Ayçiçeğinde büyüme derece gün derece toplamlarının verim, verim ve kalite komponentleri ile hasat zamanına etkileri
Effects of total growing degree days on yield, yield and quality components and harvest times in sunflower
- Tez No: 938323
- Danışmanlar: PROF. DR. ABDURRAHİM TANJU GÖKSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bursa Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 138
Özet
Bu araştırma, Bursa ekolojik koşullarında farklı zamanlarda ekilen ayçiçeği hibrit çeşitlerinde büyüme gün derece toplamlarının verim, verim komponentleri, kalite karakterleri ve hasat zamanlarının belirlenmesi üzerine etkilerini araştırmak, bölge için yüksek verim ve kaliteyi sağlayacak ve aynı zamanda üretim maliyetini azaltacak uygun ekim zamanı ve çeşitleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın denemeleri Bursa Uludağ Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Merkezi'nin deneme alanlarında 2019 ve 2021 yıllarında yürütülmüştür. Denemelerde 2019 yılında 4 ekim zamanı (5 Nisan, 18 Nisan, 6 Mayıs, 20 Mayıs), 2021 yılında ise 5 ekim zamanı (16 Nisan, 29 Nisan, 25 Mayıs, 7 Haziran, 27 Haziran) ve her iki deneme yılında da 5 hibrit çeşit (LG5485, ES Bella, Reyna, Aga 15, Deray) kullanılmıştır. Denemeler, 4 tekerrürlü olarak Tesadüf Blokları Deneme Deseninde Bölünmüş Parseller Deneme Düzeninde planlanmıştır. Bu denemede ana parsellere ekim zamanları, alt parsellere ise ayçiçeği çeşitleri yerleştirilmiştir. Bulgulara göre, incelenen hemen tüm özellikler üzerine ekim zamanının önemli etkide bulunduğu belirlenmiştir. Tane verimi, yağ oranı, yağ verimi ve önemli verim komponentleri bakımından en yüksek değerlerin elde edildiği Nisan ayı ortasında yapılan ekimlerin Bursa koşulları için en uygun ekim zamanı olduğuna varılmıştır. Araştırmada incelenen çoğu özellikler bakımından çeşitler arasında da belirgin farklılıklar olduğu görülmüştür. ES Bella, Reyna, Deray ve LG 5485 çeşitlerinin Bursa koşulları için önerilebilecek hibrit çeşitler olduğu saptanmıştır. Araştırmada genel olarak ekim zamanları geciktikçe çimlenmeden fizyolojik oluma kadar geçen gün sayısı ve büyüme gün derece toplamları (GDT) önemli düzeyde azalmıştır. En yüksek büyüme gün derece toplamları birinci yıl 1990,6 oC ile 5 Nisan ekim tarihinden elde edilirken, ikinci yıl 1932,3 oC ile 29 Nisan ekiminden sağlanmıştır. Bursa koşullarında erken ekimlerde (Nisan başı-Nisan ortası) ayçiçeğinde fizyolojik oluma ulaşmak için yıllara göre değişmekle birlikte 1850 oC ile 1950 oC'lik gün derece toplamına ihtiyaç duyulduğu ve erken ekimlerde yüksek verim ve kaliteye ulaşılabileceği belirlenmiştir. Çeşitlerin fizyolojik oluma kadar ihtiyaç duyduğu gün derece toplamları yıllara göre farklılık göstermekle birlikte 1803 oC ile 1925 oC arasında değişmiştir. Araştırmada, çiçeklenme periyodundaki gün derece toplamı ve yağış miktarının tane verimini pozitif yönde etkilediği, buna karşılık yüksek ortalama sıcaklığın tane verimini negatif yönde etkilediği bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
This research was conducted to investigate the effects of total growing degree days (GDD) on the determination of yield, yield components, quality characters and harvest times in different sunflower hybrid varieties planted at different times in Bursa ecological conditions, and to determine the appropriate planting time and varieties that will provide high yield and quality for the region and at the same time reduce production costs. Field trials were carried out in the experimental areas of Bursa Uludağ University Application and Research Center in 2019 and 2021.In the experiments, 4 sowing times (April 5, April 18, May 6 and May 20) were used in 2019, 5 sowing times (April 16, April 29, May 25, June 7 and June 27) in 2021 and 5 hybrid varieties (LG5485, ES Bella, Reyna, Aga 15 and Deray) were used in both trial years. The experiments were planned in a Split Plot Experimental Order in a Randomized Complete Block Design with 4 replications. In this experiment, planting times were placed in the main plots and sunflower varieties were placed in the subplots.According to the findings, it was determined that sowing time had a significant effect on almost all the examined characteristics. It was determined that sowing in mid-April, when the highest values were obtained in terms of seed yield, oil ratio, oil yield and important yield components, was the most suitable sowing time for Bursa conditions. It was observed that there were significant differences between the varieties in terms of most of the examined characteristics in the study. It was concluded that ES Bella, Reyna, Deray and LG 5485 varieties can be recommended for Bursa conditions.In general, as the sowing times were delayed, the number of days from germination to physiological maturity and the total growth degree days (GDT) decreased significantly. The highest growing degree day totals were obtained in the first year with 1990.6 oC from April 5 planting date, while in the second year with 1932.3 oC from April 29 planting date. It was determined that in Bursa conditions, in order to reach physiological maturity in sunflower in early plantings (early Aprilmid April), a total degree day of 1850 oC to 1950 oC is needed, and high yield and quality can be achieved in early plantings. The total number of degree days required by the varieties until physiological maturity varied between 1803 oC and 1925 oC, depending on the year. It was found that the total number of degree days and the amount of rainfall during the flowering period positively affected the seed yield, whereas the average temperature negatively affected the seed yield.
Benzer Tezler
- Tuz stresine maruz bırakılan Helianthus annuus L. ve Brassica napus L.'ta sükroz uygulamasının antioksidan savunma sistemi, prolin içerikleri ve büyüme parametreleri üzerine etkisi
The effect of sucrose application on antioxidant defense system, proline contents and growth parameters in Helianthus annuus L. and Brassica napus L. exposed to salt stress
BÜŞRA SEVGİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyolojiBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiMoleküler Biyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA LEBLEBİCİ
- Farklı bitki büyüme düzenleyicileri ve dozlarının ayçiçeğinde tane verimi ve kalitesi üzerine etkisi
The effect of different plant growth regulators and doses on seed yield and quality of sunflower
EMEL KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
ZiraatBursa Uludağ ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SİNCİK
- Bazı büyüme düzenleyici maddelerin ayçiçeği (Helianthus annuus L.)' nde hibrit tohum üretiminde erkek kısırlık etkisinin araştırılması
The determining of the effects of some growth regulator products on male sterility in sunflower (Helianthus annuus L.) hybrid seed production
MEHMET İBRAHİM YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
ZiraatNamık Kemal ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURHAN ARSLAN
- Ayçiçeğinde (Helianthus annuus L.) in vitro koşullarda androgenik embriyo ve organ rejenerasyonu
Androgenic embryo and organ regeneration under in vitro conditions in sunflower (Helianthus annuus L.)
NİLÜFER AKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
BiyoteknolojiMarmara ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YILDIZ AYDİN
PROF. DR. AHU ALTINKUT UNCUOĞLU
- Growth and development of sunflower (Helianthus annuus l.) in vitro
Ayçiçeği (Helianthus annuus l.)'nin in vitro'da büyüme ve gelişimi
ÖZGÜR CEM ERKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
BiyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERTAÇ ÖNDE