Dahiliye kliniğine başvuran yetişkinlerde ortoreksiya nervoza saptanması ve yaşam kalitesi ile kan parametrelerine etkisi
Detection of orthorexia nervosa in adults applied to internal medicine clinic and its effects on quality of life and blood parameters
- Tez No: 937982
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BERKİN ÖZYILMAZ KIRCALİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: Ortoreksiya Nervoza, Yaşam Kalitesi, Kan parametresi, Beslenme Davranışları, Orthorexia Nervosa, Quality of Life, Blood Parameter, Nutritional Behaviors
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Beslenme ve Diyetetik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 140
Özet
Ortoreksiya Nervoza (ON), sağlıklı beslenmeye aşırı odaklanma, katı diyetler uygulama ve yiyeceklerin hazırlanış sürecine aşırı önem verme ile karakterizedir. Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı'nda (DSM-5)“tanımlanmamış beslenme ve yeme bozukluğu”kategorisinde değerlendirilmektedir. ON, bireylerin yaşam kalitesini fiziksel, psikolojik, sosyal ve çevresel açıdan olumsuz etkileyebilir ve günlük aktiviteleri kısıtlayarak genel iyilik hâlini bozabilir. Bilinçli müdahaleler ve profesyonel destek ile bu olumsuzluklar kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi iyileştirilebilir. ON'nin kan parametreleri üzerindeki etkileri, dengesiz beslenme alışkanlıkları ve spesifik diyet tercihleri nedeniyle değişkenlik gösterebilir. Bu etkilerin incelenmesi, tanı sürecinin netleştirilmesi ve uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu araştırma, herhangi bir sağlık şikâyetiyle dahiliye kliniğine başvuran yetişkin bireylerde ON'ı saptayarak, bu durumun yaşam kalitesi ile kan parametreleri üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamıştır. Sağlıklı beslenme anlayışı çerçevesinde kan parametrelerinde istenen değerlerin sağlanmasının, sağlıklı beslenme takıntısına dönüşmesi durumunda nasıl değişiklikler gösterdiğini ve yaşam kalitesi üzerindeki etkilerini analiz ederek, çalışma ON konusunda yeni bir perspektif sunmayı hedeflemektedir. Çalışma, Yalova'da bir özel hastanenin dahiliye kliniğinde gerçekleştirilmiştir. Çalışama yüz yüze anket yöntemi ile gerçekleşmiştir. Anket, araştırmacı tarafından geliştirilen demografik verilere özgü bilgi soruları, ortoreksiya nervoza saptamak için 'Ortoreksiya Nervoza Envanteri (ONE), yaşam kalitesini ölçmek için 'SF-12 Yaşam Kalitesi Ölçeği' ve kan parametre değerlerini toplamak için araştırmacı tarafından hazırlanan tablodan oluşmaktadır. Çalışmaya toplam 130 kişi dahil edilmiştir. Araştırmanın anket sonuçları IBM SPSS 25.0 ile analiz edilmiştir. Sürekli değişkenlerin normal dağılıma uygunluğu Shapiro-Wilk testiyle incelenmiş, normal dağılım gösterenlerde bağımsız örneklem t testi, göstermeyenlerde Mann Whitney U testi kullanılmıştır. İkiden fazla düzeyli değişkenlerde Kruskal Wallis ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) uygulanmıştır Değişkenler arası ilişkinin araştırıldığı tüm sorularda (tamamı normal dağılmadığından) Spearman korelasyon kat sayısı hesaplanmıştır.. Değişkenler arası ilişkinin araştırıldığı tüm sorularda (tamamı normal dağılmadığından) Spearman korelasyon kat sayısı hesaplanmıştır. Yaşam Kalitesi soruları analizlere dahil edilmemiş, ancak Fiziksel ve Mental Bileşen Puanları kullanılmıştır. Kan parametreleri sürekli ve ordinal veriler olarak yer almakta olup, her iki formda da analizler yapılmıştır. Parametrik test kullanımı için Shapiro-Wilk normallik testi uygulanmıştır. Çalışmaya katılan katılımcıların %21'i erkek, %79 ise kadınlardan oluşmaktadır. Katılımcıların ONE puan ortalamaları 42,28 olarak bulunmuştur. ONE ile demografik bilgiler incelendiğinde meslek, eğitim durumu ve hastalık tanısı arasında anlamlı sonuçlar bulunmuştur. Yaşam kalitesi alt ölçekleri olan fiziksel bileşen puanı ile ONE puanı arasında ters yönlü zayıf bir ilişki bulunurken, diğer bir alt ölçek olan mental bileşen puanı ile ONE arasında anlamlı bir sonuç bulunamamıştır. Katılımcıların ONE puanlarının 60 puandan düşük ve yüksek olması ile kan değerleri incelenmiş olup sonuç olarak glikoz, ferritin ve trigliserid kan parametleri arasında anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Sonuç olarak ON'nin genel anlamda yetişkinlerin yaşam kalitelerini etkileyebileceği ve kan parametrelere değerlerinde değişikliklere yol açabileceği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Orthorexia Nervosa (ON) is characterized by excessive focus on healthy eating, strict diets, and excessive emphasis on the preparation of food. It is evaluated in the Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) as an“unspecified feeding and eating disorder”category. ON can negatively affect individuals' quality of life in physical, psychological, social, and environmental aspects and can limit daily activities and impair general well-being. With conscious interventions and professional support, these negativities can be controlled and quality of life can be improved. The effects of ON on blood parameters may vary due to unbalanced eating