Ortadoğu modernleşme sürecinde İran reformcuları Muhammed Hatemi örneği üzerine bir inceleme
Iranian reformists in the Middle East modernisation process a study on the example of Mohammad Khatami
- Tez No: 936279
- Danışmanlar: PROF. DR. SİBEL TURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Siyasal Bilimler, Uluslararası İlişkiler, Political Science, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Bu tez çalışması Ortadoğu bölgesinde uzun yıllardır modernleşme çabalarının belli dönemler içerisinde sonuç bulmasına bağlı olarak İran'daki dönüşümlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma giriş ve sonuç bölümleri haricinde altı bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm olan Modernleşen Ortadoğu başlığı altında Ortadoğu bölgesel ve kavramsal olarak tanımlanacak olup ikinci bölümde bölge içerisinde İran ve İran'ın tarihsel süreci ele alınacaktır. Üçüncü bölümde İran İslam Cumhuriyeti'nin Örgütlenmesine değinebilmemiz adına devlet yapısı ele alınacak olup başta dini lider ve cumhurbaşkanı kurumunun sistemdeki yeri anlamlandırılacaktır. Dördüncü bölümde ise siyasi grupların sağ ve sol bağlamındaki ayrışmaları sonucunda ortaya çıkan muhafazakar kesimlerin geleneksel yönetim anlayışına yer verilecektir. Devamında Şah yönetiminde modernizasyon sürecinin Ak Devrim boyutuna değinilerek Muhammed Musaddık önderliğinde Ulusal cephe hareketlerinin ön plana çıkması aktarılacaktır. İran İslam Devrimine giden yolda karizmatik lider imajını çizen Ayetullah Humeyni'nin Ak Devrim karşısında İslam Devriminin temellerini atmak istemesi beşinci bölümün konusunu oluşturmaktadır. Son bölüm olan altıncı bölümde ise Muhammed Hatemi'nin 1997 yılında yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminde beklenmedik bir aday olarak çıkması ve beraberinde seçimi kazanması ile reformist hareketlerin benimsenmesi irdelenecektir. Muhammed Hatemi döneminde basın hareketleri, muhafazakarların siyasal anlamda karalama çalışmaları, meclis seçimleri ve Ahmedinejad dönemine geçiş ele alınacaktır. Sonuç bölümünde genel bir değerlendirme yapılarak İran'da meydana gelen her siyasi dönüşümün önündeki engellerin neler olduğu ve bu durumun demokrasi açısından hangi zorlukları barındırdığı açıklanmak istenecektir. Muhammed Hatemi'nin gerçekleştirmek istediği reform hareketlerini ne ölçüde hayata geçirebildiği üzerindeki soru işaretleri cevap bulmaya çalışacaktır. Elde edilen veriler aracılığıyla dönemin anlamlandırılması için incelemeler farklı bir bakış açısıyla ortaya konacaktır. Çalışma içerisinde Cumhurbaşkanlığı kurumunun dini liderin arkasında sembolik bir anlam taşıması ele alınacak olup İran'ın beşinci cumhurbaşkanı olan Muhammed Hatemi'nin modernleşmeye olan katkısı ele alınacaktır. Bu konuya kadar gelinen kısımda neden demokrasinin sürekli sekteye uğradığı geniş bir şekilde ele alınacak olup muhafazakar ve reformist grupların arasında geçen mücadelenin derinine inilecektir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to examine the transformations in Iran in connection with the outcomes of modernization efforts in the Middle East over certain periods. Excluding the introduction and conclusion sections, the study consists of six chapters. In the first chapter, titled“Modernizing Middle East,”the Middle East will be defined regionally and conceptually. In the second chapter, Iran and its historical process within the region will be discussed. The third chapter will address the state structure to provide insight into the organization of the Islamic Republic of Iran, emphasizing the roles of the Supreme Leader and the President in the system. The fourth chapter focuses on the emergence of conservative groups rooted in traditional governance, arising from the political divide between right and left-wing factions. This chapter will also touch upon the modernization process during the Shah's regime, particularly the White Revolution, and highlight the prominence of the National Front movements under the leadership of Mohammad Mossadegh. The fifth chapter explores the path to the Islamic Revolution, focusing on Ayatollah Khomeini's charismatic leadership image and his desire to lay the foundations of the Islamic Revolution as a counter to the White Revolution. In the sixth and final chapter, Mohammad Khatami's unexpected candidacy and victory in the 1997 presidential election, along with the adoption of reformist movements, will be examined. Press movements during Khatami's era, political smear campaigns by conservatives, parliamentary elections, and the transition to Mahmoud Ahmadinejad's era will also be analyzed. In the conclusion section, a general evaluation will be provided, addressing the obstacles to every political transformation in Iran and the challenges these pose to democracy. The study will seek to answer questions about the extent to which Mohammad Khatami was able to implement his intended reform movements. Through the data obtained, a different perspective will be presented to better understand the era in question. In this study, the presidential institution will be examined as a symbolically significant entity positioned behind the religious leader, and the contributions of Muhammed Hatemi, Iran's fifth president, to modernization will be discussed. In the sections leading up to this point, the reasons behind the continuous disruption of democracy will be extensively analyzed and the conflict between conservative and reformist groups will be exlored in depth.
Benzer Tezler
- İran ve Türkiye modernleşmesinde kadın hareketi (1830-1965)
Iran and Turkey modernization of the women's movement (1830-1965)
SAMANEH ASGARİ
- İran'ın modernleşme sürecinde Osmanlı Devleti'nin rolü (1848-1923)
The impact of the Ottoman Empire at the Iranian modernization (1848-1923)
HATİCE KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiOrtadoğu Siyasi Tarihi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HÜSEYİN SALMAN
- Women politics in the modernization process: a comparative case of turkey and iran in 1920's
Modernizasyon sürecinde kadın politikaları: 1920?lerde Türkiye ve İran?ın karşılaştırmalı çalışması
AYŞİN YILDIRIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
Uluslararası İlişkilerFatih ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ÇAHA
- İslam devrimine giden süreç ve sonrasında İran'ın toplumsal ve siyasal dönüşümünde kadının rolü
The process to the Islamic revolution and after the role of women in Iran's social and political transformation
AYŞENUR KIRILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
SosyolojiGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SEYFETTİN EROL
- Soğuk savaş sonrası Çin'in Ortadoğu politikası
China?s policy towards the Middle East in the post-cold war era
ÜMÜT ALPEREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Uluslararası İlişkilerSüleyman Demirel ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TİMUÇİN KODAMAN