Sonuçların konfigürasyonel nedensel koşullarının belirlenmesi için yöntembilimsel öneriler ve uygulamalar: PISA sonuçları üzerinde aralık tip-2 bulanık küme kuramsal konfigürasyonel ideal tip ve nedensellik analizi
Methodological proposals and applications for identifying configurational causal conditions of effects: Interval type-2 fuzzy set theoretical configurational ideal type and causality analysis on PISA results
- Tez No: 936320
- Danışmanlar: PROF. DR. ZAFER ÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 256
Özet
Bu çalışma Weberyan ideal tip ve yeterli nedensellik yaklaşımı çerçevesi içinde epistemolojik belirsizliği odak noktasına alan aralık tip-2 bulanık kümelerle konfigürasyonel yeterli nedensellik analizi yöntemleri önermektedir. Klasik biçimi ile Max Weber'in yöntembilimsel yaklaşımı sosyolojide kurucu konumda olmasına rağmen sosyolojik araştırmalarda çok fazla uygulanmamıştır. Bu çalışma Weber'in yöntembilimsel katkılarını epistemolojik belirsizlik ile başa çıkmak için matematiksel araçlar olan aralık tip-2 bulanık küme kuramını kullanarak geliştirmektedir. Çalışmada önerilen yöntemler PISA 2022 veri seti üzerinde geliştirilen endekslerin aralık tip-2 bulanık küme kuramı temelinde işlemselleştirilmesi ile kurgulanmış kavramlar arasındaki nedensel ilişkileri keşfetme amacı gütmektedir. Yöntembilimsel uygulamalar, ideal tipler ve yeterli konfigürasyonel nedensellik açısından 61 ülke arasındaki karşılaştırmaları içermektedir. Yöntembilimsel uygulama sonuçları aralık tip-2 bulanık kümelerle ideal tip ve konfigürasyonel nedensellik yaklaşımının sosyolojik araştırma pratiğine toplumsal gerçekliğin karmaşıklığı ile ilgilenebilmesine olanak tanıyan yöntemleri tanıtarak yenilikçi bulanık sosyoloji paradigmasına önemli yöntembilimsel katkılarda bulunduğunu göstermiştir. Tez yöntembilimsel bakımdan kritik noktaların altını çizen değerlendirmeler ve gelecekte yapılabilecek çalışma önerileri ile son bulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study proposes methods for configurational sufficient causality analysis using interval type-2 fuzzy sets with a focus on epistemological uncertainty within the framework of Weberian ideal type and adequate causality approach. Although Max Weber's methodological approach in its classical form holds a foundational position in sociology, it has not been widely applied in sociological research. This study advances Weber's methodological contributions by employing interval type-2 fuzzy set theory as a mathematical tool to deal with epistemological uncertainty. The methods proposed in the study aim to explore the causal relations among concepts constructed through the operationalization of indices developed on the PISA 2022 dataset on the basis interval type-2 fuzzy set theory. Methodological applications include comparisons across 61 countries in terms of ideal types and sufficient configurational causality. Results of the methodological applications have demonstrated that by way of introducing methods that enable sociological research practice to address the complexity of social reality, the interval type-2 fuzzy set-based ideal type and configurational causality approach makes significant methodological contributions to the innovative paradigm of fuzzy sociology. The thesis concludes with discussions highlighting critical methodological points and suggestions for future research.
Benzer Tezler
- Taxonomy and visualization of digital architecture knowledge: Proposal for a scientific online encyclopedia
Dijital mimarlık bilgisinin taksonomisi ve görselleştirilmesi: Bilimsel bir çevrim içi ansiklopedi önerisi
ESRANUR KARACİF
- Simülasyon yöntemleriyle kümelerin termodinamik niceliklerinin belirlenmesi
Determination of the thermodynamic quantities of clusters by simulation methods
MERAL ERYÜREK
Doktora
Türkçe
2005
Fizik ve Fizik MühendisliğiZonguldak Karaelmas ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HALUK GÜVEN
- The theoretical analysis of the interaction between methane dehydrogenation and carbon dioxide dissociation products with Ni and PtNi surfaces
Metan dehidrojenasyonu ve carbon dioksit ayrışması ürünleri ile Ni ve PtNi yüzeyleri arasındaki etkileşimin teorik analizi
MERVE AYVAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2013
Kimya MühendisliğiBoğaziçi ÜniversitesiKimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ERHAN AKSOYLU
- A new nonlinear lifting line method for configuration aerodynamics and deep learning based aerodynamic surrogate models
Konfigürasyon aerodinamiği analizi ve derin öğrenme bazlı aerodinamik dijital model oluşturmak için yeni bir doğrusal olmayan taşıyıcı çizgi metodu
HASAN KARALİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiUçak ve Uzay Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT ADİL YÜKSELEN
PROF. DR. GÖKHAN İNALHAN
- Boşanma, erkeklik krizi ve babalık
Divorce, crisis of masculinity and fatherhood
HASAN BERK AKKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SosyolojiHacettepe Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE NEVİN YILDIZ TAHİNCİOĞLU