Türk müziğinde çokseslendirme çalışmalarına ilişkin öğretim tasarımı ve uygulamadaki görünümü
Instructional design and on-implementation appearance concerning the harmonization studies in the Turkish music
- Tez No: 932383
- Danışmanlar: PROF. ÜLKÜ ÖZGÜR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Müzik, Education and Training, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Müzik Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 421
Özet
Bu araştırmada; milli kültür ve uluslararası kaynaklardan esinlenerek makamsal bağlamda oluşturulan çoksesli Türk müziğinin eğitim, öğretim ve uygulama boyutlarıyla tanınabilmesi ve yaygınlaştırılabilmesi düşüncesiyle, Türk müziğinde çokseslendirme çalışmalarına ilişkin sistematik bir öğretim tasarımı oluşturmak, oluşturulan öğretim tasarımının öğrenci başarısı üzerindeki etkisini ölçerek uygulamadaki görünümünü belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın, makamsal ezgilerin çokseslendirilmesine yönelik sistem yaklaşımıyla öğretim yöntemleri sunularak anlamlı öğrenme sağlanması ve pekiştirilmesi, üniversitelerin mesleki müzik eğitimi kurumlarında bu konuya ilişkin verilen dersler içerisinde kullanılabilmesi, bu kapsamda çalışacak olan öğretim elemanı ve öğrencilere bir kaynak oluşturarak ilgili literatürdeki eksikliğin giderilmesine katkı sağlaması, benzer konu ve yöntem ile yapılacak olan diğer çalışmalara model oluşturması bakımından önemli olduğu düşünülmektedir. Karma yöntem ile gerçekleştirilen bu çalışmanın, nitel araştırma yöntem ve tekniklerinin kullanıldığı kısmında betimsel desen uygulanarak doküman analizi ve görüşmeler gerçekleştirilmiş, nicel araştırma yöntem ve tekniklerinin kullanıldığı kısmında ise deneysel desen uygulanmış, veriler ilişki arayıcı test ile elde edilmiştir. Deney grubu ile gerçekleştirilen uygulamaya ilişkin öntest ve sontest verilerinin toplanması için“kontrol grupsuz desen”çeşitlerinden“kontrol grupsuz öntest ve sontest desen”kullanılmıştır. Deney grubu, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı'nda lisans düzeyinde öğrenim gören ve Kuramsal Bilgilere Dayalı Homojenlik Testi ile belirlenen gönüllü 12 öğrenci ile oluşturulmuş; deneysel süreç, öntest ve sontest aşamalarıyla birlikte 14 haftada tamamlanmıştır. Betimsel kısmın çalışma grubunu ise, üniversitelerin mesleki müzik eğitimi veren kurumlarındaki belirli dersler içerisinde Türk müziğinde çokseslendirme çalışmaları gerçekleştiren, görüşme formuna gönüllülük esasına dayalı olarak yanıt veren 7 öğretim elemanı oluşturmuştur. Türk müziğinde çokseslendirme çalışmalarına yönelik öğretim elemanı görüşlerinin alınması ve deney sonrası yapılan uygulamaya yönelik deney grubu görüşlerinin alınması için yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Deneysel süreç içerisinde, yapılandırılmamış gözlem tekniği ile her hafta notlar alınarak sürece ilişkin bilgiler toplanmıştır. Ölçme ve değerlendirme sorularının hazırlanmasına ilişkin, alan uzmanlarının görüşleri de alınarak, eşit aralıklı ölçme türünde, maksimum performans testleri kapsamında Bilgi ve Beceri Testi oluşturulmuştur. Bu testin değerlendiriciler arasındaki güvenilirliğini ölçmek amacıyla, öntest ve sontest sonuçlarının Sınıf İçi Korelasyon Katsayısı analizi gerçekleştirilmiştir. Bu analiz sonucuna göre, değerlendiriciler arasında mükemmel bir tutarlılık olduğu, Bilgi ve Beceri Testi'nin güvenilir bir ölçüm aracı olarak kullanılabileceği anlaşılmıştır. Öğretim elemanı ve öğrenci görüşlerinin analizine ilişkin içerik analizi yöntemi uygulanmış, nitel araştırmaya derinlik, ayrıntı ve anlam kazandırmak için benzer ve farklı özellikler belirlenmiştir. Deney grubunun öntest ve sontest verileri arasındaki puan farkına ilişkin Shapiro-Wilk testi yapılmış, ancak normal bir dağılım sergilenmediği anlaşılmıştır. Bu sebeple; öntest ve sontest performansları arasında anlamlı bir fark olup olmadığına yönelik istatistiksel analiz için Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi uygulanmıştır. Elde edilen test sonucunda, çalışma grubunun uygulama öncesi ve sonrası performans puanları arasında istatistiksel bakımdan anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Araştırma bulgularına göre; deney grubunun Karcığar makamında bestelenen ezgi üzerinde derece belirleme, akor oluşturma ve seslendirme konularında belirgin bir gelişme sağladığı, genel olarak en çok karma armonileme, sonra dörtlü armoni, daha sonra ise üçlü armoni yaklaşımlarında performans artışı sergilediği gözlenmiştir. Sontestte derece belirleme ve akor oluşturmada kurgulanan bağlantıların daha iyi anlamlandırılması, araştırmacı tarafından Türk müziğinde çokseslendirme çalışmalarına ilişkin oluşturulan ve uygulanan öğretim tasarımının bilgi aktarımı ve beceri geliştirme üzerindeki başarısını göstermiştir. Elde edilen sonuçlar ve tartışmalar doğrultusunda; çoksesli Türk müziğinin eğitimine ilişkin sistematik öğretim programları oluşturulması, konuyla ilgili öğretim materyalleri geliştirilmesi ve kapsamlı ölçme araçları hazırlanması, bu çalışmalara yönelik ders saatlerinin artırılarak zorunlu hale getirilmesi, oluşturulan öğretim tasarımının çeşitli makam ve çalgılar üzerinde uygulanması, çalıştay, sempozyum ve uygulamalı etkinlikler düzenlenerek çoksesli Türk müziğinin öğretimine ilişkin ortak ve sistematik bir yaklaşım oluşturulması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to develop a systematic instructional design for Turkish music harmonization studies composed within a