Kültür odaklı ürün tasarımı: Soğanlı bebekleri örneği
Culture-oriented product design: The example of Soğanlı dolls
- Tez No: 938806
- Danışmanlar: PROF. DR. DİLEK AKBULUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri Ürünleri Tasarımı, Industrial Design
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Bu tez çalışması, Kayseri Yeşilhisar yöresine özgü olan Soğanlı Bebekleri örneğinden hareketle, endüstriyel tasarım ve zanaatkârlık uygulamalarını bir araya getirerek tasarım sürecinin kültürel bilgiye ulaşma ve bu bilgiyi yeniden yorumlama aracı olarak nasıl kullanılabileceğini araştırmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda kültürel semboller olarak folklorik bebeklerin işlevlerini yeniden yorumlamak ve tasarlamak üzere alan çalışması yapılmış ve bu süreçte ürün geliştirme adımları gözlemlenmiştir. Araştırma yöntemi, literatür taraması, tasarım bilimi araştırması, yarı yapılandırılmış görüşmeler, katılımcı gözlem ve saha uygulamasını birleştiren nitel araştırma yöntemleri olarak yapılandırılmıştır. Uygulama sürecinde ise Kültür Merkezli Tasarım Süreci (Göncü Berk, 2016) ile Kültür Odaklı Tasarım Metodu (Lin, 2007) temel alınmıştır. Araştırma iki aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada, literatür taraması aracılığıyla kültürel miras, zanaatkarlık ve endüstriyel tasarım arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Bu çalışma, kültürel unsurların tasarıma entegrasyonundaki bilgi kaynaklarının ortaya çıkarılması ve kültürel değerlerin tasarım sürecinde yeniden yorumlanmasına dair bir altyapı oluşturmuştur. İkinci aşamada, katılımcı gözlemleri ve yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla yerel kooperatif üyeleri ile atölye çalışması gerçekleştirilmiştir. Yöreye ait olan geleneksel halı motifleri, etamin kumaşa işlenerek Soğanlı Bebekleri tasarımlarına entegre edilmiş ve çeşitli malzemeler kullanılarak yeni folklorik bebek prototipleri oluşturulmuştur. Katılımcılarla yapılan görüşmeler ve atölye uygulaması aracılığıyla mevcut tasarım ve üretim süreçleri incelenerek kültürel bilginin elde edilmesine odaklanılmıştır. Elde edilen bilgiler, kültürel miras ögelerinin tasarıma entegre edilmesi ve bu ögelerin modern kültürel şartlarda yeniden değerlendirilmesinin, kültürel bilgiye ulaşma ve bu bilginin sürekliliğini sağlama açısından önemli bir yöntem olduğunu ortaya koymaktadır. Sonuç olarak bu çalışma, geleneksel zanaatkarlık ile endüstriyel tasarımın kültürel bilgi üretimi ve aktarımındaki rolünü ortaya koyarak, iki disiplin arasındaki simbiyotik ilişkiye dikkat çekmektedir.
Özet (Çeviri)
This thesis aims to investigate how the design process can be used as a means of accessing and reinterpreting cultural knowledge by bringing industrial design and craftsmanship practices together, based on the example of Soğanlı Dolls, which are unique to Kayseri Yeşilhisar region. In this direction, fieldwork was carried out to reinterpret and design the functions of folkloric dolls as cultural symbols and product development steps were observed in this process. The research method is structured as qualitative research methods combining literature review, design science research, semi-structured interviews, participant observation and field practice. In the implementation process, the Culture-Centered Design Process (Göncü Berk, 2016) and the Culture-Focused Design Method (Lin, 2007) were taken as basis. The research consists of two stages. In the first stage, the relationships between cultural heritage, craftsmanship and industrial design were examined through a literature review. This study created an infrastructure for revealing the sources of information on the integration of cultural elements into design and reinterpreting cultural values in the design process. In the second phase, a workshop was conducted with local cooperative members through participant observations and semi-structured interviews. The traditional carpet motifs of the region were integrated into the designs of Soğanlı Dolls by embroidering them on etamin fabric and new folkloric doll prototypes were created using various materials. Through interviews with the participants and the workshop practice, the current design and production processes were examined and the focus was on obtaining cultural knowledge. The information obtained reveals that integrating cultural heritage elements into design and re-evaluating these elements in modern cultural conditions is an important method in terms of accessing cultural knowledge and ensuring the continuity of this knowledge. As a result, this study draws attention to the symbiotic relationship between the two disciplines by revealing the role of traditional craftsmanship and industrial design in the production and transmission of cultural knowledge.
Benzer Tezler
- Bulanık AHP ve QFD yöntemleri ile müşteri odaklı ürün tasarımı: Türk tekstil firmasının Güneydoğu Asya örneği
Customer focused product design with fuzzy AHP and QFD methods: A Southeast Asia example of a Turkish textile company
BUSE SOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BAHADIR GÜLSÜN
DOÇ. DR. İREM OTAY
- Eğı̇tlence kavramı ve bu kavramın müze ve merkezlerdekı̇ eğı̇tı̇m eksenı̇nde kullanıcı deneyı̇mı̇ ı̇le etkı̇leşı̇m odaklı dı̇sı̇plı̇nlerarası tasarım krı̇terlerı̇
User experience and interaction centered interdisciplinary design criteria on education of edutainment axis in museums and cultural centers
MEHMET SİNAN YUM
Doktora
Türkçe
2020
İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAADET AYTIS
- Design driven strategic renewal: Development of strategic design and design management capabilities in the Turkish ceramic sanitary ware industry
Tasarım tahrikli stratejik yenilenme: Türk seramik sağlık gereçleri endüstrisinde stratejik tasarım ve tasarım yönetimi becerilerinin gelişimi
FULDEN TOPALOĞLU
Doktora
İngilizce
2016
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM ER
- Küresel değer zincirlerinde yükselme stratejileri ve tasarım yönetimi kabiliyetleri arasındaki ilişkilerin Türk elektrik-elektronik sektöründe faaliyet gösteren firmalar üzerinden incelenmesi
The relations between upgrading strategies in global value chains and design management capabilities: An investigation on firms operating in Turkish electrical and electronics sector
BİLGEN TUNÇER MANZAKOĞLU
Doktora
Türkçe
2018
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZLEM ER
- Gsm sektörü için müşteri merkezli bilgi yönetimi değerlendirme modeli tasarımı ve bir uygulama
The design of customer centric knowledge mangement assessment model for gsm ındustry and an aplıcatıon
ATİK KULAKLI