Özel eğitim merkezine devam eden çocukların bakım verenlerinin e-sağlık okuryazarlığı düzeyinin akılcı ilaç kullanımı üzerine etkisi
The effect of e-health literacy level on rational medication use of the caregivers of disabled children
- Tez No: 934289
- Danışmanlar: PROF. DR. NAZAN ÇALBAYRAM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Bakım veren, Özel eğitim, Akılcı ilaç kullanımı, E-sağlık okuryazarlığı, Çocuk, Hemşire, Carer, Special education, Rational drug use, E-Health Literacy, Child, Nursing
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Çalışmanın amacı özel eğitim merkezine devam eden çocukların bakım verenlerinin e-sağlık okuryazarlık düzeyinin akılcı ilaç kullanımı üzerine etkisinin belirlemektir. Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki bu çalışma Çanakkale merkez ilçede yer alan, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı iki farklı özel eğitim merkezinde, Çanakkale Kepez Özel Eğitim Meslek Okulu (n:25) ile Şehit Tuğgeneral Sezgin Erdoğan Özel Eğitim Uygulama Okulu (n:35)'nda yürütülmüştür. Örneklem seçimine gidilmeden evrenin tamamı çalışmaya dahil edilmiştir. Toplam 60 bakım veren, evrenin tamamını kapsadığından, örneklem evreni temsil etmektedir. Veri toplama aşamasında, katılımcılara sırasıyla“Tanıtıcı Bilgi Formu”,“E-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği”ve“Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Ebeveyn Tutum Ölçeği”uygulanmıştır. Verilerin analizinde; çarpıklık (Skewness) ve basıklık (Kurtosis) değerleri ile parametrik olmayan dağılımlar için Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi, parametrik testler için t testi ve ilişki analizinde Pearson korelasyon testi kullanılmıştır. Bakım verenlerin %63,3'ünün (n:38) anne, %40'ının (n:24) lise mezunu olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların bakım verdiği çocukların %61,7'sinde (n:37) kronik hastalık bulunmadığı, %51,7'si (n:31) evde ilaç bulundurmadığını ifade ederken, %68,3'ünün (n:41) çocuğa reçetesiz ilaç verdiği; çocuğa reçetesiz en sık verilen ilaçlar incelendiğinde ise %51,2'sinin (n:21) ateş düşürücü olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların %98,3'ünün (n:59) internet kullandığı, %71,1'inin (n:42) de interneti en sık iletişim amacıyla kullandığı tespit edilmiştir. Bakım verenlerin Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Ebeveyn Tutum Ölçeği puanları ve alt boyut puanları ile E-sağlık Okuryazarlığı Ölçeği puanları arasında istatistiksel açıdan bir ilişki belirlenmemiştir. Çalışmamızda, bakım verenlerin Akılcı İlaç Kullanımına Yönelik Ebeveyn Tutum Ölçeği puan ortalaması yüksek bulunmasına rağmen bakım verenlerin yarısından fazlasının çocuğa reçetesiz ilaç verdiği belirlenmiştir. E-sağlık Okuryazarlığı Ölçeği puan ortalamaları, literatür verilerine göre ortalamanın üzerinde olduğu görülmüştür. Akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgilendirmelerin hastanede yatan çocukların bakım verenlerinin, taburculuk öncesinde akılcı ilaç kullanımı konusunda eğitilmeleri, e-sağlık okuryazarlık konusunda toplumun sürekli eğitim ve kamu spotları ile bilinçlendirilmesi önerilebilir.
Özet (Çeviri)
The aim of the study was to determine the effect of e-health literacy level of caregivers of children attending special education centre on rational drug use. This descriptive and cross-sectional study was conducted in two different special education centres affiliated to the Ministry of National Education, Çanakkale Kepez Special Education Vocational School (n:25) and Şehit Tuğgeneral Sezgin Erdoğan Special Education Application School (n:35) located in the central district of Çanakkale. The entire population was included in the study without selecting a sample. Since a total of 60 caregivers cover the entire population, the sample represents the population. In the data collection phase, 'Introductory Information Form', 'E-Health Literacy Scale' and 'Parental Attitude Scale towards Rational Drug Use' were applied to the participants respectively. Skewness and Kurtosis values, Mann Whitney U test for nonparametric distributions, Kruskal Wallis H test, t test for parametric tests and Pearson correlation test for relationship analysis were used in the analysis of the data. It was determined that 63.3% (n:38) of the caregivers were mothers and 40% (n:24) were high school graduates. It was determined that 61.7% (n:37) of the children cared for by the participants did not have chronic diseases, 51.7% (n:31) stated that they did not keep medicines at home, 68.3% (n:41) gave medicines to the child without a prescription, and when the most common medicines given to the child without a prescription were analysed, it was determined that 51.2% (n:21) were fever reducers. It was determined that 98.3% (n:59) of the participants used the internet and 71.1% (n:42) used the internet most frequently for communication purposes. There was no statistical relationship between the scores and sub-dimension scores of the Parental Attitude Scale towards Rational Drug Use and the E-health Literacy Scale scores of the caregivers. In our study, although the mean score of the Parent Attitude Scale for Rational Drug Use was found to be high, it was determined that more than half of the caregivers gave medicine to the child without prescription. The mean scores of the E-health Literacy Scale were found to be above the average according to the literature data. It may be recommended that the caregivers of hospitalised children should be educated about rational drug use before discharge, and the society should be raised awareness about e-health literacy through continuous education and public service announcements.
Benzer Tezler
- Zihinsel engelli çocuğu olan ailelerin, çocuklarının eğitimine katkı ve katılımları
Contributions and participations of the families on the mentally disabled childrens? educations
FİLİZ ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
HemşirelikErciyes ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. E. ÜMİT SEVİĞ
- Engelli çocuğa sahip ailelerin yaşam kalitesinin incelenmesi
Research on quality of life of parents having disabled children
HARUN CANARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimTrakya Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE AHMETOĞLU
- Çağdaş Suriye nesrinde siyasî hapishane edebiyatı üzerine eleştirel bir bakış
The literature of political prisons in contemporary Syrian prose analytical prepective
ABDOLGADER MOHAMED ALİ
Yüksek Lisans
Arapça
2014
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSelçuk ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİKRET ARSLAN
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Zihinsel engelli çocuğu olan ailelerin,çocuklarının eğitimine katkı ve katılımları
Contributions and participations of the families on the mentally disabled childrens' educations
FİLİZ ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
HemşirelikErciyes ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE ÜMİT SEVİĞ