holds within the scope of political debates. The standard created by interpreting history on a dogmatic basis will also constitute an example for a possible historical revisionism. The new paradigms that'll be created will also develop under the influence of censorship and will be constructed around similarly conventional perceptions. The fact that ideologies that've been tabooed through the orthodox historical narrative have gained popularity, especially in the recent period, gives a clue about the character of revisionist attempts that may occur if the political climate changes entirely. Therefore, it's important to reconsider the schools that still maintain their status quo today, so that a possible political conflict can proceed in a rational environment.
Benzer Tezler
- Türk - Amerikan ilişkileri bağlamında Türk kamuoyunda John F. Kennedy algısı (1961 - 1963)
Public perception of John F. Kennedy in the context of Turkish - American relations (1961 - 1963)
BAHAR İZMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk İnkılap TarihiAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEMUÇİN FAİK ERTAN
- Türkiye'de Rus düşmanlığının Amerika ekseninde anti-komünizme evrimi ve komünizmle mücadele dernekleri
The evolution of russia hostility to anti-communism with on the axis of America i̇n Turkey and associations of struggle with communism
ERKAN AYDINLI
- Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında yeni medyada ifade özgürlüğü
Freedom of expression in new media in the light of the decisions of the Constitutional Court and the European Court of Human Rights
ABDİ ERKAL
Doktora
Türkçe
2021
Gazetecilikİstanbul ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASLI YAPAR GÖNENÇ
- Türk siyasal hayatında yeniden Milli Mücadele hareketi
National Struggle movement again in Turkish political life
EYÜP ENSAR DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Siyasal BilimlerKocaeli ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILMAZ BİNGÖL
- Soğuk savaş döneminde Türkiye'deki siyasal İslamcılık hareketinin dış politika söylemlerinin hidayet romanları üzerinden incelenmesi
Analyzing the foreign policy discourse of the political Islamist movement in Turkey in the cold war era over the Islamic guidance novels
HASAN HİLMİ AKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal BilimlerTOBB Ekonomi ve Teknoloji ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURAK BİLGEHAN ÖZPEK