İslam hukuk tarihinde bilirkişilik ve fıkhî uygulamalar
Expert witness and fiqhi practices in the history of Islamiclaw
- Tez No: 936689
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMETULLAH SAMİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Fıkıh, İslam hukuk tarihi, Pozitif hukuk, Bilirkişi, Ehl-i vukuf, Fiqh, History of Islamic law, Positive law, Expert, Ahl al-wujuf
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 206
Özet
Bu çalışmanın temel amacı, hukukun en önemli yardımcılarından olan bilirkişilik kavramını, önemini, tarihi gelişimini ve uygulamalarını ele almaktır. Bilirkişilik kavramının bilmek ile doğrudan ilişkili olması bu çalışmanın ilim/bilim-bilgi zemininde incelenmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde bilirkişiliğin kavramsal çerçevesi üzerinde durulmuştur. Buna bağlı olarak İslam hukuk tarihinde bilirkişilik kavramına karşılık gelen“ehl-i vukuf”terimi ve buna benzer pek çok terim tespit edilmeye çalışılmıştır. Bunun yanında bilirkişiliğin tarihi gelişimi ele alınarak gerek Batı hukuk tarihinde gerekse İslam hukuk tarihindeki varlığı kronolojik olarak ele alınıp incelenmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde bilirkişilik ile ilgili fıkhî uygulamalar birtakım örneklerle birlikte ele alınmıştır. Özellikle bilirkişilik kavramının özellikleri ile örtüşen fakat doğrudan bilirkişi olarak isimlendirilmeyen bazı meslek grupları ve görevliler tespit edilerek yaptıkları bilirkişilik faaliyetleri incelenmeye çalışılmıştır. Bilirkişiliğin, kaynaklarda doğrudan bir başlık olarak yer almaması konu bağlamında tespit edilen meslek gruplarını ve faaliyetlerini sunmak bu çalışmanın alana katkı sunması bakımından önem arz etmektedir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise bilirkişilik ve hukuki niteliği, İslam hukuku ve modern hukuk açısından mukayeseli bir şekilde ele alınmıştır. Yapılan bu çalışmaların neticesinde bilirkişiliğin hukukun tatbikinde adalet ve hakkaniyeti sağlamak amacını gerçekleştirmek açısından son derece önemli olduğu ve İslam hukuk tarihinin her döneminde kaynaklarda kendisine farklı suretlerde yer bulduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this study is to analyze one of the most important aids of law the concept of expert witness, its importance, historical development and practices is to get it. The fact that the concept of expert witness is directly related to knowing the necessity of examining the study on the grounds of science/science-knowledge puts it into practice. In the first part of the study, the conceptualization of expert witness framework has been emphasized. Accordingly, expert witness in the history of Islamic law“ahl-i vukuf”and many similar terms. It is tried to be determined. In addition, the historical development of expert witness and its presence both in Western legal history and Islamic legal history is chronologically and analyzed as an attempt to analyze it. In the second part, jurisprudential practices related to expert witnessing are discussed with some examples. In particular, some professional groups and officials who overlap with the characteristics of the concept of expert witness, but are not directly named as expert witnesses, were identified and their expert activities were tried to be analyzed. The fact that expert witness is not directly mentioned as a title in the sources, it is important for this study to contribute to the field by presenting the professional groups and activities identified in the context of the subject. In the third part of the study, expertise and its legal nature are discussed in a comparative manner in terms of Islamic law and modern law. As a result of these studies, it has been determined that expertise is extremely important in terms of realizing the purpose of ensuring justice and equity in the application of law and that it has found a place in different forms in the sources in every period of Islamic legal history.
Benzer Tezler
- Geç Osmanlı'dan Erken Cumhuriyet'e adlî tıp ve bilirkişilik
Forensic medicine and expertise from Late Ottoman Period to Early Republic period
YAĞIZ FATİH NAZLIER
- Türk Medeni Hukukunda akıl hastalığı sebebiyle boşanma
Divorce due to the insanity in Turkish civil Law
ABDULLAH GÖK
- İslam Hukuk tarihinde Halebi ve Mültekadaki metodu
Halebi in the history of the Islamic Law and his method in Multaqa
SALİM ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinCumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ AKPINAR
- İbn Nüceym'in er-Resâil'indeki aile hukukuna ilişkin risalelerin tahkik ve tahlili
Investigation and analysis of family law treatises in Ibn Nujaym's er-Resail
ŞEYDA ÇİNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HACER YETKİN
- Eş-Şerîf et-Tilimsânî'nin Miftâhu'l-Vusûl adlı eserinde Hanefi mezhebine yaptığı atıflar
The references to mazhab Hanafi of al-Sharif al-Tilimsani in hi̇s book Miftah al-Wusul ila bina al-Furu alal-usul
HASAN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HUZEYFE ÇEKER