Bilgi ekonomisi göstergeleri açısından ülke performanslarının değerlendirilmesi
Evaluation of country performances in terms of knowledge economy indicators
- Tez No: 934497
- Danışmanlar: PROF. DR. TUBA YAKICI AYAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, İstatistik, Econometrics, Statistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 229
Özet
Bilgi ekonomisi, günümüz küresel rekabet ortamında ülkelerin ekonomik kalkınma ve sürdürülebilir büyüme hedeflerine ulaşmalarında kritik bir rol oynamaktadır. Bilginin üretimi, edinimi, dağıtımı ve kullanımı süreçlerinin etkinliği, ülkelerin rekabet gücünü ve ekonomik performansını doğrudan etkilemektedir. Bu bağlamda ülkelerin bilgi ekonomisi göstergelerindeki performanslarının değerlendirilmesi hem ekonomik stratejilerin belirlenmesinde hem de politikaların şekillendirilmesinde önem arz etmektedir. Bu çalışma bilgi ekonomisi göstergeleri kapsamında ülkelerin performanslarının değerlendirilmesini amaçlamaktadır. Araştırmada 45 ülkenin 2007-2020 yılları arasındaki verileri analiz edilmiştir. Çalışmada bilgi edinimi, bilgi üretimi, bilgi dağıtımı ve bilgi kullanımı boyutları ele alınarak Veri Zarflama Analizi (VZA), Entropi Ağırlık Yöntemi, Gri İlişkisel Analiz (GİA) ve makine öğrenimi algoritmaları bütünleşik bir yaklaşımla kullanılmıştır. VZA sonuçlarına göre ülkelerin bilgi ekonomisi performansları hem ülkeler hem de yıllar için değerlendirilmiştir. Entropi yöntemiyle belirlenen alt kategori ağırlıkları incelendiğinde bilgi ekonomisinin en önemli alt boyutunun bilgi üretimi olduğu tespit edilmiştir. GİA sonuçlarına göre genel bilgi ekonomisi göstergeleri açısından en yüksek performansa sahip ülkenin Belçika, en düşük performansa sahip ülkenin ise Kırgızistan olduğu belirlenmiştir. Yıllara göre yapılan değerlendirmede ülkelerin ortalama olarak en yüksek performans gösterdikleri yılın 2014; en düşük performans gösterdikleri yılın ise 2007 olduğu saptanmıştır. Bunlara ilaveten diğer yöntemlerle bir mukayese yapabilmek amacıyla alternatif bir yöntem olarak makine öğrenimi algoritmaları kullanılmıştır. Yıllara göre yapılan analizde destek vektör makineleri en iyi performansı göstermiştir. Ülkelere göre yapılan analizde ise en iyi performans gösteren algoritma ekstra ağaçlar algoritması olsa da elde edilen tahminlerin doğruluk derecesi kabul edilebilir düzeyde olmamıştır. Çalışmanın sonuçları bilgi ekonomisinin dört ayrı boyutunda ülkelerin performanslarını değerlendirerek özellikle Türkiye'nin bilgi ekonomisi performansına ilişkin önemli bulgular sunmuştur. Bu araştırmanın bilgi ekonomisi performansının ölçülmesi ve değerlendirilmesi için bütünleşik bir metodolojik yaklaşım sunarak literatüre katkı sağlaması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
In today's global competitive environment, knowledge economy plays a critical role for countries to achieve their economic development and sustainable growth targets. The efficiency of the processes of production, acquisition, distribution and utilisation of knowledge directly affects the competitiveness and economic performance of countries. In this context, evaluating the performance of countries in knowledge economy indicators is important both in determining economic strategies and in shaping policies. This study aims to evaluate the performance of countries within the scope of knowledge economy indicators. In the study, the data of 45 countries between 2007 and 2020 were analysed. Data Envelopment Analysis (DEA), Entropy Weight method, Grey Relational Analysis (GRA) and machine learning algorithms are used in an integrated approach by considering the dimensions of knowledge acquisition, knowledge production, knowledge distribution and knowledge utilisation. According to DEA results, the knowledge economy performances of the countries were evaluated for both countries and years. When the sub-category weights determined by entropy method are analysed, it is determined that the most important sub-dimension of knowledge economy is knowledge production. According to the GRA results, Belgium is the country with the highest performance in terms of general knowledge economy indicators, while Kyrgyzstan is the country with the lowest performance. In the evaluation made according to years, it was determined that the year in which the countries showed the highest performance on average was 2014 and the year in which they showed the lowest performance was 2007. In addition, machine learning algorithms were used as an alternative method to make a comparison with other methods. In the analysis by years, support vector machines showed the best performance. In the analysis by country, although the best performing algorithm was the extra trees algorithm, the accuracy of the forecasts obtained was not at an acceptable level. The results of the study evaluated the performance of countries in four different dimensions of the knowledge economy and provided important findings on the knowledge economy performance of Turkey in particular. This study is expected to contribute to the literature by providing an integrated methodological approach for measuring and evaluating knowledge economy performance.
Benzer Tezler
- Sağlık harcamaları belirleyicilerinin veri madenciliği yöntemleri ile modellenmesi
The modeling of determinants of health expenditures using data mining methods
MELİHA MELİŞ GÜNALTAY
Doktora
Türkçe
2024
Sağlık YönetimiAnkara ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLBİYE YAŞAR
- Bankacılık krizleri ve Türkiye'deki yaşanan bankacılık krizlerinin mevduat bankalarına etkisi
Banking crises and the effect of banking crises in Turkey on deposit banks
ESRA ÇAMKERTEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BankacılıkGiresun ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜZEYYEN ESRA ATUKALP
- Evaluation of innovation indicators: The Turkish case as a developing country
Yenilik göstergelerinin değerlendirilmesi: Gelişmekte olan ülke örneği olarak Türkiye
AYŞEGÜL GÜNEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
Bilim ve TeknolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBilim ve Teknoloji Politikası Çalışmaları Anabilm Dalı
DOÇ. DR. TEOMAN PAMUKÇU
- Kriz dönemlerinde küçük ve orta ölçekli işletmelerde (KOBİ'lerde) izlenen rekabet stratejileri ve bir uygulama
Competitive strategies followed by SMEs in crisies periods and an application
CELAL HATİPOĞLU