Mikrofinans modeli ve Türkiye uygulaması: Çok kriterli karar verme yöntemleri ile finansal performans analizi
Microfinance model and its application in Turkey: Financial performance analysis with multi-criteria decision making methods
- Tez No: 931345
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET APAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Finans ve Bankacılık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Mikrofinans, yoksul olarak kabul edilen kişilere destek olmak amacıyla sunulan geniş bir ürün yelpazesine sahip kapsamlı ve kalkınma odaklı hizmetlerin sunulmasıdır. Mikrofinans sisteminde ulaşılmaya çalışan kişiler temel olarak sosyal hakları olmayan finansal ihtiyaçlarını karşılayamayan yoksul insanlardır. Bu insanlar genellikle el işçiliği yapan kadınlar, kendi işini yapmaya çalışan girişimciler, küçük çaplı çiftçiler ve küçük gelirler getirici işlerle uğraşan kişilerdir. Uluslararası uygulamalarda mikrokredi verirken öncelikli olarak günlük geliri 1 $ altında olan kişilere kredi verilmektedir. Türkiye'de ise Türkiye Grameen Mikrofinans Programı, Türkiye genelindeki dar gelirli kadınların mikrokredi yoluyla ekonomik ve sosyal koşullarını iyileştirmek amacıyla Türkiye İsrafı Önleme Vakfı ve Grameen Trust ortak girişimiyle 2003 yılında kurulmuştur. TGMP, kuruluşundan 2022 yılı sonuna kadar toplam 1.462.802.240 TL'lik mikrokredi desteğiyle Türkiye genelinde 210.000'den fazla dar gelirli kadının hayatına dokunmuştur. TGMP'nin dar gelirli kadınlara mikrokredi desteği verirken kendi finansal sürdürülebilirliğini sağlamasında önem arz etmektedir. Bu çalışmada TGMP'nin finansal sürdürülebilirliğini göstermek amacıyla finansal performans analizi yapılmıştır. Türkiye'de mikrofinans hizmeti sunan başlıca kurum olan TGMP'nin 2006-2022 dönemi finansal performans değerlendirmesi için kullanılacak kriterlerin seçiminde Dünya Bankası tarafından yayınlanan raporlamadaki kriterler arasından verisine ulaşılabilen 6 ana başlık altında 16 kriter belirlenmiştir. Belirlenen bu kriterlere ait verilerde bulunan negatif değerlerin ÇKKV yöntemlerinde hataya sebebiyet vermemesi için ilk önce tüm verilere Z-Skor pozitifleştirme işlemi uygulanmıştır. Elde edilen veriler ile ilk önce kriterlerin ağırlıkları LOPCOW ve MEREC yöntemleri ile belirlenmiştir. Belirlenen kriter ağırlıklarının ortak ağırlıklandırma yöntemi kullanılarak daha güvenilir bir analiz modeli oluşturulması hedeflenmiştir. Böylece kriterler için daha uygun objektif ağırlık değerleri belirlenmiştir. Z-Skor pozitifleştirme işlemi sonucu elde edilen veriler ve kriter ağırlıklandırma işlemleri sonucu elde edilen veriler ile EDAS ve COCOSO yöntemleri kullanılarak TGMP'nin 2006-2022 yılları arasındaki finansal performansı belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda TGMP'nin iki yöntemde de finansal performans sıralaması farklı sonuçlar vermiştir. EDAS yöntemine göre TGMP en iyi finansal performansı 2008 yılında gösterdiği, en kötü finansal performansı ise 2021 yılında gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. COCOSO yöntemine göre ise TGMP en iyi performansı 2017 yılında gösterdiği, en kötü performansı ise 2006 yılında gösterdiği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Microfinance is the provision of comprehensive and development-oriented services with a wide range of products offered to support people who are considered poor. The people that the microfinance system tries to reach are basically poor people who do not have social rights and cannot meet their financial needs. These people are usually women engaged in manual labor, entrepreneurs trying to start their own business, small-scale farmers and people engaged in small income-generating businesses. In international practices, microcredit is primarily given to people with a daily income of less than $1. In Turkey, the Turkish Grameen Microfinance Program was established in 2003 as a joint initiative of the Turkish Foundation for the Prevention of Waste and Waste and the Grameen Trust to improve the economic and social conditions of low-income women across Turkey through microcredit. Since its establishment until the end of 2022, TGMP has touched the lives of more than 210,000 low-income women across Turkey with a total microcredit support of TL 1,462,802,240. It is also important for TGMP to ensure its own financial sustainability while providing microcredit support to low-income women. This study analyzes the financial performance of TGMP to demonstrate its financial sustainability. In the selection of the criteria to be used for the financial performance evaluation of TGMP, which is the main institution providing microfinance services in Turkey, for the period 2006-2022, 16 criteria were determined under 6 main headings whose data were available among the criteria in the reporting published by the World Bank. In order to prevent the negative values in the data belonging to these criteria from causing errors in the MCDM methods, Z-Score positivization process was first applied to all data. With the data obtained, the weights of the criteria were first determined by LOPCOW and MEREC methods. It is aimed to create a more reliable analysis model by using the common weighting method of the determined criteria weights. Thus, more appropriate objective weight values were determined for the criteria. The financial performance of TGMP between 2006 and 2022 was determined by using EDAS and COCOSO methods with the data obtained as a result of the Z-Score positivization process and the data obtained as a result of the criteria weighting process. As a result of the analysis, the financial performance ranking of TGMP in both methods yielded different results. According to the EDAS method, TGMP showed the best financial performance in 2008 and the worst financial performance in 2021. According to the COCOSO method, TGMP showed the best performance in 2017 and the worst performance in 2006.
Benzer Tezler
- Sürdürülebilir kırsal kalkınmada mikro kredinin kadın girişimciliğine etkisi: İzmir örneği
Impact of microcredit in sustainable rural development to women's entrepreneurship: İzmir case
MAKBULE DİLASA ÖZBEY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiFırat ÜniversitesiGirişimcilik ve Yenilikçilik (Disiplinlerarası) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDUNNUR YILDIZ
- İşsizlik ve yoksullukla mücadelede mikrokredi uygulaması ve Türkiye için bir model önerisi
Microcredit application in struggling with unemployment and poverty and a proposal for Turkey microcredit model
SEDAT AYYILDIZ
- İslam hukukunda karz akdi ve bazı günümüz uygulamaları
Loan contract (qard) in Islamic law and some contemporary applications
AYŞE KARAÇAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ACAR
- Türkiye'de mikrokredi uygulamaları: Grameen mikrokredi modeli manisa ili örneği
Microcredit application in Turkey Grameen microcredit model mani̇sa sample
MUSTAFA ÖZHAN KALAÇ
- Mikrofinans sistemi ve türkiye için bir model önerisi
Microfinance system and microfinance model suggestion for turkey
EMİNE ÖNER