Marmara bölgesinde imazamoksa tolerant ayçiçeği yetiştirilen tarlalarda yabancıotlarda dayanıklılık üzerine çalışmalar
Studies on weed resistance in the fields growing imazamox-tolerant sunflowers in the Marmara region
- Tez No: 933552
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET ULUDAĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
Türkiye'de yağlık olarak yetiştirilen en önemli bitkilerden ayçiçeği ekiminin büyük kısmı Marmara Bölgesinde gerçekleştirilmektedir. Ayçiçeği üretiminde başta parazit olanlar olmak üzere yabancıotlar, en mühim meselelerden biriyken dallanmış amino asitlerin biyosentezinde temel rol oynayan asetolaktatsentaz enzimini (ALS) inhibe eden imidazolinon grubu herbisitlere tolerant ayçiçeği çeşitlerinin geliştirilmesiyle daha etkili bir şekilde kontrol edilebilir hâle gelmişlerdir. Bunun sonucunda da imazomoks etkili maddeli herbisitler devamlı olarak kullanılmaya başlanmıştır. ALS inhibitörlerine dayanıklılık birçok yabancıot türünde yaygındır. Marmara Bölgesinde, ayçiçeğinde yaklaşık 20 yıldan fazla bir süredir yoğun bir şekilde imazamoks kullanılan tarlalarda bazı yabancıotlarda etki düşüklüğü gündeme gelmiştir. Bu çalışmada var olduğu gözlenen etki düşüklüğünün doğrulanması hedeflenmiştir. İmazamoks etkili maddesine karşı yabancıotların tepkisi ile ilgili olarak üreticilerden, gözlemlerine dayalı ön bilgi toplanması amacıyla bir anket çalışması ve çiftçilerin daha az etkileniyor dediği bazı yabancıotlarda imazamoksa dayanıklılığın tespitine yönelik olarak tarama testi uygulanmıştır. Nisan ve haziran 2024'te Marmara Bölgesindeki 5 ilde ve 31 yerleşim biriminde toplam 104 üretici ile yapılan ankette 100 çiftçinin imazamoks etkili maddeli herbisitler kullandığı belirlenmiştir. Bu çiftçilerden 79'u, bazı yabancıotlara karşı imzamoksun etkisinin azaldığını ifade etmişlerdir. Bu çiftçilere ait tarlalar ağustosun ilk haftalarında ziyaret edilerek altı sirken (Chenopodium album L.), altı köpeküzümü (Solanum nigrum L.) ve dört domuzpıtrağı (Xanthium strumarium L.) popülasyonundan tohum numunesi alınmıştır. 240C sıcaklık, 16 saat aydınlatma sistemine sahip iklim odasında saksılarda yabancıotlar yetiştirilmiş ve imazamoks etkili maddeli herbisit 200 ml/da ve 400 ml/da dozlarda 30.10.2024 tarihinde uygulanmıştır. Uygulama sonrası 7, 14 ve 21nci günlerde gözlemler alınmış ve yaş ağırlıklar belirlenmiştir. Sirken ve domuzpıtrağının bütün popülasyonlarında tavsiye edilen dozda bir etki düşüklüğü görülmüştür. Sirken ve köpeküzümünün birer popülasyonda iki kat dozda da etki düşüklüğü tespit edilmiştir. Her ne kadar bu verilerle dayanıklılık oluştuğu söylenemese de dayanıklılığın oluşmaya başladığı söylenebilir. Etki düşüklüğünün dayanıklılıktan ziyade, uygulama hatalarından kaynaklanmış olabileceği ancak tedbirler alınmazsa dayanıklılığın Marmara Bölgesi ayçiçeği alanlarında yayılabileceği kanaatine varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Sunflower, one of the most important oil crops grown in Turkey, is cultivated mostly in the Marmara Region. While weeds, especially parasitic ones, have been one of the most important issues in sunflower production, they have become more effectively controlled with the development of sunflower varieties tolerant to imidazolinone herbicides that inhibit the enzyme acetolactatsynthase (ALS), which plays a fundamental role in the biosynthesis of branched amino acids. As a result, herbicides with the active ingredient imazomox have been used consistently. Resistance to ALS inhibitors is common in many weed species. In the Marmara Region, in sunflower fields where imazamox has been used intensively for more than 20 years, some weeds have been stated to have reduced efficacy. In this study, it was aimed to verify the lack of efficacy that has been observed. A questionnaire survey was conducted to collect preliminary information from farmers on the response of weeds to imazamox based on their observations and a screening test was conducted to determine imazamox resistance in some weeds that farmers had mentioned no control efficiently. In the survey conducted in from April to June 2024 in 31 settlements in 5 the provinces of the Marmara Region, it was determined that 100 used imazamox herbicides out of 104 farmers. It was stated by 79 of these farmers that the effect of imazamox against some weeds had decreased. Some of these fields were visited in the first weeks of August and seed samples were taken from six populations of Chenopodium album L., six populations of Solanum nigrum L. and four populations of Xanthium strumarium L.. Weeds were grown in pots in a controlled room with 240C temperature and 16 hours light system and herbicide with imazamox active ingredient was applied at 200 ml/da and 400 ml/da doses on 30.10.2024. Observations were taken on the 7th, 14th and 21st days after the application and weights were determined. There was a decrease in efficacy at the recommended dose in all populations of C. album and X. strumarium., There was also a reduction in efficacy at the double dose in one population each of C. album and S. nigrum. Although it cannot be said with these data that resistance has occurred, it can be said that resistance has started to occur. It was concluded that the low efficacy may be due to application errors rather than resistance, but if precautions are not taken, resistance may spread in the sunflower fields of the Marmara Region.
Benzer Tezler
- Marmara bölgesinde yayılış gösteren Quercus L. (meşe) ve Fagus L. (kayın) türleri üzerindeki epifitik likenlerin belirlenmesi
The determination of epiphytic lichens on Quercus L. and Fagus L. species found in the Marmara region
SEYHAN ORAN
- Marmara Bölgesinde deprem riski
Başlık çevirisi yok
CEM FİLDİŞİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ALPTEKİN
- Marmara Bölgesinde söğütlerde zarar yapan böcekler
Başlık çevirisi yok
FARUK ŞAKİR ÖZAY
Doktora
Türkçe
1997
Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TORUL MOL
- Marmara bölgesinde kısa mesafe deniz yolu taşımacılığının değerlendirilmesi
Evoulotion of the short sea shipping in Marmara region
MUSTAFA DEMİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Denizcilikİstanbul ÜniversitesiDeniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKHAN KARA
- Marmara bölgesinde Ro-Ro taşımacılığı için liman yeri seçimi ve bir uygulama
Port area selection for Ro-Ro transportation in marmara region and an application
ABDURRAHMAN YARAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAKİR ESNAF