Patlıcanda (solanum melongena L.) vertıcıllıum solgunluğuna dayanıklılığın kalıtımı üzerine araştırmalar
Studies on the inheritance of resistance to verticillium wilt in eggplant (solanum melongena L.)
- Tez No: 933255
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET NACİ ONUS
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoteknoloji, Ziraat, Biotechnology, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bitki Islahı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 72
Özet
Patlıcan, dünyada ve Türkiye'de tarımsal üretim içerisinde önemli bir paya sahiptir. Türkiye, dünya patlıcan üretiminde dördüncü sırada yer almaktadır. Örtüaltı patlıcan yetiştiriciliğini sınırlandıran pek çok biyotik stres faktörü bulunmaktadır. Toprak kökenli solgunluk patojeni Verticillium dahliae Kleb.'in neden olduğu meydana getirilen Verticillium solgunluğu, ülkemiz patlıcan üretim alanlarında üretimi sınırlayan en önemli bitki hastalıklarından biridir. Patojen, uzun yıllar boyunca toprakta canlı olarak kalabilmekte ve çevre koşulları hastalık için uygun olduğunda sonraki yıl ekilen yeni bitkide de solgunluk gözlenebilmektedir. Patojen ile mücadeleye yönelik olarak, kültürel ve kimyasal mücadele yöntemleri kullanılmaktadır. Ancak bu yöntemler, hastalık etmenine karşı etkisiz olduğu gibi ekonomik de değildir. Yetiştiricilik esnasında üreticiler tarafından uygulanan kültürel mücadele yöntemleri hastalığın çıkışını ve yayılmasını yavaşlatıcı rol oynamakta ancak hastalık ile etkin mücadelede yetersiz kalmaktadır. Bu durum, patojene karşı dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesine yönelik çalışmaların yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle, hem dünyada hem de ülkemizde patlıcan yetiştiriciliğinde önemli bir sorun olan Verticillium dahliae etmenine karşı dayanıklı çeşitler elde etmek amacıyla ülkemizde ıslah programları başlatılmıştır. Çalışmamızda, Verticillium'a dayanıklı LS2436'nolu saf hat ile LS1934'nolu saf hat resiprokal melezleme yapılarak iki farklı F2 populasyonu elde edilmiştir. Proje kapsamında LS2436xLS1934 ve LS1934xLS2436 melez kombinasyonlarından elde edilen 300 adet F2 birey klasik olarak testlenerek dayanıklı ve hassas bireyler belirlenmiştir. QTL haritalama çalışmalarında kullanılmak üzere 350 SSR primeri denenmiş ve toplam 33 primer ebeveynlerde polimorfik bulunmuştur. QTL analizleri sonucunda sadece bir markırın en yüksek LOD değerinde (LOD =2.494) Verticillium'a dayanıklılıkla ilişkili olduğu belirlenmiştir. Haritalama çalışmalarında kullanılmak üzere markır geliştirme amacıyla haritalama populasyonunun ebeveynleri yeni nesil dizileme teknolojisi kullanılarak dizilenmiş ve toplam ebeveynler arasında polimorfik 1,039,550 adet SNP bulunmuştur. Bu SNP markırlarına ek olarak ayrıca 221,764 adet InDel markırı geliştirilmiştir. InDel markırlarının 4,249 adedi ebeveynler arasında en az 30 nükleotit alel farkına sahip olup agaroz jel elektroforezi analizlerine uygundur. Bu markırlar, patlıcan genomunda fiziksel olarak haritalanmış ve genom içerisinde homojen olarak dağılmaktadır. Genom haritası yüksek çözünürlükte olup (0.27 Mb/InDel) geliştirilen markırlar patlıcan genomik çalışmaları için değerli bir moleküler araç konumunda olup Verticillium dayanıklılığı çalışmalarında kullanılabilecektir.
