Hilmi Ziya Ülken, Yuhanna Kumeyr ve Dimitri Gutas'ta İslam felsefesinin kaynakları ve özgünlüğü problemi
The problem of originality and sources of Islamic philosophy in the views of Hilmi Ziya Ülken, John Qumayr and Dimitri Gutas
- Tez No: 935423
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM MARAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
İslam Felsefesinin dayandığı kaynaklar, bu kaynaklardan yararlanma biçimi ve buna bağlı olarak özgünlüğü konusu üzerinde çeşitli görüşler ileri sürülmektedir. Buradaki temel soru, bir İslam Felsefesinin var olup olmadığı ve eğer bir İslam Felsefesinden bahsedilecekse bunun nasıl bir felsefe olduğu sorusudur. İslam Felsefesinin özgünlüğü meselesi de kaynaklarıyla doğrudan ilişkilidir. Bu felsefenin hangi felsefî birikimden nasıl ve ne ölçüde yararlandığı, onun özgünlüğünü de belirleyen bir etken olmaktadır. İslam Felsefesinin kaynaklarına ilişkin Ülken, Kumeyr ve Gutas başta olmak üzere ileri sürülen görüşler, Antik Yunan ve Helenistik Felsefesi ağırlıklı olmak üzere, İran düşüncesi, Hermetik düşünce geleneği gibi kadim birikimle, Kur'an, Kelâm, Tasavvuf ve Fıkıh gibi İslamî kaynaklardan etkilendiği, bunun yanında az da olsa İslam öncesi Arap yarımadasında müntesibi bulunan dinlerle Hint ve Türk düşüncesinden etkilendiğidir. İslam Felsefesinin özgün olup olmadığı konusu da tartışmalıdır. Bu felsefenin özgün bir felsefe olmadığını savunanlara göre İslam Felsefesi kendine özgü bir ürün ortaya koyamamış ve Antik Yunan Felsefesinin bir devamı olarak kalmıştır. Bu azınlıkta olan bir görüştür. Tezin konusu üç düşünürün de savunduğu ikinci görüş, İslam Felsefesinin özgün yönleri olan bir felsefe olduğu ve bu felsefenin bazı kaynaklardan yararlanmasının onun özgünlüğüne hâle l getirecek bir durum olmadığı şeklindedir. Birinci bölümde konunun kavramsal çerçevesinin belirlenmesi için İslam Felsefesinin isimlendirilmesi ve tanımlanmasına ilişkin görüşlerle İslam Felsefesine ilişkin yapılan kaynak tasnifleri incelenmiştir. İkinci bölümde tezin birinci sorusu olan İslam Felsefesinin kaynaklarının ne olduğuna ilişkin Ülken, Kumeyr ve Gutas ağırlıklı olmak üzere farklı düşünürlerin görüşleri sunulmuştur. Son bölümde ise bir felsefî birikimin özgünlüğünün imkânı incelendikten sonra, İslam Felsefesinin özgün bir felsefe olup olmadığı sorusuna cevap aranmıştır. Bu konudaki tartışmaların günümüzde İslam Felsefesi yapmanın imkânına ilişkin getirebileceği açılımlara değinilmiştir.
Özet (Çeviri)
Various views are put forward on the sources on which Islamic Philosophy is based, the way it utilizes these sources and, accordingly, its originality. The basic question here is whether there is an Islamic Philosophy and, if an Islamic Philosophy is to be mentioned, what kind of philosophy it is. The issue of originality of Islamic Philosophy is also directly related to its sources. How and to what extent this philosophy benefits from philosophical accumulation is also a factor that determines its originality. The views on the sources of Islamic Philosophy, especially those of Ülken, Qumayr and Gutas, are that it was influenced by Ancient Greek and Hellenistic Philosophy, Iranian thought, tradition of Hermetic thought, and Islamic sources such as the Quran, Kalam, Sufism and Fiqh, as well as the religions that had followers in the pre-Islamic Arabian peninsula, and Indian and Turkish Thought. It is also controversial whether Islamic Philosophy is original or not. According to those who argue that this philosophy is not an original philosophy, Islamic Philosophy failed to produce a unique product and remained a continuation of Ancient Greek Philosophy. This is a minority view. The second view, defended by all three thinkers who are the subject of the thesis, is that Islamic Philosophy is a philosophy with original aspects and that the use of some sources by this philosophy does not harm its originality. In the first chapter, opinions on the naming and definition of Islamic Philosophy and the source classifications regarding Islamic Philosophy were examined in order to determine the conceptual framework of the subject. In the second chapter, the views of different thinkers, mainly Ülken, Qumayr and Gutas, on the first question of the thesis, what are the sources of Islamic Philosophy, were presented. In the last chapter, after examining the possibility of originality of a philosophical accumulation the question of whether Islamic Philosophy is an original philosophy was answered. The discussions on this subject were touched upon in terms of the possibilities of doing Islamic Philosophy today.
Benzer Tezler
- Hilmi Ziya Ülken'de şeytan ve kötülük
Devil and evil in Hilmi Ziya Ülken
SELDA ÖZPEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN DEMİR
- Hilmi Ziya Ülken'de bilgi ve değer
Knowledge and values for Hilmi Ziya Ülken
ÜMİT COŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN HÜSEYİN BİRCAN
- Hilmi Ziya Ülken'de din felsefesi
Philosophy of religion in Hilmi Ziya Ülken
AYGÜL TURHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
DinÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUHSİN AKBAŞ
- Hilmi Ziya Ülken'in İslam felsefesine bakışı
Hilmi Ziya Ulken's approach to Islamic philosophy
FUAT AKPINAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SALİH YALIN