Genç basketbolcularda çeviklik ve yön değiştirme hızının biyolojik olgunlaşma ve cinsiyete göre incelenmesi
Examination of agility and change of direction speed in young basketball players according to biological maturation and gender
- Tez No: 932766
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE KİN İŞLER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Spor, Sports
- Anahtar Kelimeler: Çeviklik, Yön değiştirme hızı, ZBUH, Genç basketbolcular, Cinsiyet farklılıkları, Agility, Change of Direction Speed, PHV, Young Basketball Players, Gender Differences
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hareket ve Antrenman Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Şaldırdak, C., Genç Basketbolcularda Çeviklik ve Yön Değiştirme Hızının Biyolojik Olgunlaşma ve Cinsiyete Göre İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hareket ve Antrenman Bilimleri Programı Yüksek Lisans Tezi, 2025, Ankara. Bu çalışma, genç basketbolcularda çeviklik ve yön değiştirme hızının biyolojik olgunlaşma ve cinsiyete göre incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmaya, en az 2 yıldır aktif olarak basketbol oynayan ve U10, U12, U14 ve U16 takımlarında yer alan 182 genç basketbolcu katılmıştır. Katılımcılar, cinsiyete göre (kız: n=98; erkek: n=84) 2 grupta; zirve boy uzama hızı (ZBUH) dönemlerine olan uzaklıkları hesaplanarak belirlenen biyolojik olgunlaşma düzeylerine göre ise ZBUH öncesi (n=60), ZBUH sırası (n=46) ve ZBUH sonrası (n=76) olmak üzere 3 grupta sınıflandırılmışlardır. Katılımcıların çevikliği, Y-Çeviklik test parkurunda belirlenmiştir. YDH'nin değerlendirilmesinde de aynı parkur kullanılmıştır. Çalışmaya antropometrik ölçümler ile başlanmış ve ardından katılımcıların biyolojik olgunlaşma düzeyleri Mirwald formülüyle hesaplanmıştır. Çeviklik ve YDH testleri iki kez sağdan ve iki kez de soldan rastgele bir şekilde yapılmıştır. Çeviklik ve YDH değerlerinin biyolojik olgunlaşma ve cinsiyete göre incelenmesi 3x2 (biyolojik olgunlaşma x cinsiyet) çift yönlü ANOVA kullanılarak yapılmıştır. Biyolojik olgunlaşma için F istatistiği anlamlı bulunduğunda Scheffe Çoklu Karşılaştırma Testi uygulanmıştır. Sol yön çeviklikte cinsiyet (F(1;176)=86,121, p=0,000, η2=0,329) ve biyolojik olgunlaşma etkisi (F(2;176)=57,739, p=0,000, η2=0,396) anlamlı bulunurken, biyolojik olgunlaşma x cinsiyet etkileşimi anlamlı değildir (p>0,05). Sağ yön çeviklik değerlerinde cinsiyet (F(1;176)=64,156, p=0,000, η2=0,267) ve biyolojik olgunlaşma etkisi (F(2;176)=62,236, p=0,000, η2=0,414) ile biyolojik olgunlaşma x cinsiyet etkileşimi (F(2;176)=3,303, p=0,039, η2=0,036) anlamlıdır. En iyi çeviklik değerlerinde ise cinsiyet (F(1;176)=93,644, p=0,000, η2=0,347) ve biyolojik olgunlaşma etkisi (F(2;176)=71,832, p=0,000, η2=0,449) ile biyolojik olgunlaşma x cinsiyet etkileşimi (F(2;176)=4,376, p=0,014, η2=0,047), anlamlı bulunmuştur. YDH değerlerine bakıldığında sol yönde biyolojik olgunlaşma x cinsiyet etkileşiminin anlamlı olmadığı (p>0,05), ancak cinsiyet etkisi (F(1;176)=77,459, p=0,000, η2=0,306) ile biyolojik olgunlaşma etkisinin (F(2;176)=102,746 p=0,000, η2=0,539) anlamlı olduğu görülmüştür. Sağ yönde de benzer şekilde biyolojik olgunlaşma x cinsiyet etkileşiminin anlamlı olmadığı (p>0,05), ancak cinsiyet etkisi (F(1;176)=57,305, p=0,000, η2=0,246) ile biyolojik olgunlaşma etkisinin (F(2;176)=93,586, p=0,000, η2=0,515) anlamlı olduğu görülmüştür. En iyi YDH süresi incelendiğinde cinsiyet (F(1;176)=68,865, p=0,000, η2=0,284) ve biyolojik olgunlaşma etkisi (F(2;176)=101,916, p=0,000, η2=0,537) anlamlı olduğu bulunurken, biyolojik olgunlaşma x cinsiyet etkileşimi anlamlı değildir (p>0,05). Sonuç olarak bu çalışmanın bulguları genç basketbolcularda çeviklik ve YDH'nın biyolojik olgunlaşma ve cinsiyete göre farklılaştığını göstermiştir.
