Hristiyan ikonografisinde günahkâr kadın imgesi ve Mecdelli Meryem
Sinful woman image in Christian iconography and Maria Magdalena
- Tez No: 938553
- Danışmanlar: DOÇ. DR. DİLEK YELİZ MAKTAL CANKO
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Günah, Günahkar Kadın, İkonografi, Mecdelli Meryem, Sin, Sinful Woman, Iconography, Maria Magdalena
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Kadın ve günah kavramlarının bir arada anılması, tarih boyunca dini ve toplumsal anlayışları derinden etkilemiştir. Kolektif insan yaşamının en önemli ruhani etkeni olan dini inançlar, toplumda iki cinsiyetin birbirinden ayrımının keskin bir biçimde oluşmasına sebep olmuştur. Özellikle çok tanrılı dönemden itibaren, Ana tanrıça kültünün sona ermesi ve tek tanrılı dinlerin yayılımıyla birlikte, kadınların değersizleştirilmesine, cinsiyet rollerinde dengelerin bozulmasına ve kadının varlığının geri plana itilmesine sebep olmuştur. Eski ve Yeni Ahit'te yer alan çeşitli öyküler, kadınlar tarafından işlenen günahları, ders alınması gereken toplumsal birer öğreti olarak sumuştur. Bu metinlerde kadınlar ya kendileri günah işlerler, ya da bir erkeğin günah işlemesine vesile olurlar. Özellikle Tevrat metinleriyle ortaya çıkan olumsuz kadın algısı, kadının toplum içinde ikincil cinsiyet olarak kabul edilmesiyle ve bazı haklarından mahrum bırakılması ile sonuçlanmıştır. Hristiyan resim sanatı, bu dinin ortaya çıkışından itibaren farklı coğrafyalarda bir görsel ifade aracı olarak önemli bir rol oynamıştır. Başlangıçta Roma İmparatorluğu'nun etkisi altındaki bölgelerde gelişmeye başlayan bu sanat, zamanla Avrupa'nın çeşitli yerlerine yayılmış, Orta Çağ'dan Rönesans'a, Barok'tan modern döneme kadar birçok üslup ve teknikle evrilmiştir. Hristiyan sanatçılar, eserlerinde kutsal yazılardan, İncil'deki anlatılardan, aziz ve azizelerin yaşam öykülerinden ve dini figürlerden ilham alarak zengin bir Hristiyan ikonografisi inşa etmişlerdir. Hristiyan ikonografisi incelendiğinde şüphesiz ki Bakire Meryem'den sonra en çok gösterimleri sunulan kişinin Mecdelli Meryem olduğu görülmektedir. Mecdelli Meryem, kilisenin yeni bir“tövbekar Havva soyu”figürüne ihtiyaç duyması sebebiyle, Hristiyanlık tarihinde hem günahkâr hem de tövbekâr kadın kimliğiyle öne çıkan önemli bir figür olarak kabul edilmiştir. Ancak İncil metinlerinde kendisiyle ilgili böyle bir tanımlama bulunmamasına rağmen, Kilise tarihinde bu kimlik ona atfedilmiştir. Özellikle Papa Gregory I, 6. yüzyılda verdiği vaazlarla, İncil'de geçen“günahkâr kadın”ile Mecdelli Meryem'i özdeşleştirmiş ve onu“tövbe etmiş günahkâr bir kadın”olarak tanıtmıştır. Bu süreçte, Mecdelli Meryem aslında olmadığı halde günahkâr kadını temsil eden ikonik bir figüre dönüşmüş ve bu imge, Hristiyan ikonografisinde güçlü bir yer edinmiştir. Bu çalışma, günahkâr kadın temasının Hristiyan ikonografisindeki yerini tarihsel süreçte belli bir zaman dilimi içine alarak inceleyecek ve bu durumu bazı örnekler üzerinden açıklamaya çalışacaktır.
Özet (Çeviri)
The association of the concepts of woman and sin has profoundly affected religious and social understandings throughout history. Religious beliefs, which are the most important spiritual factor of collective human life, have led to a sharp separation of the two sexes in society. Especially since the polytheistic period, with the end of the cult of the Mother Goddess and the spread of monotheistic religions, women have been devalued, the balance in gender roles has been disrupted and the existence of women has been pushed to the background. Various stories in the Old and New Testaments summarise the sins committed by women as social teachings to be learned from. In these texts, women either sin themselves or are instrumental in causing a man to sin. The negative perception of women, which is especially evident in the Torah texts, has resulted in women being regarded as the secondary gender in society and being denied some of their rights. Christian painting has played an important role as a means of visual expression in different geographies since the emergence of this religion. This art, which initially began to develop in regions under the influence of the Roman Empire, spread to various parts of Europe over time, evolving with many styles and techniques from the Middle Ages to the Renaissance, from the Baroque to the modern period. Christian artists have constructed a rich Christian iconography inspired by scripture, biblical narratives, the life stories of saints and saints, and religious figures. When Christian iconography is analysed, it is undoubtedly seen that after the Virgin Mary, Mecdelli Meryem is the most represented person. Mecdelli Meryem has been recognised as an important figure in the history of Christianity with her identity as both a sinner and a penitent woman, as the church needed a new 'repentant Eve lineage' figure. However, although there is no such description of her in the biblical texts, this identity has been attributed to her in the history of the Church. Especially Pope Gregory I, in his sermons in the 6th century, identified Mary Magdalene with the biblical 'sinful woman' and introduced her as a 'repentant sinful woman'. In this process, Mary Magdalene became an iconic figure representing the sinful woman, which she was not, and this image gained a strong place in Christian iconography. This study will examine the place of the sinful woman theme in Christian iconography in the historical process and will try to explain this situation through some examples.
Benzer Tezler
- Hristiyan ikonografisinde Gadarini Mucizesi betimleri
Depictions of the Miracle of the Gadarene in Christian iconography
GÖRKEM TIRIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sanat TarihiBursa Uludağ ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ İNANAN
- Sinop Balatlar Kilisesi kazısı Erken Bizans Dönemi mozaiklerinin ikonografisi
Iconography of Early Byzantine Period mosaics of Sinop Balatlar Church excavation
OZAN HETTO
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sanat TarihiErciyes ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLAY ÇORAĞAN
- İtalyan rönesans resim sanatında Meryem ve çocuk İsa betimlemeleri
Mary and child Jesus descriptions in Italian renaissance painting
TUĞCE YAĞMUR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sanat TarihiMersin ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CANDAN ÜLKÜ
- Bizans tasvir sanatında üç bilge kral (Üç müneccim kral)
Three wise kings (three astrologers kings) in Byzantine depiction art
JÜLİDE AYDIN