Muhafazakârlık, İslamcılık ve milliyetçilik üzerine tartışmacı bir ideoloji analizi: Yeniden Sebîlürreşad dergisi (2016-2024)
An argumentative ideology analysis on conservatism, Islamism and nationalism: The case of Yeniden Sebîlürreşad journal (2016-2024)
- Tez No: 931898
- Danışmanlar: PROF. DR. GAMZE YÜCESAN ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, Sosyoloji, İletişim Bilimleri, Journalism, Sociology, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 262
Özet
İslamcılık, muhafazakârlık ve milliyetçilik, toplumsal yapılara nasıl şekil verilmesi gerektiğine dair belirli değer, ilke ve önerilerden oluşan üç politik ideolojidir. Sebîlürreşad dergisi, söz konusu üç politik ideolojinin birbirine hangi bağlamlarda eklemlendiğinin görülmesi açısından uygun bir zemin teşkil etmektedir, çünkü bu derginin sembol ismi, her üç ideolojiyle de ilişkilendirilebilecek olan Mehmet Âkif Ersoy'dur. Bu tez, 2016 yılında Ankara merkezli olarak yeniden yayımlanmaya başlanan Yeniden Sebîlürreşad dergisini J. B. Thompson'ın derin yorumsama yöntemiyle analiz etmektedir. Derin yorumsama üç safhadan oluşur: sosyo-tarihsel analiz, içerik/söylem analizi ve yeniden yorumlama. Birinci safhada, Yeniden Sebîlürreşad dergisi ile derginin içine doğduğu sosyo-tarihsel koşullar arasındaki ilişkilere odaklanılmış; 2008 finansal krizi, Arap Baharı, 15 Temmuz darbe girişimi gibi olayların Yeniden Sebîlürreşad dergisinin yeniden doğuşu açısından nasıl yorumlanabileceği hususu tartışmaya açılmıştır. İkinci safhada, dergi yazarlarının muhafazakâr, milliyetçi ve İslamcı eksende ürettiği söylemler J. B. Thompson'ın beş ideoloji kipiyle çözümlenmiş, bir başka deyişle, derginin 2016-2024 yılları arasında yayımlanmış tüm sayıları içerik analizine tabi tutulmuştur. Üçüncü safhada ise, dergide esasen Yeni İslamcılık ve İngiliz tipi muhafazakârlık diye adlandırılabilecek iki ideolojik yaklaşımın üretildiği, ayrıca, AKP'nin neoliberal politikalarının istikrarlı bir şekilde meşrulaştırıldığı ileri sürülmüştür. Elde edilen bulgulara dayanılarak Yeniden Sebîlürreşad dergisinin, 2016 yılı sonrasında AKP-MHP ittifakınca inşa edilen yeni resmî ideolojinin ihtiyaçlarına hizmet ettiği sonucuna varılmıştır. Bu çalışma, ideolojilerin dönüşüm süreçlerini anlama noktasında matbu yayınların ve derin yorumsama yönteminin önemini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Islamism, conservatism and nationalism are three political ideologies that consist of certain values, principles and proposals on how social structures should be shaped. The journal of Sebîlürreşad is a suitable ground to see the contexts in which these three political ideologies are articulated with each other, because the symbolic figure of this journal is Mehmet Âkif Ersoy, who can be associated with all three ideologies. This thesis analyzes Yeniden Sebîlürreşad, which has being published in Ankara since 2016, by using J. B. Thompson's method of depth hermeneutics. The depth hermeneutics consists of three phases: socio-historical analysis, content/discourse analysis and re-interpretation. The first phase of the thesis focuses on the relationships between Yeniden Sebîlürreşad and the socio-historical conditions in which the journal was born, and discusses how events such as the 2008 financial crisis, the Arab Spring, and the July 15 coup attempt can be interpreted in terms of the re-birth of Yeniden Sebîlürreşad. In the second phase, the discourses produced by the journal's authors on the conservative, nationalist and Islamist axis are analyzed with the help of J. B. Thompson's five modes of ideology. In other words, the journal's all issues published between 2016 and 2024 are examined in the frame of ideology modes. In the third and final phase, it is argued that the journal has been essentially producing two ideological approaches; 'New Islamism' and 'British-type conservatism' as well as legitimizing the ruler party's (AKP's) neoliberal policies. Based on the findings, it is concluded that the journal of Yeniden Sebîlürreşad serves to the needs of the new official ideology constructed by the AKP-MHP alliance after 2016. This study emphasizes the importance of printed publications and the method of depth hermeneutics in understanding the transformation processes of ideologies.
Benzer Tezler
- 1980 sonrası Türkiye'de İslamcılık
Islamism in Turkey after 1980
MUSTAFA KAPLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Siyasal BilimlerDumlupınar ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELAMİ ERDOĞAN
- Cumhuriyet'in kuruluş döneminde Türk milliyetçiliği-muhafazakarlık ilişkisi
The relationship between Turkish nationalism and conservatism in the foundation period of the republic
BERKAY GÖKTUĞ ÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Siyasal Bilimlerİnönü ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZHAN GÖKTOLGA
- Kadın ve ideoloji: Antalya örnek olay araştırması
Women and ideology: Antalya case study
NAZLI TEKİN
Doktora
Türkçe
2022
Kamu YönetimiSüleyman Demirel ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞABAN SİTEMBÖLÜKBAŞI
- Mukaddesatçılık ve mukaddesatçı tarih yazımı: Necip Fazıl Kısakürek, Kadir Mısıroğlu ve M. Şevket Eygi
Mukaddesatçılık and Mukaddesatçı historiography: Necip Fazıl Kısakürek, Kadir Mısıroğlu ve M. Şevket Ezgi
MÜNEVVER YAĞMUR ERDEM OKUMUŞ
Doktora
Türkçe
2025
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT METİNSOY
- Türk romanında (1950-2000) oksidentalizm bağlamında batı algısı
The western perception in the context of occidentalism in the Turkish novel (1950-2000)
İBRAHİM BİRİCİK
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAdıyaman ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA KARABULUT