habits and specific diet preferences. Examining these effects is of great importance in terms of clarifying the diagnostic process and determining appropriate treatment methods. This study aimed to detect ON in adult individuals who applied to the internal medicine clinic with any health complaint and to examine the effects of this condition on quality of life and blood parameters. The study aims to provide a new perspective on ON by analyzing how achieving desired values in blood parameters within the framework of healthy nutrition concept changes when it turns into a healthy nutrition obsession and its effects on quality of life. The study was conducted in the internal medicine clinic of a private hospital in Yalova. The study was conducted with a face-to-face survey method. The survey consists of demographic data-specific information questions developed by the researcher, the 'Orthorexia Nervosa Inventory (ONE)' to detect orthorexia nervosa, the 'SF-12 Quality of Life Scale' to measure quality of life, and a table prepared by the researcher to collect blood parameter values. A total of 130 people were included in the study. The survey results of the study were analyzed with IBM SPSS 25.0. The conformity of continuous variables to normal distribution was examined with the Shapiro-Wilk test, and the independent sample t test was used for those showing normal distribution, and the Mann Whitney U test was used for those not showing normal distribution. Kruskal Wallis and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) were applied for variables with more than two levels. Spearman correlation coefficient was calculated for all questions investigating the relationship between variables (since not all were normally distributed). Spearman correlation coefficient was calculated for all questions investigating the relationship between variables (since not all were normally distributed). Quality of Life questions were not included in the analyses, but Physical and Mental Component Scores were used. Blood parameters are included as continuous and ordinal data, and analyses were performed in both forms. Shapiro-Wilk normality test was applied for the use of parametric tests. 21% of the participants participating in the study were male and 79% were female. The average ONE score of the participants was found to be 42.28. When demographic information was examined with ONE, significant results were found between occupation, education status and disease diagnosis. While a weak inverse relationship was found between the physical component score, which is a subscale of quality of life, and the ONE score, no significant result was found between the mental component score, which is another subscale, and ONE. Participants' ONE scores were examined with blood values lower and higher than 60 points, and as a result, it was seen that there was a significant relationship between glucose, ferritin and triglyceride blood parameters. As a result, it was seen that ON can affect the quality of life of adults in general and cause changes in blood parameter values.
Benzer Tezler
- İç hastalıkları kliniklerinde takip ve tedavi edilen süper yaşlıların sağlık durumlarının dahili açıdan değerlendirilmesi
Internal evaluation of health status of super-elderly patients who are followed and treated in internal di̇seases clinic
EMRE YILMAZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
GeriatriRecep Tayyip Erdoğan Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TESLİME AYAZ
- Endokrin nedenlere bağlı gelişen hiponatremide NT-proBNP düzeylerinin incelenmesi
Investigation of NT-proBNP levels in endocrine caused hyponatremia
ŞEYMA SARIŞEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
İç HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiDahiliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KÜRŞAT DAL
- Doğu karadeniz bölgesinde kronik hepaptit c hastalarının genotiplerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the genotypes of patients with cronic hepatitis c in the eastern Karadeniz region
ESRA GÖKMEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıKaradeniz Teknik Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DOĞAN YUSUF UZUN
- İnsülin direnci ve hepatosteatoz tanısında kullanılan indekslerin [ AST ALT oranı (AAR), AST Platelet Oran Indeksi (APRİ), fibrozis-4 (FİB-4) skoru, Trigliserid Glukoz İndeksi (TYGİ)]ve lipid düzeylerinin tiroid kanseri gelişimini belirlemedeki rolü
The role of lipid levels and indexes used in the diagnosis of insulin resistance and hepatosteatosis in determining the development of thyroid cancer
ÜMMÜHAN ŞİMŞEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
İç Hastalıklarıİzmir Katip Çelebi Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜZİDE GONCA ÖRÜK
- Hastaların akılcı ilaç kullanımı konusundaki bilgi ve davranışlarının incelenmesi
Exploring the patients' knowledge and behavior on rational drug use
AYŞENUR BOYACI UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikBiruni ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEMAN ŞENTURAN