Mesleki kaygı ile işe bağlı gerginlik arasındaki ilişkinin belirlenmesinde toplulukçu yeterliliğin aracı rolü: Acil sağlık çalışanları örneği
The mediating role of collective efficacy in determining the relationship between professional anxiety and work-related stress: An example of emergency health workers
- Tez No: 935978
- Danışmanlar: PROF. DR. SABAHATTİN TEKİNGÜNDÜZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 63
Özet
Acil sağlık hizmetleri, yüksek stresin hâkim olduğu, hızlı karar alma ve ekip temelli müdahaleyi gerektiren kritik bir çalışma ortamıdır. Sağlık çalışanları, çevresel faktörler ve kompleks vakalar nedeniyle sürekli olarak yaşamı etkileyen kararlar almak zorundadır. Yoğun iş yükü, ekip çalışması eksikliği ve uygun çalışma koşullarının sağlanmaması, çalışanlarda gerginlik ve tükenmişlik riskini artırmaktadır. Bu koşullar, yalnızca çalışanların mesleki refahını değil, aynı zamanda sunulan sağlık hizmetlerinin kalitesini de doğrudan etkilemektedir. Çalışmanın amacı, işe bağlı gerginlik ile mesleki kaygı arasındaki ilişkiyi anlamak ve bu ilişkide toplulukçu yeterliliğin aracı bir rol oynayıp oynamadığını incelemektir. Çalışmanın evrenini Mersin İl Ambulans Servisi Başhekimliğine bağlı Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonlarında çalışan 941 kişi, Mersin Şehir Hastanesi Acil Servisinde çalışan 154 kişi ve Mersin Toros Devlet Hastanesi Acil Servisinde çalışan 82 kişi olmak üzere toplam 1177 sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi Open Epi 3.01 programı ile %95 olasılık, %5 hata payı, %50 ana kütle gözlenen oran ile minimum örneklem büyüklüğü 290 kişi olarak hesaplanmıştır. Çalışma belirtilen birimlerde görev yapan 301 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada veri toplama araçları olarak çalışanların iş ve kişisel özelliklerini konu alan kişisel bilgi formu, mesleki kaygı ölçeği, işe bağlı gerginlik ölçeği ve toplulukçu yeterlilik ölçeği kullanılmıştır. Veriler IBM SPSS 22 ile analiz edilmiş, normal dağılım çarpıklık ve basıklık değerleriyle değerlendirilmiştir. Tanımlayıcı istatistikler için frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma kullanılmış, anlamlılık sınırı p 0.05). İşe bağlı gerginliğin hem toplulukçu yeterlilik hem de toplulukçu yeterliliğin alt boyutlarıyla negatif ve anlamlı ilişkilere sahip olduğu belirlenmiştir (p < 0.05). Yapılan aracılık analizi sonuçları, Kararlılık ve yılmama, birlik ve dayanışma, ortak bilinç ve toplulukçu yeterlilik değişkenlerinin, işe bağlı gerginlik ile mesleki kaygı arasındaki ilişkide aracılık rolü üstlendiğini göstermektedir. Bu bulgular, toplulukçu yeterlilik ve alt boyutlarının, işe bağlı gerginliğin mesleki kaygı üzerindeki etkisini şekillendiren önemli mekanizmalar olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışma, toplulukçu yeterlilik ve alt boyutlarının, işe bağlı gerginliğin mesleki kaygı üzerindeki etkisini azaltmada kritik bir rol oynadığını ve bu mekanizmaların acil sağlık çalışanlarının psikososyal sağlığını iyileştirmek için önemli bir müdahale alanı sunduğunu ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Emergency health services constitute a critical work environment dominated by high stress, requiring rapid decision-making and team-based interventions. Health workers are continually forced to make life-impacting decisions due to environmental factors and complex cases. The heavy workload, lack of teamwork, and inadequate working conditions increase the risk of stress and burnout among employees. These conditions not only affect the professional well-being of the workers but also directly impact the quality of healthcare services provided. The purpose of this study is to understand the relationship between work-related stress and professional anxiety and to examine the potential mediating role of collective efficacy in this relationship. The study population consists of 941 individuals working at the Mersin Province Ambulance Service Chief Physician's Emergency Health Services Stations, 154 at Mersin City Hospital Emergency Service, and 82 at Mersin Toros State Hospital Emergency Service, totaling 1177 health workers. The sample size for the study was calculated using the Open Epi 3.01 program with a 95% confidence level, a 5% margin of error, and a 50% population observation rate, resulting in a minimum sample size of 290 individuals. The study was conducted with 301 individuals working in the specified units. Data collection tools included a personal information form addressing the employees' work and personal characteristics, a professional anxiety scale, a work-related stress scale, and a collective efficacy scale. Data were analyzed using IBM SPSS 22, assessing normal distribution through skewness and kurtosis values. Descriptive statistics such as frequency, percentage, mean, and standard deviation were utilized, with a significance threshold set at p 0.05). Work-related stress was found to have negative and significant relationships with both collective efficacy and its sub-dimensions (p < 0.05). Mediation analysis results indicated that stability and exhaustion, unity and solidarity, shared consciousness, and collective efficacy variables mediated the relationship between work-related stress and professional anxiety. These findings demonstrate that collective efficacy and its sub-dimensions are critical mechanisms shaping the impact of work-related stress on professional anxiety. This study highlights the pivotal role of collective efficacy and its sub-dimensions in mitigating the effects of work-related stress on professional anxiety, presenting an important intervention area for improving the psychosocial health of emergency health workers.
Benzer Tezler
- Well-being, burnout, and teaching anxiety among EFL teachers
İngilizce öğretmenlerinin iyilik hali, tükenmişlik duygusu ve öğretme kaygısının incelenmesi
AYŞE MİNE ONAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medeniyet Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAMİ AYDIN
- Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Görevlisi hekimlerde şiddet görme korkusu ve işe bağlı gerginlik durumlarının değerlendirilmesi
Evaluation of fear of violence and work-releated strain among research assistant physicians at Aydın Adnan Menderes University Faculty of Medicine
DUDU ÖZGE YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
Adli TıpAydın Adnan Menderes ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM EREL
- Türkçe öğretmenlerinin mesleki kaygılarının mesleğe yönelik tutum ve mesleki adanmışlık ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between Turkish teachers' professional concerns and professional attitudes towards the profession and professional dedication
MUHİTTİN KAPAĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimKafkas ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERNA ÜRÜN KARAHAN
- Öğretmenlerin iş tatmini, yaşam tatmini ve işe bağlı duygusal tükenmişliklerinin kariyer basamakları sınavına yönelik kaygıları üzerindeki etkisi: Yapısal eşitlik çalışması
The effect of teachers' job satisfaction, life satisfaction and work-related emotional exhaust on their anxiety towards the career steps exam: Structural equality study
EMEL ALATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimHarran ÜniversitesiEğitimde Ölçme ve Değerlendirme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAGIP TERZİ
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz yeterlik algıları ve mesleki kaygı düzeylerinin incelenmesi
Examining the self-efficacy perceptions and occupational anxiety levels of prospective social sciences teachers
SÜEDA TATLIEŞME
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİTNAT GÜRGİL ULUSOY