Bezelyenin (pisum sativum L.) diallel melezlemelerinde verim ve kalite özellikleri ile heterosis etkisinin incelenmesi.
Investigation of yield and quality traits and their heterosis effects in pea (pisum sativum L.) diallel hybrids
- Tez No: 934312
- Danışmanlar: PROF. DR. LEYLA İDİKUT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 255
Özet
Üç ticari yemeklik bezelye (Betagreen, Ultrillo ve Şahin) çeşidi ve üç bezelye (PS16018, PS2101, PS3057) hattı kullanılarak, toplamda altı adet bezelye genotipi ile 2021 yılında tam diallel analiz yöntemine göre melezlemeler (30 melez kombinasyonu) yapılmıştır. Ebeveynler, F1 ve F2 generasyonları 2022 - 2023 yıllarında Kahramanmaraş ekolojik koşullarında Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümüne ait uygulama arazisinde yetiştirilmiştir. Araştırmada bitki boyu, ana sap kalınlığı, bitkide dal sayısı, yaprak sayısı, bitki başına ortalama bakla sayısı, baklada ortalama tane sayısı, biyolojik verim, kuru sap verimi, dekara ortalama kuru tane verimi, bin tane ağırlığı, tane iriliği, çiçeklenme süresi, olgunlaşma süresi, ilk çıkış süresi, bakla boyu, bakla eni, protein oranı ve ham protein verimine ilişkin ölçüm, sayım, tartım ve analizler yapılmıştır. İncelenen özellikler için ebeveynler ile F1 ve F2 generasyonlarının, tam diallel analiz yöntemine göre genel ve özel kombinasyon yetenekleri, heterosis ve heterobeltiosis değerleri, geniş ve dar anlamda kalıtım dereceleri tespit edilmiştir. Sonuç olarak, incelenen tarımsal özellikler bakımından ele alınan popülasyonda, yeterli düzeyde genetik varyasyonun bulunduğu belirlenmiştir. Populasyonda bin tane ağırlığı, tane iriliği, protein oranı ve protein verimi özellikleri üzerinde eklemeli olmayan gen etkisi, geri kalan diğer özelliklerde ise eklemeli gen etkisi ve dominant genlerin daha etkili oldukları bulunmuştur. Dekara kuru tane verimi özelliği için, F1 generasyonunda, ''Betagreen x Ultrillo'', ''Betagreen x Şahin", ''Betagreen x PS3057'', ''Ultrillo x Şahin'', ''Ultrillo x PS16018'','' Ultrillo x PS3057'', ''Şahin x PS2101'' genotipleri ümitvar genotipler olarak önerilebilir.
Özet (Çeviri)
Using three commercial pea varieties (Betagreen, Ultrillo and Şahin) and three pea lines (PS16018, PS2101, PS3057), crossbreedings (30 hybrid combinations) were performed in 2021 with a total of six pea genotypes according to the full diallel analysis method. Parents, F1 and F2 generations were grown in Kahramanmaraş ecological conditions in the application field of Kahramanmaraş Sütçü İmam University, Faculty of Agriculture, Field Crops Department in 2022-2023. In the research, measurements, counting, weighing and analysis were made regarding plant height, main stem thickness, number of branches per plant, number of leaves, average number of pods per plant, average number of grains per pod, biological yield, dry stem yield, average dry grain yield per decare, thousand grain weight, grain size, number of days until flowering, maturation period, first emergence period, pod length, pod width, protein ratio and crude protein yield. The general and specific combining abilities, heterosis and heterobeltiosis values, broad and narrow sense heritability of parents and F1 and F2 generations were determined according to the full diallel analysis method. As a result, it was determined that there was a sufficient level of genetic variation in the population in terms of the agricultural traits examined. It was found that non-additive gene effects were more effective on thousand grain weight, grain size, protein content and protein yield traits in the population, while additive gene effects and dominant genes were more effective on the remaining traits. For the dry grain yield per decare trait, in the F1 generation, ''Betagreen x Ultrillo'',''Betagreen x Şahin'', ''Betagreen x PS3057'', ''Ultrillo x Şahin'', ''Ultrillo x PS16018'',''Ultrillo x PS3057'', ''Şahin x PS2101'' genotypes can be recommended as promising genotypes.
Benzer Tezler
- Farklı ekim zamanlarının kuru bezelyenin (Pisum sativum L.) verim ve kalite kriterlerine etkisinin araştırılması
Investigation of the effect of different sowing times on yield and quality criteria of peas (Pisum sativum L.)
KAZIM EMRE GÖKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEYLA İDİKUT
- Development of next-generation sequencing-based indel markers from pea (Pisum spp.) genome
Bezelye (Pisum spp.) genomundan yeni nesil dizileme tabanlı indel markörlerinin geliştirilmesi
PAYMAN EHSAS
Doktora
İngilizce
2024
BiyoteknolojiAkdeniz ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ İKTEN
- Bezelye (Pisum sativum L.) ve arpa (Hordeum vulgare L.) karışımlarında karışım oranları ve biçim zamanlarının otun verimi ile kalitesi üzerine etkileri
Effects of seed rates in mixtures of pea (Pisum sativum L.) + barley (Hordeum vulgare L.) and cutting stages on the hay yield and its quality
FERRİN FERDA AŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
ZiraatUludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞEN UZUN
- Bezelye (Pisum sativum L.)'de mutasyon ıslahı ve in vitro kültürü uygulamaları
Mutation breeding and in vitro culture applications in pea (Pisum sativum L.)
ASLI TÜRKAN DİVANLI
Doktora
Türkçe
2003
ZiraatAnkara ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMALETTİN YAŞAR ÇİFTÇİ
- Barbunya (Phaseolus vulgaris L.) ve bezelye (Pisum sativum L.) iç ve kabuklarından nişastaca zengin toz ürün elde edilmesi ve elde edilen ürünün kek üretiminde kullanılabilirliğinin incelenmesi
Obtaining starch-rich powder product from kidney bean (Phaseolus vulgaris L.) and pea (Pisum sativum L.) kernels and shells and investigation of the usability of the obtained product in cake production
SEVCİHAN BOYACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Gıda MühendisliğiEge ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAFİYE NUR DİRİM