Askeri ombudsman: Türkiye için bir değerlendirme
Military ombudsman: An evaluation for Turkey
- Tez No: 932627
- Danışmanlar: PROF. DR. KADİR CANER DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gümüşhane Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Bu çalışma, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) bünyesinde kurulması önerilen bir“Askeri Ombudsman”modelini incelemektedir. Modern demokratik toplumlarda sivil veya genel ombudsmanlık kurumları bulunmasına karşın, askeri alandaki stratejik ve güvenlik unsurları, ordunun bağımsız ve dış denetime açık mekanizmalara ihtiyaç duymasına neden olmaktadır. TSK'da halihazırda iç denetim ve disiplin sistemleri yer alsa bile, personelin hak arama yolları ve kurumsal şeffaflık alanlarında geliştirmeye açık hususlar olduğu gözlemlenmektedir. Çalışmada, askeri ombudsmanlık kurumunun yasal ve kurumsal temelleri, görev-yetki tanımları ve çalışma usulleri detaylandırılmaktadır. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile 1325 sayılı Milli Savunma Bakanlığı Görev ve Teşkilatı Hakkında Kanun gibi mevcut mevzuatın, askeri ombudsmanlık için açık bir yasal çerçeve oluşturmadığı; bu nedenle özel bir kanun veya kapsamlı değişikliklere ihtiyaç olduğu ileri sürülmektedir. Seçim usulünde, parlamento veya bağımsız bir kurul aracılığıyla nitelikli çoğunlukla belirlenmiş bir ombudsmanın tarafsızlığı ve meşruiyetinin vurgulanması gerekmektedir. Görev alanı, TSK personeli ve sivil bireylerin askerî idare kaynaklı haksızlık iddialarının incelenmesinden, mali harcamaların hukuka uygun denetimine kadar genişlemektedir. Oluşturulacak raporların düzenli periyotlarla TBMM'ye ve kamuoyuna (gizlilik derecesi korunarak) sunulması önerilmektedir. Sonuç olarak, önerilen askeri ombudsmanlık, TSK'nin ulusal ve uluslararası normlara uygun biçimde hesap verebilir, şeffaf ve insan haklarına saygılı bir yapıya erişmesine katkı sağlamayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
This study examines a proposed“Military Ombudsman”model within the Turkish Armed Forces (TAF). Although modern democratic societies feature civilian or general ombudsman institutions, the strategic and security factors inherent in the military sphere necessitate mechanisms that enable the military to be independent and open to external oversight. While the TAF currently has internal inspection and disciplinary systems in place, there remain observable areas for improvement in terms of personnel's right to seek redress and institutional transparency. In this study, the legal and institutional foundations of the military ombudsman institution are detailed, along with definitions of its duties and authorities, as well as its operational procedures. It is argued that existing legislation, such as Law No. 5018 on Public Financial Management and Control and Law No. 1325 on the Duties and Organization of the Ministry of National Defense, does not provide a clear legal framework for a military ombudsman. Consequently, either a dedicated law or comprehensive legislative amendments would be needed. Emphasis should be placed on the impartiality and legitimacy of the ombudsman, who should be elected by qualified majority through parliament or an independent board. The scope of duties ranges from investigating allegations of injustice experienced by both TAF personnel and civilians as a result of military administration to overseeing the legality of financial expenditures. It is recommended that the reports produced be submitted periodically to the Grand National Assembly of Türkiye and disclosed to the public (while preserving relevant security classifications). In conclusion, the proposed military ombudsman aims to contribute to the TAF's attainment of a structure that is accountable, transparent, and respectful of human rights, in line with national and international norms.
Benzer Tezler
- Türkiye'de Kamu Denetçiliği Kurumu, hukuki yapısı ve işlevselliği
The obligational audit Institution in Turkey, its legal structure and functionality
MEHMET ASKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu YönetimiBitlis Eren ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN DÖNMEZ
- İstihbaratın demokratik gözetimi
Democratic surveillance of intelligence
NEVİN ÇİFCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH KIRIŞIK
- Kamu Denetçiliği Kurumunun yapısı ve işleyişi.
The structure and function of the institution of public auditing
MUSTAFA ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Kamu YönetimiKarabük ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ ASKER
- 19. yüzyılda Sudan'da Osmanlı yönetimi ve İngiliz işgali
The Ottoman administration and the occupation of British in the Sudan in the 19th century
FATİH YOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihMustafa Kemal ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. IŞIL IŞIK BOSTANCI