Özet (Çeviri)
Eggplant has an important role in agricultural production in the world and Turkiye. Turkiye is 4th in eggplant production in the world. There are many biotic stress factors that limit greenhouse eggplant cultivation. Verticillium wilt caused by soil-borne wilt pathogen Verticillium dahliae Kleb., is one of the most important plant diseases that limits production in eggplant production areas of our country. The pathogen can survive in the soil for many years, and when environmental conditions are suitable for the disease, wilting can be observed in the new plant planted the following year. Cultural and chemical methods are used to control the pathogen. However, these methods are not only ineffective against the disease agent but also uneconomical. Cultural control methods applied by producers during cultivation play a role in slowing down the emergence and spread of the disease, but are insufficient in effective control of the disease. For this reason, this situation necessitates studies to develop pathogen-resistant varieties. Breeding programs have been initiated in our country to obtain varieties resistant to Verticillium dahliae, which is an important problem in eggplant cultivation both in the world and in our country. In our study, two different F2 populations were obtained by reciprocal crossbreeding of pure line LS2436 resistant to Verticillium and pure line LS1934. Within the scope of the project, 300 genotypes consisting of LS2436xLS1934 and LS1934xLS2436 hybrid combinations were tested classically and resistant and susceptible individuals were determined. 350 SSR primers were tested for use in QTL mapping studies and a total of 33 primers were found to be polymorphic in the parents. As a result of QTL analyses, it was determined that only one marker was associated with Verticillium resistance at the highest LOD value (LOD = 2.494). For the purpose of developing markers to be used in mapping studies, the parents of the mapping population were sequenced using next-generation sequencing technology and a total of 1,039,550 polymorphic SNPs were found among the parents. In addition to these SNP markers, 221,764 InDel markers were also developed. 4,249 of the InDel markers have at least 30 nucleotide allelic differences between the parents and are suitable for agarose gel electrophoresis analysis. These markers have been physically mapped in the eggplant genome and are distributed homogeneously in the genome. The genome map is high resolution (0.27 Mb/InDel) and the developed markers are a valuable molecular tool for eggplant genomic studies and can be used in Verticillium resistance studies.
Benzer Tezler
- Patlıcan (Solanum melongena L.)'da Verticillium dahliae kleb.'e dayanıklı hatların geliştirilmesi
The development of resistant Verticillium dahliae kleb in some eggplant (Solanum melongena) varieties
SEVİNÇ BAŞAY
Doktora
Türkçe
2006
BiyoteknolojiUludağ ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VEDAT ŞENİZ
- Patlıcanda anaç ve hat ıslahı için solanum melongena ile akraba türleri arasında melezleme olanaklarının belirlenmesi
Determination of hybridation possibilities between solanum melongena and wild relatives for rootstock and li̇ne breeding
SEVTAP DOKSÖZ BONCUKÇU
Doktora
Türkçe
2023
ZiraatTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAİF GEBOLOĞLU
- Bazı Solanum türlerinde kalus süspansiyon kültürü kullanılarak Verticillium dahliaeye dayanıklılık ile fitoaleksin oluşumu arasındaki ilşkinin belirlenmesi
Determination of relation between resistance to Verticillum dahliae and phytoalexins accumulation in various solanum species by using callus suspensions culture
SEVİNÇ USLU KIRAN
Doktora
Türkçe
2004
ZiraatAnkara ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ŞEBNEM ELLİALTIOĞLU
- Aşılı patlıcanda verim, kalite ve toprak kökenli hastalıklar (Fusarium oxysporium f. sp. melonis ve Verticillium dahlia) üzerine farklı anaçların etkisi
Effect of different rootstocks on yield, quality and soil borne diseases (fusarium oxysporium f. sp. melonis ve verticillium dahlia) in grafted eggplant
EMİNE POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAİF GEBOLOĞLU
- Solanum melongena L. ve Solanum torvum SW. türleri arasında doğal ve in vitro koşullarda melezleme çalışmaları
Natural and in vitro hybridization studies between Solanum melongena l. and Solanum torvum SW.
NAMIK KEMAL YÜCEL
Doktora
Türkçe
2017
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAADET BÜYÜKALACA
DR. HATİCE FİLİZ BOYACI