Tarama Sözlüğü'nde coğrafya terimlerine ilişkin söz varlığı
Vocabulary of geography terms in the Tarama Sözlüğü
- Tez No: 934794
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERPİL ERSÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 299
Özet
Bu çalışmada, Tarama Sözlüğü özelinde coğrafya terimlerinde söz varlığı incelenmiştir. Söz varlığı, bir dilin konuşurları tarafından duygu ve düşünce yapısını, görüşlerini ifade etmek için kullanılan tüm kelimelerdir. Bu bağlamda, Tarama Sözlüğü'ndeki coğrafya terimleri ele alınmıştır. Çalışmada, Tarama Sözlüğü'nde yer alan coğrafya terimleri tespit edilerek fizikî ve beşerî coğrafya alt başlıklarında sınıflandırılmıştır. Fizikî coğrafya, biyocoğrafya, klimatoloji, hidrografya gibi alt dalları kapsarken; beşerî coğrafya, nüfus, yerleşim, tarihî coğrafya gibi dalları ele almıştır. İnceleme yapılırken tespit edilen terimlerin, güncel Türkçedeki durumlarına da dikkat edilmiştir. Bu bağlamda bazı terimlerin standart varyantta ve ağızlarda kullanımının devam ettiği tespit edilmiştir. Bazı terimlerin ise standart varyantta ve ağızlarda anlamının değiştiği ve artık“coğrafi terim”olarak kullanılmadığı görülmüştür. Bazı terimlerin ise standart varyant ve ağızlarda kullanılmadığı tespit edilmiştir. Tarama Sözlüğü'ne göre coğrafya terimlerinin kullanıldığı yüzyıllar çalışma içerisinde ayrıca sunulmuştur. Terimlerin kullanıldığı eserler tanıklarıyla verilmiştir. Tezin asıl amacı Tarama Sözlüğü'nde bulunan coğrafyaya ilişkin söz varlığının tespit edilmesidir. Çalışma gelecekte yapılacak dil ve coğrafya odaklı sözlük çalışmaları için önemli bir kaynak niteliği taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
In this study, the vocabulary of geographical terms in the Tarama Sözlüğü has been analyzed. Vocabulary refers to all the words used by the speakers of a language to express their emotions, thoughts, and perspectives. In this context, geographical terms in the Tarama Sözlüğü were examined. The geographical terms identified in the dictionary were classified under the subcategories of physical geography and human geography. Physical geography encompasses subfields such as biogeography, climatology, and hydrography, while human geography includes fields such as population, settlement, and historical geography. During the analysis, the current usage of the identified terms in modern Turkish was also examined. It was observed that some terms continue to be used in both standard variants and dialects. However, some terms have undergone semantic shifts in standard variants and dialects and are no longer used as“geographical terms.”Additionally, it was determined that some terms are no longer used in either standard Turkish or regional dialects. The centuries in which geographical terms in the Tarama Sözlüğü were used are also presented in the study. Examples of the works where these terms appeared are provided along with their witnesses. The primary aim of the thesis is to identify the vocabulary related to geography in the Tarama Sözlüğü. This study serves as an important resource for future dictionary studies focused on language and geography.
Benzer Tezler
- Dîvânu Lugâti't-Türk ile Altay Türkçesindeki ortak sözcüklerin ses ve anlam bilgisi bakımından incelenmesi
Analysis of common words in Dîvânu Lugâti't-Türk and Altaic Turkish in terms of phonetics and semantics
ELİF ÖZDİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA GÖKÇE
- Tarama Sözlüğü'nde yer alan çekim edatları
Particles used in conjunctions found in the Tarama Dictionary
ŞURA GÖKCE DURU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVDA ÖZEN ERATALAY
- Tarama sözlüğü'nde yapım ekleri ve fiilimsiler (a-d)
Derivational affixes and gerundials in the tarama dictionary (a-d)
HÜLYA ERGENE
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiSosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SADETTİN ÖZÇELİK
- Tanıklarıyla tarama sözlüğü'nde deyimler
The idioms in scanning dictionaries with witnesses
ÜLKÜ TOGAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YETER TORUN
- Tarama sözlüğü ile Oğuz grubu Türk dillerinde bitki ve hayvan adlarının karşılaştırılması
Comparison of plant and animal names in oghuz group of Turkic languages through scanning dictionary
ŞEYMA BORAZAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SILA GEN KAYA