Beyaz yakalı çalışanların psikososyal ortamlarının iyileştirilmesinde duygu analizi modellerinin kullanımı üzerine bir çalışma
A study on the use of emotion analysis models in improvingthe psychosocial environment of white collar employees
- Tez No: 938286
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BURCU YILMAZ KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Ergonomi ve insan faktörleri mühendisliği, iş yeri tasarımı ve süreç iyileştirmede fiziksel ve psikolojik ihtiyaçları merkeze alan yaklaşımlarla modern organizasyonlarda giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Psikososyal ortamların iyileştirilmesinde, çalışanların duygusal ve sosyal ihtiyaçlarının anlaşılması ve bu ihtiyaçlara yönelik çözümler geliştirilmesi kritik bir rol oynamaktadır. Gerek performansa bağlı iş veriminin arttırılması gerekse motivasyona bağlı iş tatmini programları ile çalışan tutundurma faaliyetlerinde psikososyal iş çevresinin etkisi var olan çalışmalar ile ispatlanarak ergonomi literatüründe kendine yer edinmiştir. Literatürde bu yöntemlerin çoğunlukla maddi ve fiziksel değişikliklere odaklandığı gözlemlenmektedir. 2021'de başlayan ve“Büyük İstifa”olarak bilinen küresel trend, iş gücü piyasasında değişimlere yol açarak çalışan tutundurma ve motivasyon konularında yeni stratejiler gerektirmiştir. Bu çalışmada, maddi teşviklere daha az duyarlı olan beyaz yakalı çalışanların duygu durumlarının izlenmesi amacıyla dil modelleri temelli duygu analizi araştırması önerilmektedir. Çalışma, beyaz yakalı çalışanların duygusal refahını artırmaya yönelik bilimsel ve uygulamalı bir çerçeve sunmakta olup ek olarak üç ana ve 16 alt kriter çerçevesinde dil modellerinin etkinliğine dair performans analizi gerçekleştirmiştir. Objektif ve subjektif değerlendirme yapılabilmesi için iki farklı ağırlıklandırma yöntemi kullanılmış olup literatürde sıkça kullanılan VIKOR ve PROMETHEE yöntemleri ile modeller etkinliklerine göre sıralanmıştır. Bu bağlamda, dönüştürücü mimarisi tabanlı yedi farklı ince ayarlı dil modeli kullanılarak, bu modellerin; literatürdeki gibi yalnızca doğruluk oranları değil, dil anlama kapasiteleri, işlem maliyetleri ve performans metrikleri gibi yeni metrikler de karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar, çalışan bağlılığını artırmak ve iş yerindeki duygusal iklimi iyileştirmek için veri odaklı yaklaşımların ergonomik potansiyelini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
Ergonomics and human factors engineering have become increasingly important in modern organizations with approaches focused on addressing physical and psychological needs in workplace design and process improvement. In enhancing psychosocial environments, understanding employees' emotional and social needs and developing solutions tailored to these requirements play a critical role. The effect of the psychosocial work environment on both performance-based work efficiency and motivation-based job satisfaction programs and employee retention activities has been proven by existing studies and gained a place in the ergonomics literature. However, literature reveals that these methods predominantly focus on financial and physical changes.The global trend known as the“Great Resignation,”which began in 2021, has caused significant changes in labor market, necessitating new strategies for employee retention and motivation. In this study, a language model-based sentiment analysis research was proposed to monitor the emotional states of white-collar employees, who are perceived to be less sensitive to financial incentives.The study presents a scientific and practical framework aimed at improving the emotional well-being of white-collar employees and conducts a performance analysis of language models based on three main- and 16 sub-criteria. Two different weighting methods were employed to enable both objective and subjective evaluations, and models were ranked using the widely recognized VIKOR and PROMETHEE methods. In this context, seven different fine-tuned language models based on transformer architecture were utilized, and not only their accuracy rates as in the existing literature, but also new metrics such as language understanding capacities, computational costs and performance metrics were contemplated. Study findings demonstrate the potential of data-driven approaches and ergonomics-based strategies to enhance employee engagement and improve the emotional climate in the workplace.
Benzer Tezler
- Örgütlerin algılanan sanallık düzeyi ile çalışanların psiko-sosyal performansı ve örgütsel bağlılığı arasındaki ilişki
Relationship between the perceived degree of virtuality of organizations and the psycho-social performance and organizational commitment of employees
ZEYNEP ALKIN
- Çalışanların algıladıkları örgütsel destek, bireysel yenilikçilik ve örgütsel sessizlik düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examining the relationships between employees perceived organizational support individual innovativeness and organizational silence
HACER NAZİK ÖZALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÖZGE ERBAY
- Çalışanlarda işe bağlı kas-iskelet sorunları
Work-related musculoskeletal disorders in workers
YAVUZ SELİM TOKMAK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Fiziksel Tıp ve RehabilitasyonCelal Bayar ÜniversitesiFizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZELİHA ÜNLÜ
- Metal sektöründe faaliyet gösteren bir işyerinde bel ağrısı prevelansını etkileyen fiziksel, psikososyal ve ergonomik faktörler
Metak industry operating in the workplace is affecting prevalence low back pain physical, psychosocial and ergonomic factors
HATİCE YEŞİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Halk SağlığıMarmara ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYŞE ERGÜN