Özet (Çeviri)
ŞALDIRDAK, C. Examination of Agility and Change of Direction Speed in Young Basketball Players According to Biological Maturation and Gender. Hacettepe University, Graduate School of Health Sciences, Movement and Training Sciences Program, Master's Thesis, 2025, Ankara. This study aimed to examine the effects of biological maturation and gender on agility and change of direction speed (CODS) in young basketball players. A total of 182 young basketball players (female: n=98; male: n=84), who had been actively playing basketball for at least two years and were members of U10, U12, U14, and U16 teams, participated in the study. The participants were categorized into two groups based on gender and three groups based on biological maturation status, which was determined by their distance from peak height velocity (PHV): pre-PHV (n=60), mid-PHV (n=46), and post-PHV (n=76). Participants' agility was assessed using the Y-Agility test course. The same course was also used to evaluate CODS. The study commenced with anthropometric measurements, followed by the calculation of biological maturation levels according to Mirwald formula. Agility and CODS were assessed using the Y-Agility/CODS Test, which was conducted twice in both right and left directions in a randomized order. The effects of biological maturation and gender on agility and CODS were analyzed using a 3×2 two-way ANOVA (biological maturation × gender). When the F statistic was found to be significant for biological maturation, the Scheffe Multiple Comparison Test was applied. For left-direction agility, both gender (F(1;176)=86.121, p=0.000, η²=0.329) and biological maturation effects (F(2;176)=57.739, p=0.000, η²=0.396) were significant, while the interaction biological maturation × gender was not (p>0.05). In right-direction agility, the effects of gender (F(1;176)=64.156, p=0.000, η²=0.267) and biological maturation (F(2;176)=62.236, p=0.000, η²=0.414) were significant together with biological maturation × gender interaction (F(2;176)=3.303, p=0.039, η²=0.036). For best agility performance, gender effect (F(1;176)=93.644, p=0.000, η²=0.347), biological maturation effect (F(2;176)=71.832, p=0.000, η²=0.449), and biological maturation × gender interaction (F(2;176)=4.376, p=0.014, η²=0.047) were all significant. In CODS, in the left direction, the biological maturation × gender interaction was not significant (p>0.05), while gender (F(1;176)=77.459, p=0.000, η²=0.306) and biological maturation effects (F(2;176)=102.746, p=0.000, η²=0.539) were significant. Similarly, in the right direction, biological maturation × gender interaction was not significant (p>0.05), but gender (F(1;176)=57.305, p=0.000, η²=0.246) and biological maturation (F(2;176)=93.586, p=0.000, η²=0.515) were significant. For the best CODS, the effects of gender (F(1;176)=68.865, p=0.000, η²=0.284) and biological maturation (F(2;176)=101.916, p=0.000, η²=0.537) were significant, while the biological maturation × gender interaction was not(p>0.05).In conclusion, the findings of this study indicated that agility and CODS in young basketball players differ significantly based on biological maturation and gender.
Benzer Tezler
- Genç kadın basketbolcularda çoklu sprint, çeviklik ve dikey sıçrama testlerinin şut performansına etkisi
The effect of multiple sprint, agility and vertical jump tests on shooting performance in young female basketball players
TOLGAHAN ULAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SporMersin ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET AKİF ZİYAGİL
- 6 haftalık kombine pliometrik ve yön değiştirmeli koşu antrenmanlarının genç erkek basketbolcularda fiziksel parametrelere etkisinin incelenmesi
Investigation of the effects of 6 weeks of combined plyometric and direction-diverse running trainings on physical parameters in young male basketball players
MEHMET KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SporNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiHareket ve Antrenman Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİN SÜEL
- Elit basketbolcularda süspansiyon antrenmanlarının çeviklik ve kuvvet performansına etkisi
Agility and strength performance of the effect of the elite basketball training in suspension
AHMET METİN KINIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
SporGedik ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ÖZGÜR NALBANT
- Genç basketbolcularda 8 haftalık hız antrenman programının ivmelenme ve çeviklik üzerine etkisi
The effect of an 8-week speed training program on the acceleration and agility in youth basketball players
MEHMET OKUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
SporSelçuk ÜniversitesiAntrenörlük Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL TAŞKIN
- Genç Basketbolcularda farklı ısınma protokollerinin bazı performans parametrelerine etkisi
The effects of dıfferent warm-up protokols on some performance parameters ın young basketball players
MELİH FIRAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
SporSivas Cumhuriyet ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜRKAN DİKER