Türkiye'de ordu-siyaset ilişkileri bağlamında harbiyeliler (1923-1965)
Cadets in the context of army-politics relations in Turkey (1923-1965)
- Tez No: 935795
- Danışmanlar: PROF. DR. FİRDES TEMİZGÜNEY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 240
Özet
“Türkiye'de Ordu-Siyaset İlişkileri Bağlamında Harbiyeliler (1923-1965)”başlıklı tez çalışmasında, Osmanlı Devleti'nden Cumhuriyete uzanan süreçte ve sonrasında ordu-siyaset ilişkilerinin Harp Okulu öğrencilerine yansıması üzerinde durulmuştur. Türk ordusuna iyi subay yetiştirmek amacıyla kurulan Harbiyeden mezun olan subayların, ülkenin kaderini etkileyecek olaylarda aktif şekilde görev almaları Harbiyeye farklı bir boyut kazandırmıştı. Türk subaylarının savaşlarda göstermiş olduğu başarılar Harp Okulunun saygınlığını artırmıştı. Millî Mücadele'yi başarıya ulaştıran kurmay kadrosunun eski Harbiyelilerden oluşması, yeni kurulan cumhuriyetin koruyuculuğunu ordunun üstelenmesini sağlamıştı. Cumhuriyetin ilanından sonra ülke içerisinde meydana gelen siyasi ve toplumsal olaylar ordunun yönetime müdahale etmesine neden olmuştu. Ordu-siyaset ilişkilerinde yaşanan gelişmeler ordunun bir parçası olan Harbiyelileri de etkilemişti. Türkiye'nin çok partili hayata geçmesinden sonra yaşanan gelişmeler bu bağlamda örnek olarak gösterilebilir. Demokrat Parti (DP) iktidarının sonlarına doğru meydana gelen öğrenci olaylarının sert bir şekilde bastırılmaya çalışılması, Harbiyelilerin tepki göstermesine neden olmuştu. 21 Mayıs 1960'da Harbiyelilerin yapmış olduğu yürüyüş Harp Okulu öğrencilerinin ülke içerisinde meydana gelen toplumsal hareketlenmelerden etkilendiğinin bir kanıtı niteliğindeydi. 27 Mayıs 1960 Darbesi'nden sonra Harbiye Komutanı olarak atanan Kurmay Albay Talat Aydemir'in siyasi alandaki etkinliği, dönemin şartları itibariyle Harbiyenin bir güç unsuru olarak görülmesindeki ana nedenlerdendi. Aydemir,“27 Mayıs Darbesinin”ardından yapılan seçimlerde ülkede yaşanan siyasi çatışmaların son bulmadığını öne sürerek 22 Şubat 1962'de darbe girişimde bulunmuş fakat başarılı olamamıştı. Aydemir, Atatürk ilke ve inkılaplarının yerine tehlikeye girdiğini ileri sürerek 20-21 Mayıs 1963'te ikinci kez darbe girişimde bulunmuş fakat yine başarısız olmuştu. Meydana gelen iki darbe girişiminde de Harbiyelilerin aktif bir şekilde görev almaları gözelerin yeniden Harp Okuluna çevrilmesine sebebiyet vermişti. Yapılan tez çalışmasının amacı; Cumhuriyetin ilanından 1965 yılına kadar geçen zaman içerisinde, Harp Okulu öğrencilerinin geçirdiği değişimleri, ordu-siyaset ilişkileri bağlamında incelemektir. Bu süreç irdelenirken T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi ve Cumhuriyet Arşivi, döneme tanıklık eden Harbiyelilerin özel arşivlerinin yanı sıra, gazete ve araştırma eserlerinden yararlanılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this thesis titled 'Cadets in the Context of Army-Politics Relations in Turkey (1923- 1965), the reflection of the army-politics relations from the Ottoman Empire to the Republic and afterwards on the cadets of the Military Academy is emphasised. The fact that the officers graduating from the Military Academy, which was established to train good officers for the Turkish army, actively took part in events that would affect the fate of the country gave the Military Academy a different dimension. The successes of Turkish officers in wars had increased the prestige of the Military Academy. The fact that the staff that led the National Struggle to success was made up of former cadets ensured that the army undertook the protection of the newly established republic. After the proclamation of the Republic, political and social events that took place in the country caused the army to intervene in the administration. Developments in military-political relations also affected the cadets, who were a part of the army. The developments that took place after Turkey's transition to multiparty rule can be cited as an example in this context. Towards the end of the Democrat Party (DP) rule, the harsh suppression of the student protests caused the cadets to react. The 21 May 1960 march of the cadets was a proof that the cadets were affected by the social movements taking place in the country. After the 27 May 1960 Coup d'état, Staff Colonel Talat Aydemir, who was appointed as the Commander of the Cadet Corps, was one of the main reasons why the Cadet Corps was seen as an element of power in the political arena. Claiming that the political conflicts in the country had not ended in the elections held after the '27 May Coup', Aydemir attempted a coup d'état on 22 February 1962, but was not successful. Aydemir attempted a second coup attempt on 20-21 May 1963, claiming that Atatürk's principles and reforms were in danger, but failed again. The fact that the cadets took an active role in both coup attempts caused the eyes to be turned towards the Military Academy again. The aim of this thesis is to analyse the changes that the cadets of the Military Academy underwent from the proclamation of the Republic until 1965 in the context of military-political relations. This process is analysed. While analysing this process, the Ottoman Archive and the Republican Archive of the Presidency of the Republic of Turkey, the private archives of the cadets who witnessed the period, as well as newspapers and research works were used.
Benzer Tezler
- Ordu siyaset ilişkisi bağlamında Refah-Yol Hükümeti
The Refah-Road Government in the context of army political relations
NACİ FURKAN YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Kamu YönetimiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELAMİ ERDOĞAN
- AK Parti iktidarı döneminde sivil asker ilişkilerinin dönüşümü
Transformation of civil-military relations in the period of AK Party government
BAYRAM UĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerSakarya ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜNYAMİN BEZCİ
- Türkiye'de ordu ve siyaset: Sivil-asker ilişkilerinin dönüşümü
Military and politics in Turkey: Transformation of civil-military relations
HAKAN BADEM
Doktora
Türkçe
2024
Kamu YönetimiBursa Uludağ ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERTAÇ SERDAR
- Türkiye'de sivil asker ilişkileri bağlamında 1966-1973 Cumhurbaşkanlığı seçimleri
1966-1973 presidential elections in terms of civil-military relations on Turkey
MUTLU YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Siyasal BilimlerPamukkale ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
YRD. DOÇ. DR. H. ALİYAR DEMİRCİ
- Liberal demokratik kuram bağlamında Türkiye'de sivil-asker ilişkileri
Civil-military relations in Turkey from the perspective of liberal democratic theory
TAHSİN OĞUZ ÖZÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
YRD. DOÇ. DR. BİCAN ŞAHİN