Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında mülkiyet hakkı kapsamında kamulaştırma
Expropriation within the scope of the right of property in the light of the decisions of the European Court of Human Rights
- Tez No: 936312
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ DERYA DOĞRU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Bu tezde, mülkiyet hakkının insan hakları bağlamındaki yeri incelenmiş ve bu hakkın kamu yararı gerekçesiyle sınırlandırılma biçimi olan kamulaştırma hem ulusal hem de uluslararası hukuk açısından ele alınmıştır. Özellikle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında kamulaştırma uygulamaları ele alınmış; mülkiyet hakkına yapılan müdahalelerin hukuka uygunluğu, ölçülülüğü ve kamu yararı amacı taşıyıp taşımadığı üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde mülkiyet kavramının tanımı, tarihsel gelişimi ve farklı düşünsel yaklaşımlar çerçevesinde evrimi ele alınmıştır. Mülkiyet hakkının insan hakkı boyutu, ulusal ve uluslararası metinler ışığında tartışılmış; özellikle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile Birleşmiş Milletler belgeleri üzerinden karşılaştırmalı bir yaklaşım benimsenmiştir. İkinci bölümde ise kamulaştırma kurumu ayrıntılı olarak ele alınmış, tarihsel arka planı, anayasal temelleri ve hukuki niteliği ortaya konulmuştur. Kamulaştırma işleminin idari ve adli aşamaları analiz edilmiş; benzer kurumlarla olan farkları irdelenmiştir. Acele kamulaştırma ve kamulaştırmasız el atma gibi uygulamalar da bu bağlamda değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde, kamulaştırmaya karşı bireylerin hak arama yolları ve yargısal denetim mekanizmaları ele alınmış hem ulusal yüksek yargı organlarının hem de Mahkemenin yaklaşımı analiz edilmiştir. Mahkeme'nin mülkiyet hakkına ilişkin içtihadı, üç kural analizi çerçevesinde detaylı biçimde değerlendirilmiş; hukukilik, kamu yararı ve adil denge ilkeleri ışığında karar örnekleri üzerinden yorumlamalar yapılmıştır. Ayrıca Anayasa Mahkemesi ve AİHM kararları karşılaştırılmış, iç hukuka etkileri değerlendirilmiştir. Bu çalışma, mülkiyet hakkın ile kamu yararı arasındaki dengenin nasıl sağlanması gerektiğine ilişkin AİHM içtihadının sunduğu ölçütleri analiz etmekte ve ulusal uygulamalara yönelik öneriler sunmuştur.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the right to property within the framework of human rights and focuses specifically on the restriction of this right through expropriation. The study analyzes both national and international legal frameworks, with particular emphasis on the case law of the European Court of Human Rights. It evaluates whether state interventions in property rights through expropriation meet the requirements of legality, proportionality, and public interest. The first chapter discusses the concept of property, its historical development, and various philosophical and ideological approaches to the notion of property. The study further explores whether the right to property can be considered a fundamental human right, examining relevant national and international legal instruments, including the European Convention on Human Rights and United Nations declarations. The second chapter focuses on the institution of expropriation, its historical background, constitutional basis, and legal nature. The administrative and judicial stages of the expropriation process are analyzed in detail, and a comparison is made with related legal concepts such as nationalization, urgent expropriation, and de facto expropriation without compensation. The third chapter evaluates the judicial review mechanisms available against expropriation decisions. It considers the perspectives of Turkish high courts and provides an in-depth analysis of the ECHR's approach to property rights through its“three-rule”test: the right to peaceful enjoyment of possessions, deprivation of property, and control of use. The study further explores the conditions required for a lawful interference with property under the Convention, including legality, public interest, and compliance with general principles of international law. A comparative analysis of the decisions of the Turkish Constitutional Court and the ECHR is also provided, along with the impact of the Convention on domestic law. This study aims to shed light on how a fair balance can be achieved between the protection of individual property rights and the needs of public interest, by analyzing the guiding principles established through ECHR jurisprudence and offering recommendations for national legal practice.
Benzer Tezler
- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında kamulaştırmasız el atma
Confiscating without expropriating according to decision's of the European Court of Human Rights
MERVE NAZ DEMİRCİ GENC
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Hukukİstanbul Şehir ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR ZELİHA KAMAN
- Kamulaştırmasız el atma ve hukuki sonuçları
Confiscation without expropriation and the legal effect
HATİCE BETÜL YURDAGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HukukDokuz Eylül ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OĞUZ SANCAKDAR
- Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında idari yargıda adil yargılanma hakkı
The right to a fair trial in the administrative judiciary in the light of the European Human Rights Treaty and the decisions of the European Human Rights Court
GÜNEŞ MARA BADILLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HukukSüleyman Demirel ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL METİN
- Mülkiyet hakkı açısından mali suçlarda müsadere
Confiscations in financial offences in terms of property rights
MEHMET NURULLAH EMEN
- İnsan hakları hukuku bağlamında telif hakkı ve ifade özgürlüğü
In the context of human rights copyright and freedom of speech
İREM SAVAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hukukİstanbul ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYDAR BURAK GEMALMAZ