Zâtî'nin Şehr-Engîzi'nin söz varlığı
The vocabulary of Zâtî's Şehr-Engîz
- Tez No: 935892
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ŞEYLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİ
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 236
Özet
Dünyanın en eski ve köklü dillerinden biri kabul edilen Türkçe, yazıya geçirildiği ilk metinlerden itibaren her dönem binlerce eserin üretildiği bir bilim ve sanat dili olagelmiştir. Başlangıçta daha ziyade dinî öğretileri yaymak üzere ortaya çıkan eserler, daha sonra konu ve içerik bakımından oldukça geniş alanlara yayılmış, neticede birbirinden değerli dil yadigârları ortaya çıkmıştır. Bir dilin tarihini, söz varlığını tespit etmenin en önemli yolu, bu dil yadigârları üzerine yapılan çalışmalardır. Bir eser; dil, üslup, edebî değer, kültür gibi açılardan ele alınıp çalışılmaktadır. Böylece dilin tüm özellikleri, değişim ve gelişimi bilimsel veriler ışığında gün yüzüne çıkarılmaktadır. Bu dil yadigarlarından biri olan Şehr-engîz-i Edirne; şehrin güzellerini, onların güzellikleri ve mesleklerini anlatması bakımından dil, üslup, edebî değer, kültür gibi açılardan ele alınabilecek bir edebî tür olarak 16. yüzyılda ortaya çıkmıştır. İçerik bakımından incelendiğinde dönemin sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel gibi yapıları hakkında bilgi veren eserlerdir. Şehr-engîz-i Edirne, ilk yazılan şehr-engizlerden biri olmasıyla Zâtî'nin Dîvânı'nın derkenarına yazılmış bir eser olması ve muhteva bakımından pek çok alanla ilgili çalışmaya olanak sunmasıyla önem arz eden eserlerden biridir. Çalışmanın amacı, Zâtî'nin Dîvân'ının derkenarına yazılmış olan şehr-engîzi dil bilgisel açıdan inceleyerek eserin dil serüvenini aydınlatmak, söz varlığı ve ögelerinin ele alınıp sıklık değerleriyle birlikte kelimelerin kategorize edilmesidir.
Özet (Çeviri)
Turkish, recognized as one of the world's oldest and most established languages, has served as a language of science and art throughout history, producing thousands of works since its earliest written records. Initially, these works primarily aimed to spread religious teachings; however, over time, they expanded across various subjects and genres, resulting in invaluable linguistic artifacts. The most effective way to explore the history and vocabulary of a language is through studies conducted on such linguistic legacies. A literary work is examined from linguistic, stylistic, literary, and cultural perspectives, revealing the language's characteristics, changes, and developments through scientific analysis. One of these linguistic artifacts, Şehr-engîz-i Edirne, emerged in the 16th century as a literary genre depicting the beauties of a city, their professions, and their charm. These works provide insights into the socio-economic and socio-cultural structures of their time. Şehr-engîz-i Edirne is among the earliest examples of this genre and holds significance as it was written in the margins of Zâtî's Dîvân. This study aims to analyze the linguistic aspects of the şehr-engîz found in Zâtî's Dîvân, shedding light on its linguistic journey, vocabulary, and structural elements, while categorizing words based on their frequency.
Benzer Tezler
- Zati'nin Şem ü Pervanesi: İnceleme-metin
Başlık çevirisi yok
SADIK ARMUTLU
Doktora
Türkçe
1998
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MUSTAFA İSEN
- Zâtî 'nin Karamanlı Nizâmî'ye yazdığı nazirelerinmukayeseli tahlili
Comparative analysis of the nazares written by Zâtîto Karamanlı Nizâmî
MELİKE ÇAKI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TOLGA ÖNTÜRK
- Zâtî'nin Şem ü Pervâne'sinin söz varlığı (İnceleme-bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)
Vocabulary of Zâtî's Şem ü Pervâne (Examination-contextual index and functional dictonary)
ÖZGENAY İNANAN YÜREKLİ
Doktora
Türkçe
2025
DilbilimAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Zati'nin gazeliyatına göre 16. yüzyılda sosyal hayat
According to Zati's gazeliyyat social life in 16 th century
VİLDAN SERDAROĞLU ŞİŞMAN