2000 sonrası Türk sinemasında Aleviliğin görünürlüğüne dair temsiller
Representations on the visibility of Alevism in Turkish cinema after 2000
- Tez No: 686547
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DİLEK TUNALI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Sosyoloji, Performing and Visual Arts, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Film Tasarımı Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 396
Özet
Kimlik ve inanç sistemi olarak Alevilik, diğer inanç sistemleri gibi yüzyıllar boyunca süregelen farklı inanç ve kültürlerin etkileşiminden doğan, tarihsel ve kültürel bir olgudur. Günümüzde İslam dinî içinde kendini konumlandırmış olsa da, Alevilik ile ilgili farklı yaklaşımlar mevcuttur. Bu noktada Alevilik, tek bir çatı altında toparlanamayacak düzeyde geniş ve tanımlanması zor bir inanç biçimidir. Bununla birlikte Aleviliğin kendine has kültürel kodları bulunmaktadır. Tarihsel süreç içinde şekillenen bu kodlar, Aleviliğin inanç ve kimlik yapısını belirlemektedir. Böylelikle Aleviliğin geçmişten günümüze geçirmiş olduğu tarihsel, toplumsal ve politik aşamalar, çalışma boyunca ele alınarak değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, sinemanın toplumsal meseleleri yansıtma biçiminden yola çıkılarak Türk sinemasında kimlik temsillerine odaklanılmıştır. Türk sinemasının ilk yıllarından günümüze kadar geçen süreçte gayrimüslim, azınlık, Kürt ve Alevi temsilleri üzerinde durulmuştur. Bilhassa 1990'lı yıllardan itibaren kamusal görünürlük kazanan Alevi-Bektaşilerin, 2000 sonrası Türk sinemasında görünür hale gelmeleri tezin ana çerçevesini oluşturmuştur. İncelenen filmlerdeki karakterlerin Alevi-Bektaşi inanç ya da kimliğine sahip olmalarının yanı sıra filmlerde Alevi-Bektaşiliğe ait ritüelistik özelliklerin örtük ya da görünür biçimde beyaz perdeye aktarılması değerlendirilmiştir. Yönetmenlerin, Alevi-Bektaşi kimliğini ele alış biçimi; öykü, olay örgüsü ve konuşma örgüleri bağlamında çözümlenmiştir. Aleviliğin sinemasal temsilinin tarihsel, toplumsal ve ideolojik art alanı filmlerde ele alınarak, yönetmenlerin meseleleri değerlendirme biçimi analiz edilmiştir. Bu bağlamda 2000 sonrası Türk sinemasında Alevi-Bektaşi inanç ya da kimliğinin açık bir biçimde temsil edildiği görülmüştür. Ancak filmlerdeki temsillerin gerçekçi olup olmadığı noktasında çeşitli sorunlar ön plana çıkmaktadır.
Özet (Çeviri)
Alevism, as the other systems of identity and belief, is a historical and cultural entity emanated from the interaction of different cultures and beliefs throughout centuries. Today, although it locates itself within the Islam, there are various approaches to Alevism. Hence, Alevism is a broad form of belief which is hard to define and which has peculiar cultural codes to the extent that it is hard to gather it under a single umbrella. Formed throughout the historical process, such codes define the structure of Alevism as a belief and identity. Thus, the current study treats the historical, social, and political phases that Alevism passed through from past to present. This study, based on the form how film reflects social issues, has focused on the representations of identity in Turkish cinema. It investigates the representations of non-Muslims, minorities, Kurds, and Alevis from the first years of Turkish cinema up to present. The dissertation takes up Alevis and Bektashis, who began to gain a public visibility especially after 1990s, in their process of becoming visible in post-2000 Turkish Cinema. The study tackles the implicit or explicit reflections of ritualistic characteristics belonging to Alevism as well as the characters having Alevi/Bektashi belief or identity. It analyses the directors' way of tackling Alevi/Bektashi identity in the context of story, plot and dialogue patterns and their way of looking at issues by considering historical, social, and ideological backgrounds of the cinematographic representation of Alevism. In this context, it is concluded that although there are examples of representation of Alevi belief or identity in Turkish Cinema after 2000, there are various problems pertaining to how realistic are the representations in films.
Benzer Tezler
- 2000 sonrası Türk sinemasında toplumsal bellek: Yükselen nostalji imgesi
Social memory in Turkish cinema after 2000: Rising image of nostalgia
FATİH DİREN
Doktora
Türkçe
2022
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEYHAN KANDEMİR
- 2000 sonrası Türk sinemasında görüntü estetiği ve mizansen
Visual aesthetics and mise-en-scène in Turkish cinema after 2000
AHMET DÖNMEZ
Doktora
Türkçe
2017
Radyo-TelevizyonEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LALE KABADAYI
- 2000 sonrası Türk sinemasında kadın temsilleri
Female representations in the Turkish cinema after 2000's
EMEL YALAMAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Sahne ve Görüntü SanatlarıEge ÜniversitesiKadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK TAKIMCI İMANÇER
- 2000 sonrası Türk sinemasında kültürel kodların kullanımı: Derviş Zaim sineması
The use of cultural codes in Turkish cinema after 2000: Derviş Zaim's cinematography
PELİN YOLCU
Doktora
Türkçe
2020
İletişim BilimleriSelçuk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEDAT ŞİMŞEK
- 2000 sonrası Türk sinemasında taşradaki erkek çocuklarının erkeklik performansları: Beş Vakit (2005), Bal (2010), Sivas (2014)
The masculinity performance of rural boys in Turkish cinema after 2000: Beş Vakit (2005), Bal (2010), Sivas (2014)
ÜLKÜ SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Okan ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHAR KILIÇ ADİLÇE