İnanç ve ideoloji bağlamında post-Alevilik
Post-Alevism in the context of belief and ideology
- Tez No: 931836
- Danışmanlar: PROF. DR. TEVFİK ERDEM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset ve Sosyal Bilimler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 370
Özet
Bu araştırma, Aleviliğin tarihsel ve toplumsal dönüşüm süreçlerini ele alarak, Alevi kimliğinde yaşanan değişimleri analiz etmektedir. Çalışma kapsamında, Aleviliğin tarihsel gelişimini açıklamak için yeni bir dönemlendirme önerisi sunulmuştur. Araştırmanın özgün katkılarından biri, literatüre“Post-Alevilik”kavramını kazandırarak, post-modernitenin etkisiyle Alevi kimliğinin çoğullaşmasını ve büyük anlatılarını kaybetmesini açıklamayı hedeflemesidir. Buna ek olarak,“Alevist”kavramı, Aleviliği geleneksel bir inanç sistemi olarak değil, seküler bir kimlik, ideoloji veya kültürel aidiyet çerçevesinde benimseyen bireyleri tanımlamak üzere önerilmiştir. Fenomenolojik nitel araştırma deseni kullanılarak gerçekleştirilen çalışma kapsamında, kendisini Alevi olarak tanımlayan bireylerle derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Veri toplama sürecinde derinlemesine görüşmelerin yanı sıra süreli yayınlardan, lisansüstü tezlerden, kitaplardan ve Alevi toplumunu temsil ettiğini iddia eden Alevi örgütlerinin söylemlerinden de faydalanılmıştır. In Vivo Kodlama tekniği ile verilerin çözümlenmesi sonucunda benzer temalara sahip bölümler kodlanarak anlamlı kategoriler oluşturulmuştur. Bu kodlama sürecinin bir ürünü olarak Alevi kimliğinin“inançsal,”“ideolojik”ve“sosyo-kültürel”yönelimleri netleştirilmiş, üç ana tema oluşturulmuştur. Elde edilen kodlar, kategoriler ve temalar Aleviliğin geleneksel büyük anlatılarla sınırlı kalmayıp, modernleşme, bireyselleşme ve ideolojik dönüşümlerle birlikte yeniden şekillendiğini gözler önüne sermiştir. Mezhep, yaşam tarzı, yol, ideoloji, felsefe ve kültür kavramları, Aleviliği tanımlamak için kullanılan ancak bireyler arasında farklılaşan algı kategorileridir. Bireylerin memleketlerinde ya da memleketlerinden uzakta yaşıyor olmaları, yaş grupları, eğitim düzeyleri ve etnik kökenleri ile coğrafi faktörlerin, Aleviliğin algılanması ve deneyimlenmesi üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Aleviliğin büyük anlatılarının günümüzde büyük oranda erozyona uğradığı ve kendini Alevi olarak tanımlayan bireylerin homojen bir yapı göstermediği görülmüştür. Post-modern bireyselleşme süreçleri, Alevi kimliğinde bireylerin kendi deneyimleri doğrultusunda yeni anlamlar üretmesine yol açmıştır.
Özet (Çeviri)
This study explores the transformation of Alevi identity by examining the historical and social evolution of Alevism within the context of post-modernity. A new periodization model—Pre-Modern, Modern, and Post-Modern—is proposed to trace the development of Alevism over time. One of the key contributions of the research is the introduction of the concept of“Post-Alevism,”which explains how Alevi identity has become pluralized and detached from traditional grand narratives in the post-modern era. Additionally, the concept of“Alevist”is introduced to describe individuals who perceive Alevism not as a traditional belief system, but as a secular, cultural, or ideological affiliation. Using a phenomenological qualitative research design, in-depth interviews were conducted with individuals who self-identify as Alevi. The data collection process also included analysis of periodicals, academic theses, books, and statements by Alevi organizations. The In Vivo Coding technique was used to analyze the data, resulting in the identification of three primary thematic orientations: religious, ideological, and socio-cultural. Findings reveal that Alevism today is experienced as a multifaceted identity that varies by individual. Factors such as geography, age, education, and ethnicity influence how Alevism is perceived and practiced. Concepts like sect, lifestyle, ideology, and culture are interpreted differently by each person. The study concludes that post-modern individualization has led to the erosion of collective religious frameworks, giving way to personalized expressions of Alevi identity. This research offers a new conceptual lens for understanding contemporary Alevism in a rapidly changing sociocultural landscape.
Benzer Tezler
- 2000 sonrası Türk sinemasında Aleviliğin görünürlüğüne dair temsiller
Representations on the visibility of Alevism in Turkish cinema after 2000
İHSAN KOLUAÇIK
Doktora
Türkçe
2021
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiFilm Tasarımı Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. DİLEK TUNALI
- SSCB dönemi ve bağımsızlık sonrası Orta Asya Türk Devletleri'nde sinemanın ideolojik söylemi: Kazakistan örneği
Cinematic ideological discourse of the Central Asian Turkish States after the USSR and the end of the independence: The Kazakhstan sample
LOKMAN ZOR
Doktora
Türkçe
2017
Sahne ve Görüntü SanatlarıErciyes ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEKİN CAN
- Türk sinemasında dini metaforların sunumu 1960 kuşağı filmleri örneği
Presentation of religious metaphors in Turkish cinema example of 1960 generation films
MUHAMMED SAMİ BAYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENSAR ÇETİN
- Une autre fidélité ; le retour d'Alain Badiou à Platon et sa transformation de Platon face aux problèmes philosophiques contemporains
Bir başka sadakat; Alain Badiou'nun çağdaş felsefe problemleri karşısında Platon'a dönüşü ve onun dönüştürüşü
ÖZHAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Fransızca
2023
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER ORHAN AYGÜN
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN YÜCEFER
- Transhumanism in animated cartoons
Çizgifilmlerde transhumanizm temsili
DENİZ GÖNÇ
Doktora
İngilizce
2024
AntropolojiYeditepe ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PELİN HÜRMERİÇ