Seropozitif romatoid artritli hastalarda kontrastsiz toraks bilgisayarli tomografi bulgulari ile akciğer tutulumunun klinik, laboratuvar parametreleri ve tedaviye etkisi
Noncontrast thoracic computed tomography findings and the effect of lung involvement on clinical, laboratory parameters and treatment in seropositive rheumatoid arthritis patients
- Tez No: 933342
- Danışmanlar: PROF. DR. MİNE ADAŞ, DR. SUZAN DENİZ ÖNOL, DR. EGE SİNAN TORUN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: İç Hastalıkları, Internal diseases
- Anahtar Kelimeler: Romatoid artrit, İnterstisyel akciğer hastalığı, Bilgisayarlı Tomografi, Rheumatoid arthritis, Interstitial lung disease, Computed tomopraphy
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Prof. Dr. Cemil Taşcıoğlu Şehir Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
AMAÇ: Romatoid artrit (RA) kronik, inflamatuar, otoimmün ve multisistemik bir hastalıktır. En spesifik tutulumları eklemlerde görülür fakat ciddi mortalite ve morbiditeye neden olan sistemik tutulumları da mevcuttur. RA ilişkili interstisyel akciğer hastalığı (RA-İAH) bu tutulumların arasında yer alır ve hastalığın seyri açısından kritik öneme sahiptir. Pulmoner tutulumun, henüz klinik semptomlar gelişmeden, yani subklinik dönemde tespit edilerek uygun tedaviye erken dönemde başlanması, yaşam kalitesi ve prognoz açısından hayati önem taşımaktadır. Bu çalışmadaki amacımız; kontrastsız toraks BT ile RA-İAH' yi erken dönemde saptamak ve RA-İAH ile demografik veriler, klinik özellikler, laboratuvar parametreleri ve tedavi rejimi ilişkisini ortaya koymaktır. YÖNTEM: Çalışmaya Eylül 2022 ile Eylül 2024 tarihleri arasında Prof. Dr. Cemil Taşcıoğlu Şehir Hastanesi İç Hastalıkları Romatoloji Polikliniği' nde takipli olan, 18 yaş ve üstü, seropozitif RA tanılı, kontrastsız toraks BT' si çekilip tek bir radyoloji uzmanı tarafından incelenmiş olan 236 hasta dahil edilmiştir. Hastaların yaş, cinsiyet, sigara kullanımı, hastalık süresi, klinik bulguları (romatoid nodül, göz tutulumu), eşlik eden hastalıklar (DM, HT), akut faz reaktanları (CRP, ESH, ferritin, fibrinojen), romatolojik parametreleri (RF, anti-CCP, ANA, anti-dsDNA), kompleman düzeyleri (C3, C4), hemogram parametreleri (hemoglobin, trombosit, lökosit, nötrofil/lenfosit, monosit/lenfosit), biyokimya parametreleri (LDH, ALP, ürik asit), romatoid artrit tedavisinde kullanılan ilacın türü ve ilaç kombinasyonları kaydedilmiştir. Bu veriler çalışmada retrospektif olarak incelenmiştir. BULGULAR: Çalışmaya dahil edilen hastaların yaşı minimum 25 yıl iken maksimum 89 yıl, ortalama yaşları ve sapması ise 55,2 ± 13,3 yıldır. Takip süreleri minimum 3 ay iken maksimum 35 ay, ortalama süre ve sapması ise 14,2 ± 6,3 ay, medyan süre 14 aydır. Medyan yaş 56 yıl iken cinsiyetlerin %79,2'si (n=187) kadın, %20,8' i (n=49) erkektir. Aktif sigara kullanımı %40,8' inde (n=82), ek hastalık (HT, DM) %46' sında (n=108), interstisyel akciğer hastalığı %7,2' sinde (n=17), romatoid nodül %23,2' sinde (n=54), göz tutulumu %8' inde (n=18) mevcuttur. Laboratuar parametrelerinden RF %74,2' sinde (n=175), anti-CCP %78' inde (n=184), RF ve anti-CCP %52,1' inde (n=123), ANA %47,4' ünde (n=110) ve anti-dsDNA ise %1,7' sinde (n=4) pozitiftir. Hastaların aldığı tedavilerin dağılımı; kortikosteroid %53,8 (n=127), cs-DMARD %98,3' ünde (n=232) iken var olanların kullandığı cs-DMARD sayısı %40,9' unda (n=95) 1, %53,9' unda (n=125) 2, %5,2' sinde (n=12) ise 3' tür. HCQ %84,7' sinde (n=200), MTX %38,1' inde (n=90), HCQ ve MTX %21,6' sında (n=51), HCQ + MTX + Sulfasalazin %0,4' ünde (n=1), HCQ + MTX + Leflunomid %5,1' inde (n=12), HCQ + Leflunomid %28' inde (n=66) mevcuttur. B-DMARD %8,1' inde (n=19) var iken var olanların %94,7' sindeki (n=18) b-DMARD sayısı 1, %0,4' ünde (n=1) ise 2' dir. Anti-TNF kullanımı %3,8' inde (n=9), anti-TNF + cs-DMARD kullanımı %3,8' inde (n=9), ts-DMARD kullanımı %1,3' ünde (n=3) var iken, var olanlarda kullanılan ts-DMARD sayısı 1' dir. Radyolojik özelliklerden pulmoner nodül %12,3' ünde (n=29), bronşiyal duvar kalınlık artışı %6,4' ünde (n=15) ve sentrilobüler nodüller %7,6' sında (n=18) ve hava hapsi alanları %2,5' inde (n=6) bulunmaktadır. Plevral effüzyonu olan hasta yoktur. Diğer