Ahlakta niyet sorunu
The problem of intention in morality
- Tez No: 936914
- Danışmanlar: PROF. DR. RIZA BAKIŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Etik, Gayesel, Abelardus, Kant, Gazali, İzzetbegoviç, Ethics, Purposeful, Abelard, Kant, Ghazali, Izetbegovic
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 181
Özet
Ahlak felsefesi, insan davranışlarının bir kısmını ele alır. Bu kısımda, ağırlıklı olarak, insan davranışlarının üstün tutulanları yer alır. Hangi nedenle bu davranışların üstün tutulduğunun (iyi sayıldığının) ve hangi davranışların üstün tutulması gerektiğinin araştırmasına bağlı olarak, farklı etik yaklaşımlar ortaya çıkar. Sonuncusu, etikte normatif yaklaşımı anlatır. Niyet etiği de, normatif etik yaklaşımlardan biridir ve davranışa iyi veya kötü karakterini veren şeyin, niyet olduğunu savunur. Niyet ahlakının anahtar kavramı olan niyeti, onunla bağlantılı olan neden ve erek kavramlarıyla bağlantılı olarak ele almak ve anlamaya çalışmak gerekir. Neden, bir değişiklik ortaya çıkarma gücüyken; erek, erişilmek istenen sonuçtur. Batı düşüncesi içinde, ahlakta, davranışın içsel nedenini önemseme tutumu, Petrus Abelardus ve Immanuel Kant'ta ön plandadır. Abelardus, davranışın ahlaki olana hiçbir etki veya katkısının olmadığını düşünür ve Kant'a göre, ahlaki ödevi gerçekleştirme isteğiyle davranmak dışında ahlaklıca bir şey yoktur. İslam ahlak düşüncesinde niyete vurgu, Gazali ve Aliya İzzetbegoviç'te ön plandadır. Gazali, kurtuluşun anahtarının samimi niyet olduğunu düşünür ve İzzetbegoviç, ahlakın temel kavramını görev, siyasetinki ise çıkar olarak belirler. Bu çalışmanın birincil amacı, ahlakilik konusunda niyeti önemli ve belirleyici kabul eden niyet etiğini anlamak ve bu etik tutum hakkında bir yargı oluşturmaktır. Anlamaktan kasıt; bu bakış açısının kabullerini, iddialarını ve gerekçelerini anlamaktır. Oluşturulacak yargı ise, bu bakış açısının ikna ediciliğine ilişkindir. Bu amaca ulaşmak için, niyet etiğinin hususiyetini ortaya koymaya çalıştık; kavramsal yapısını inceledik; öne çıkan kimi düşünürlerininin görüşlerini irdeleyip tartıştık.
Özet (Çeviri)
Moral philosophy deals with a part of human behaviors. In this part, the superior human behaviors are mainly included. For what reason these behaviors are considered superior (good) and which behaviors should be considered superior, different ethical approaches emerge. The last one describes the normative approach in ethics. Intention ethics is also one of the normative ethical approaches and argues that what gives a behavior its good or bad character is intention. The key concept of intention ethics, intention, should be considered and tried to be understood in connection with the concepts of cause and purpose related to it. While cause is the power to bring about a change; the goal is the result to be achieved. In Western thought, the attitude of caring about the internal cause of behavior in ethics is at the forefront in Petrus Abelard and Immanuel Kant. Abelard thinks that behavior has no effect or contribution to what is moral and according to Kant, there is nothing moral other than acting with the desire to fulfill moral duty. In Islamic moral thought, the emphasis on intention is at the forefront in Ghazali and Aliya Izetbegovic. Ghazali thinks that the key to salvation is sincere intention, and Izetbegovic defines the basic concept of morality as duty and that of politics as interest. The primary purpose of this study is to understand the ethics of intention, which accepts intention as important and decisive in morality, and to form of judgment about this ethical attitude. What is meant by understanding is to understand the assumptions, claims and justifications of this point of view. The judgment to be formed is related to the persuasiveness of this point of view. To achieve this goal, we tried to reveal the specificy of what he intended; we analyzed its conceptual structure; we examined and discussed the opinions of some prominent thinkers.
Benzer Tezler
- Kur'ân'da amelî ahlâk (M. Abdullah Draz'ın Kur'ân ahlâkı çerçevesinde)
Moral actions in the quran based on the book 'la morale du koran' ( quranic morals) written by Abdullah Draz
ÖZNUR BURMA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NEDİM SERİNSU
- Ahlâki kavramlar üzerinden bir kıyaslama Immanuel kant ve Ahmet Hamdi Akseki örneği
A comparison on the moralty concepts Immanuel Kant and Ahmet Hamdi Akseki example
ARİF KARABACAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeUşak ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMUT AVCI
- Hâris el-Muhâsibî'nin er-Ri‛âye adlı eserinde ahlâkî değişimin yapısı
The structure of moral change in Harith al-Muhasibi's work al-Riaya
HAYRUL NİSA ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Dinİbn Haldun ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET MURAT ÖZEL
- Kur'an'da Peygamberimize verilen değer
The value given to the Prophet by the Qur'an
ORHAN ÇAĞILCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinGaziantep ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT ERDAL