Deprem kırılganlığının analizi: Zeytinburnu örneği
Analysis of earthquake vulnerability: The case of Zeytinburnu
- Tez No: 935513
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ANİME MELİS UZAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
İstanbul ili ve çevresi, deprem açısından incelendiğinde Kuzey Anadolu Fay Zonu'nun Marmara Denizi içerisinden geçen ana kollarının olumsuz etkisi altındadır. Bu sebeple, deprem tehlikesi İstanbul'u tehdit eden önemli bir konudur. İstanbul için deprem tehlikesine karşı kentsel dayanıklılığın artırılması büyük bir önem taşımaktadır. Kentsel dayanıklılık, bir kentsel alanın birçok etkinin üstesinden gelme ve yeni koşullara uyum sağlama kapasitesi olarak tanımlanmaktadır. Kentsel dayanıklılığın iyileştirilmesi, kentsel kırılganlığın temel nedenlerini azaltmayı amaçlayan müdahalelerin analizi ve tasarımını gerektirir. Bu müdahalelerin stratejik bir süreçle yönetilmesi gerekmektedir. Bu stratejik sürecin altyapısı ise kentsel kırılganlık nedenlerinin bütünleşik olarak değerlendirilmesi ile tasarlanmalıdır. Coğrafi Bilgi Sistemi ve Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri kullanılarak deprem kırılganlıklarının analizi mümkündür. Son yıllarda yaygın olarak kullanılmaya başlanan En İyi En Kötü Yöntemi, yapılandırılmış çift yönlü karşılaştırma sistemine dayanan çok kriterli bir karar verme yöntemidir. Bu çalışmada, İstanbul ilinin güney kesiminde depreme karşı risk teşkil eden ilçeler arasında yer alan Zeytinburnu ilçesi çalışma bölgesi olarak ele alınmıştır. Zeytinburnu ilçesine ait yapısal (kat sayısı, inşaat türü, yapım yılı), fiziksel (fay hattına uzaklık, yola uzaklık), jeolojik (PGA, VS30) ve sosyal (nüfus, bina kullanım tipi) kriterler Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi olan En İyi En Kötü (EİEK) Yöntemi ile ağırlıklandırılarak Coğrafi Bilgi Sistemi entegrasyonu ile bina bazında deprem kırılganlık indeksleri ve kırılganlık haritası elde edilmiştir. Sonuçta, Zeytinburnu ilçesindeki %12,54 binanın çok yüksek kırılgan, %31,44 binanın yüksek kırılgan, %39,53 binanın orta kırılgan, %9,63 binanın düşük kırılgan ve %6,86 binanın çok düşük kırılgan kategoride yer aldığı tespit edilmiştir. Elde edilen sonuç haritasında; Zeytinburnu ilçesindeki depreme karşı savunmasızlığın ilçenin kuzey kesimlerinde daha düşük olduğu, güney kesimlerinde ise daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Bu çalışma ile elde edilen deprem kırılganlık değerleri ve sonuç haritaları dikkate alınarak hazırlanacak afet yönetim stratejilerinin, bu bölgenin afet yönetimine büyük katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The city of Istanbul and its surroundings are under the negative impact of the main branches of the North Anatolian Fault Zone passing through the Marmara Sea. Therefore, earthquake hazard is an important issue threatening Istanbul. Increasing the urban resilience against an earthquake hazard is of great importance for Istanbul. Urban resilience is defined as the capacity of an urban area to overcome multiple factors and adapt to new conditions. Improving urban resilience requires the analysis and design of interventions aimed at reducing the root causes of urban vulnerability. These interventions need to be managed through a strategic process. The infrastructure of this strategic process should be designed through an integrated assessment of the causes of urban vulnerability. It is possible to analyze earthquake vulnerabilities by using Geographic Information Systems and Multi-Criteria Decision Making Methods. The Best Worst Method (BWM), which has been widely used in recent years, is a multi-criteria decision-making method based on a structured pairwise comparison system. In this study, the Zeytinburnu district, which is among the earthquake prone districts in the southern part of Istanbul was chosen as the study area. Building-based earthquake vulnerability indexes and a vulnerability map was obtained for the Zeytinburnu district by weighing the structural (number of storeys, type of construction, year of construction), physical (distance to fault line, distance to road), geological (PGA, VS30) and social (population, type of building use) criteria with the Best Worst Method and the integration of Geographic Information Systems. As a result, it was determined that 12.54% of the buildings in Zeytinburnu district are very high fragile, 31.44% are high fragile, 39.53% are medium fragile, 9.63% are low fragile and 6.86% are very low fragile. In the result map obtained; it is observed that the earthquake vulnerability in Zeytinburnu district is lower in the northern parts of the district and higher in the southern parts. It is thought that disaster management strategies prepared by considering the earthquake vulnerability values and result maps obtained from this study will make a great contribution to the disaster management of this region.
Benzer Tezler
- Endüstriyel tesislerdeki depolama tanklarının deprem risk analizleri
Seismic risk analysis of storage tanks in industrial facilities
SEZER ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ SARI
- Vulnerabilitaetsuntersuchung einer Stahlbeton-Rahmenkonstruktion in Bucharest/Rumaenien
Bükreş/Romanya'da Betonarme Karkas Yapının Hassasiyet İncelemesi
YAHYA YILMAZ BAYRAKTARLI
Yüksek Lisans
Almanca
2000
Deprem MühendisliğiKarlsruher Institut für TechnologieYapı Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LOTHAR STEMPNIEWSKI
- Collapse risk assessment of reinforced concrete buildings subjected to aftershock hazard
Betonarme binaların artçı sarsıntı etkisiyle göçme riskinin değerlendirilmesi
ZİYA MÜDERRİSOĞLU
Doktora
İngilizce
2017
Deprem Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiDeprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. UFUK YAZGAN
- Nonlinear behavior of 3d irregular RCC structures
3d düzensiz rcc yapıların doğrusal olmayan davranışı
WALEED MOHAMMADI
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Kültür Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. HÜSEYİN FARUK KARADOĞAN
- A data-driven approach to identifying and selecting temporary disaster debris management sites: The case of Istanbul
Geçici afet moloz yönetim alanlarının belirlenmesi ve seçimi için veri odaklı bir yaklaşım: İstanbul örneği
BURAK KABAKLI
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEYDA SERDAR ASAN