radyolojik tanımlayıcı özelliklerden buzlu cam görünümü %16,1' inde (n=38), bal peteği görünümü %2,5' inde (n=6), interlobüler septal kalınlaşma %7,2' sinde (n=17), bronşiektazi %11,9' unda (n=28), traksiyon bronşiektazisi %5,5' inde (n=13), retiküler gölgeleme %14' ünde (n=33), mozaik attenüasyon %14,8' inde (n=35), mimaride distorsiyon ise %5,9' unda (n=14) mevcuttur. İAH alt tiplerine göre dağılım; UİP hastaların %1,7' sinde (n=4), NSİP %3' ünde (n=7), OP %0,4' ünde (n=1) ve DİP %2,1' inde (n=5) bulunmaktadır. İnterstisyel akciğer hastalığı olan hastaların yaşı, olmayan hastalara göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p0,05). İAH ile aktif sigara kullanımı, ek hastalık (HT, DM), romatoid nodül ve göz tutulumu arasında da anlamlı ilişki saptanmamıştır (p>0,05). İnterstisyel akciğer hastalığı mevcut olan hastaların RF pozitifliği, olmayan hastalara göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek saptanmıştır (p0,05). Kortikosteroid tedavisi, İAH mevcut olan hastalarda olmayan hastalara göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek görülmüştür (p0,05). İnterstisyel akciğer hastalığı bulunan hastaların ESH, LDH ve RF titre değerleri, İAH mevcut olmayan hastalara göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur (p0,05). SONUÇ: Tüm veriler incelendiğinde, bazı biyokimyasal belirteçlerin RA-İAH ile korelasyon gösterdiği, akciğer tutulumu olan hastaların tedavi rejimlerinde farklılıklar olduğu ve İAH hastalarının yaş ortalamasının daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu nedenle RA-İLH' nin tarama ve erken tanısında toraks BT'nin katkısı çok önemlidir. Kılavuzlarda da risk faktörü olan RA hastalarına tarama yapılması önerilmektedir. Klinik pratikte de RA-İAH için BT'nin daha yaygın şekilde kullanılır hale geleceği düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
PURPOSE: Rheumatoid arthritis (RA) is a chronic, inflammatory, autoimmune, and multisystemic disease. Although joint involvement is its most specific clinical manifestation, systemic involvements that may lead to significant morbidity and mortality are also common. Among these, rheumatoid arthritis-associated interstitial lung disease (RA-ILD) is particularly important due to its critical impact on disease progression. Early detection of pulmonary involvement during the subclinical phase—before the onset of clinical symptoms—and timely initiation of appropriate treatment are vital for improving both prognosis and quality of life. The aim of this study is to evaluate the role of non-contrast chest computed tomography (CT) in the early detection of RA-ILD and to investigate its association with demographic characteristics, clinical findings, laboratory parameters, and treatment regimens in RA patients. METHOD: This retrospective study included 236 patients aged 18 years or older who were followed between September 2022 and September 2024 at the Rheumatology Outpatient Clinic of Prof. Dr. Cemil Taşcıoğlu City Hospital and had a diagnosis of seropositive rheumatoid arthritis (RA). All patients underwent non-contrast chest computed tomography (CT), which was evaluated by only one radiologist. The collected data included age, sex, smoking status, disease duration, clinical findings (rheumatoid nodules, ocular involvement), comorbidities (diabetes mellitus, hypertension), acute-phase reactants (CRP, ESR, ferritin, fibrinogen), rheumatologic markers (RF, anti-CCP, ANA, anti-dsDNA), complement levels (C3, C4), complete blood count parameters (hemoglobin, platelet, leukocyte, neutrophil/lymphocyte ratio, monocyte/lymphocyte ratio), biochemical parameters (LDH, ALP, uric acid), and RA treatment regimens and drug combinations. All variables were analyzed retrospectively. FINDINGS: The study included 236 seropositive RA patients, with a minimum age of 25 and a maximum of 89 years. The mean age was 55,2 ± 13,3 years. The follow-up duration ranged from 3 to 35 months, with a mean of 14,2 ± 6,3 months and a median of 14 months. The median age was 56 years. Of the patients, 79,2% (n=187) were female and 20,8% (n=49) were male. Active smoking was present in 40,8% (n=82), and comorbid conditions such as hypertension and diabetes mellitus