makam context, inspired by national culture and international resources, to enhance its recognition and dissemination in education, teaching, and practice. Additionally, the study seeks to evaluate the impact of this instructional design on student achievement and assess its practical implementation. This research holds significance as it offers systematic instructional methods for teaching harmonization of makam melodies, enriches and consolidates meaningful learning processes, and serves as a resource for instructors and students in professional music education programs at universities. By addressing a critical gap in the existing literature, it is also expected to provide a model for future studies on similar topics and methodologies. The study employs a mixed-methods approach. In the qualitative phase, a descriptive design was applied through document analysis and interviews. In the quantitative phase, an experimental design was applied, with data collected via relational tests. In order to collect pre-test and post-test data regarding the application carried out with the experimental part study group, a“pre-test and post-test design without a control group”was used, which is one of the“design without a control group”types. This group consisted of 12 volunteer undergraduate students from the Department of Music Education, Gazi University Faculty of Education, selected through a Homogeneity Test Based on Theoretical Knowledge. The experimental process, including pre-test and post-test phases, was completed over 14 weeks. The descriptive study group included seven faculty members involved in teaching Turkish music harmonization studies as part of specific courses in professional music education institutions. These faculty members voluntarily provided feedback via a semi-structured interview form. Their opinions on Turkish music harmonization studies and feedback from the experimental group after the intervention were collected. During the experimental process, unstructured observation was used to gather weekly notes and process-related data. To prepare assessment and evaluation questions, a Knowledge and Skill Test was developed as an equal-interval measurement tool under the framework of maximum performance tests, with contributions from field specialists. The test's inter-rater reliability was assessed using Intraclass Correlation Coefficient (ICC) analysis of pre-test and post-test results, which demonstrated excellent consistency among raters and validated the test as a reliable measurement tool. Content analysis was conducted on academician and student responses, identifying shared and divergent characteristics to provide depth, detail, and insights into the qualitative data. A Shapiro-Wilk test on the pre-test and post-test scores of the experimental group indicated a non-normal distribution. Consequently, a Wilcoxon Signed-Rank Test was performed to statistically analyze the significance of differences between pre-test and post-test performances. The results revealed a statistically significant improvement in the experimental group's performance scores. According to the findings, the experimental group demonstrated marked improvement in identifying degrees, chord formation, and performing a melody composed in the Karcığar makam. Performance enhancements were most pronounced in the mixed harmonization approach, followed by quartal and tertian harmonies. Connections made during chord identification and formation in the post-test phase were more better conceptualized, showcasing the effectiveness of the instructional design developed and implemented by the researcher in transferring knowledge and improving skills related to Turkish music harmonization studies. Based on the findings and discussions, it is recommended to develop systematic instructional programs for Turkish music harmonization education, create relevant instructional materials and comprehensive assessment tools, increase the instructional hours and make these courses compulsory. Furthermore, applying the proposed instructional design to various makams and instruments, and organizing workshops, symposiums, and practical activities are suggested to establish a unified and systematic approach toward teaching Turkish music harmonization studies.
Benzer Tezler
- Hüseyin Sadettin Arel'in Türk makam müziğinde çok seslilik düşüncesi: 'Beşleme No. 1' eserinin analizi
Hüseyin Sadettin Arel's thought on polyphony in Turkish makam music: Analysis of 'Beşleme No. 1'
ORKUN ZAFER ÖZGELEN
Doktora
Türkçe
2024
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖZDE ÇOLAKOĞLU SARI
DOÇ. DR. SADIK UĞRAŞ DURMUŞ
- Türk müziğinde kullanılan çokseslilik yaklaşımlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Comparative analysis of Turkish music polyphony approaches
MUZAFFER SONER YILMAZ
- Callisto Guatelli'nin 19.yüzyıl Klasik Türk Müziği çokseslendirme çalışmaları içindeki yeri, eserlerinin transkripsiyon ve analizi
The place of callisto guatelli in the polyphonisation studies of 19 century Classic Turkish Music, transcription and analysis of his works
YASİN HANÖNÜ
- Türk Beşleri tarafından çokseslendirilmiş olan türkülerin armoni anlayışı bakımından incelenmesi
An investigation of folk songs made polyphonic by Turkish Fives in terms of harmony understanding
ÜNSAL DENİZ
- Kemal İlerici'nin armonizasyon sistemi üzerine istatistiksel bir inceleme
Kemal İlerici's statistical research on harmonization system
MUHAMMET KOÇ