Ortaokul öğrencilerinin mühendis ve bilim insanlarına yönelik algılarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi
A comparative investigation of secondary school students' perceptions of engineers and scientist
- Tez No: 933764
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM IRMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Bu çalışmanın amacı ortaokul düzeyinde eğitim gören 5., 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin mühendis ve bilim insanlarına yönelik algılarını belirlemek ve karşılaştırmalı olarak incelemektir. Kesitsel tarama modelinin kullanıldığı araştırma, 2023-2024 yılında MEB'e bağlı bir ortaokulda gönüllü katılım sağlayan 325 ortaokul öğrencisi (167 kız (%51,4), 158 erkek (%48,6)) ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak demografik bilgiler anketi, mühendis algılarını belirlemek amacıyla, Knight ve Cunningham (2004) tarafından geliştirilen DAET (Mühendis Çiz Testi) ve bilim insanı algılarını ölçmek için Chambers (1983) tarafından geliştirilen DAST (Bilim İnsanı Çiz Testi) kullanılmıştır. Araştırmada nitel veri analizi yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır. Veriler her bir katılımcı için ayrı dosyalar halinde düzenlenmiş ve nitel veri analizi yazılım programı MAXQDA kullanılarak analiz edilmiştir. Veri analizi sürecinde veriler kodlama için incelenip temalar oluşturulmuştur. Öğrenci çizimlerinde ortaya çıkan nesneler kodlanmış olup elde edilen verilerin frekans hesaplaması yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar ortaokul öğrencilerinin sınıf düzeyi ve cinsiyetleri açısından analiz edilerek yorumlanmıştır. Öğrencilerin geleneksel mühendis ve bilim insanı algısı toplam puanları üzerinden betimleyici istatistikler yapılmış ve ana ile alt problemlere uygun olarak bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans (ANOVA) analizi uygulanmıştır. Mühendis algısına dair veriler, öğrencilerin en çok ev veya bina yapımıyla uğraşan inşaat mühendislerini hayal ettiklerini; bilim insanı algısına dair veriler ise, öğrencilerin bilim insanlarını uzay ve gözlemevi gibi dış mekanlarda, astronomi alanında teleskop ve roket gibi nesnelerle ilişkilendirerek hayal ettiklerini göstermektedir. Araştırmanın sonuçları, öğrencilerin mühendis ve bilim insanı algılarında belirgin kalıplaşmış yargılar bulunduğunu göstermektedir. Özellikle mühendislerin, öğrenciler tarafından bilim insanlarına kıyasla daha az tanındığı ve mühendis ile bilim insanı arasındaki ortak geleneksel algıların, orta yaş, yalnız çalışan ve erkek mesleği olarak şekillendiği belirlenmiştir. Ayrıca, sınıf düzeyinin artmasıyla bilim insanına dair kalıplaşmış algıların daha da belirginleştiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine and comparatively examine the perceptions of 5th, 6th, 7th, and 8th grade secondary school students towards engineers and scientists. The study, in which the cross-sectional survey model was used, was carried out in 2023-2024 with 325 voluntarily participated secondary school students (167 female (51.4%), 158 male (48.6%)) from secondary school affiliated to the Ministry of National Education in 2023-2024. A demographic information questionnaire was used as a data collection tool, DAET (Draw an Engineer Test) developed by Knight and Cunningham (2004) was used to determine engineer perceptions, and DAST (Draw a Scientist Test) developed by Chambers (1983) was used to measure scientist perceptions. Content analysis, one of the qualitative data analysis methods, was used in the study. The data were arranged in separate files for each participant and analysed using the qualitative data analysis software program MAXQDA. During the data analysis process, the data were examined for coding and themes were created. The objects that emerged in the student drawings were coded and the frequency calculation of the data was made. The results obtained were analysed and interpreted in terms of grade level and gender of secondary school students. Descriptive statistics were made on the total scores of students' stereotypical perceptions of engineers and scientists, and independent sample t-test and one-way variance (ANOVA) analysis were applied in accordance with the main and sub-problems. The data on the perception of engineers show that students mostly imagine civil engineers who are engaged in the construction of houses or buildings, while the data on the perception of scientists show that students imagine scientists in outdoor spaces such as space and observatories, and by associating them with objects such as telescopes and rockets in the field of astronomy. The results of the study show that there are significant stereotypes in students' perceptions of engineers and scientists. In particular, it was determined that engineers were less recognised by students than scientists, and the common stereotypical perceptions between engineers and scientists were shaped as middle age, working alone and male profession. In addition, it was determined that stereotypical perceptions of scientists became more prominent with increasing grade level.
Benzer Tezler
- Ortaokullarda uygulamalı çevre eğitiminin çevre bilinci üzerine etkisi (Balıkesir örneği)
The effect of applied environmental education on environmental awareness in seecondary schools (Balıkesir province sample)
NAZAN KÜÇÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAKAN ÖNAL
- Ortaokul öğrencilerinin teknolojiye yönelik tutumları ile bilim insanı, mühendis ve STEM alanlarına yönelik algılarının incelenmesi
Investigation of secondary school students 'attitudes towards technology and perceptions of science, engineer and STEM areas
EBRU ÖZTÜRK İRTEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HANİFE GAMZE HASTÜRK
- Tersine mühendislik uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin mühendislik bilgilerine, STEM'e yönelik tutumlarına ve problem çözme becerilerine etkisi
The effect of reverse engineering applications on middle school students' engineering knowledge, attitudes towards STEM and problem solving skills
GÖZDE DEMİRBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Mühendislik BilimleriKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÇEVİK
- Ortaokul öğrencilerinin bilim insanı, mucit ve mühendis hakkındaki görüşleri
Secondary school student's views on scientist, inventor and engineer
MERVE YAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH AYDIN
- Ortaokul öğrencilerinin fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) algıları
Analysis on perception of secondary school students on science and technology, engineering and mathematics (STEM)
BETÜL ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEMDUH SAMİ TANER
DOÇ. DR. KADİR BİLEN