were noted in 46% (n=108). Interstitial lung disease (ILD) was observed in 7,2% (n=17), rheumatoid nodules in 23,2% (n=54), and ocular involvement in 8% (n=18). Among laboratory parameters, RF was positive in 74,2% (n=175), anti-CCP in 78% (n=184), both RF and anti-CCP in 52,1% (n=123), ANA in 47,4% (n=110), and anti-dsDNA in 1,7% (n=4). Regarding treatment, corticosteroids were used in 53,8% (n=127), and cs-DMARDs in 98,3% (n=232). Among cs-DMARD users, 40,9% (n=95) used one agent, 53,9% (n=125) used two, and 5,2% (n=12) used three. HCQ was used in 84,7% (n=200), MTX in 38,1% (n=90), both HCQ and MTX in 21,6% (n=51), HCQ + MTX + sulfasalazine in 0,4% (n=1), HCQ + MTX + leflunomide in 5,1% (n=12), and HCQ + leflunomide in 28% (n=66). b-DMARDs were used in 8,1% (n=19), of whom 94,7% (n=18) used one agent and 0,4% (n=1) used two. Anti-TNF use was noted in 3,8% (n=9), anti-TNF + cs-DMARD in 3,8% (n=9), and ts-DMARD in 1,3% (n=3), with all ts-DMARD users using one agent. Radiologic findings included pulmonary nodules in 12,3% (n=29), bronchial wall thickening in 6,4% (n=15), centrilobular nodules in 7,6% (n=18), and air trapping in 2,5% (n=6). No patients had pleural effusion. Other radiologic features included ground-glass opacities in 16,1% (n=38), honeycombing in 2,5% (n=6), interlobular septal thickening in 7,2% (n=17), bronchiectasis in 11,9% (n=28), traction bronchiectasis in 5,5% (n=13), reticular changes in 14% (n=33), mosaic attenuation in 14,8% (n=35), and architectural distortion in 5,9% (n=14). The distribution of ILD subtypes was as follows: UIP in 1,7% (n=4), NSIP in 3% (n=7), OP in 0,4% (n=1), and DIP in 2,1% (n=5). Patients with ILD were significantly older than those without (p0,05). No significant association was observed between ILD and active smoking, comorbidities (HT, DM), rheumatoid nodules, or ocular involvement (p>0,05). RF positivity was significantly higher in patients with ILD than in those without (p0,05). Corticosteroid use was significantly more common in ILD patients (p0,05). ESR, LDH, and RF titers were significantly higher in ILD patients compared to those without ILD (p0,05). CONCLUSION: A comprehensive analysis of the data revealed that certain biochemical markers correlated with RA-ILD, treatment regimens differed among patients with pulmonary involvement, and the mean age was higher in those with ILD. These findings highlight the critical role of thoracic CT in the screening and early detection of RA-ILD. Current guidelines recommend screening thoracic imaging for RA patients with risk factors, and it is anticipated that the use of thoracic CT in the clinical evaluation of RA-ILD will become increasingly widespread in routine practice.
Benzer Tezler
- Romatoid artrit hastalarında işitsel ve koklear fonksiyonun değerlendirilmesi
Evaluation of auditory and cochlear function in patients with rheumatoid arthritis
TAHA YASİN YILDIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Kulak Burun ve BoğazNecmettin Erbakan ÜniversitesiKulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET AKİF DÜNDAR
- Romatoid artrit hastalarında ekstraartiküler sistem tutulumları
Extraarticular system manifestations in rheumatoid arthritis
GÖZDE KÜBRA YARDIMCI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
RomatolojiAnkara Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHSİN MURAT TURGAY
- Seropozitif romatid artritli hastalarda antinükleer antikor pozitifliğinin, klinik, laboratuvar parametreleri ve tedavi seçimi üzerine etkisi
The impact of antinuclear antibody positivity on clinical, laboratory and treatment selection in seropositive rheumatoid arthritis patients
EZGİ FINDIK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
İç HastalıklarıSağlık Bilimleri Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE ADAŞ
DR. ÖĞR. ÜYESİ EGE SİNAN TORUN
- Romatoid artritli hastalarda ürik asit düzeylerinin hastalık aktivitesi üzerine ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between uric acid levels and disease activity in patients with rheumatoid arthritis
ÜMİT AYDIN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
RomatolojiSüleyman Demirel Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ŞAHİN