Buket Uzuner'in romanlarında kadın kimlikleri
Women's identities in the novels of Buket Uzuner
- Tez No: 939363
- Danışmanlar: PROF. DR. HANİFE YASEMİN MUMCU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Feminist eleştirinin gelişimini ortaya koymak ve Buket Uzuner'in romanlarında kadın kimliklerinin nasıl işlendiğini bu gelişim çerçevesinde incelemek bu tezin temel amacını oluşturmaktadır. Kadınlara erkeklerle eşit olanaklar sağlanması düşüncesi iskeletinde yankı bulan feminist hareket, zamanla daha farklı boyutlara evrilmiş ve edebiyat çevrelerine de farklı bir bakış açısı getirmiştir. Feminist edebiyat eleştirisi ise, bu kadın hareketinin bir kolu halinde önemli gelişmeler göstererek ilerlemiştir. Bu gelişmeler sonucunda; eserlerdeki kadın karakterlere farklı bir perspektiften bakılmaya başlanmış, ataerkil toplum yapısında ezilen, görünmez kılınan kadınların edebiyattaki temsillerini ortaya çıkarmak amaç edinilmiş ve bu çaba metinlerin dilindeki cinsiyetçi ögeleri görünür hale getirmiştir. Kadın yazarların eserleri de bu bakış açısıyla yeniden incelenme sürecine girmiştir. Türk edebiyatının önde gelen yazarlarından biri olan Uzuner, hemen hemen tüm eserlerinde bir soruna ve bu sorunlar içerisinde çırpınan bir kadına yer vermiştir. Romanlarında seçtiği başkişi, norm ve fon karakterler; toplumsal dokunun farklı katmanlarından titizlikle gözlemlenerek seçilmiş, bu sayede kadınların toplumdaki farklı rol ve kimlikleri okura hissettirilmeye çalışılmıştır. Onun bu farklı kimliklerdeki kadınları algılama ve anlatma becerisi de eserlerinin kalıcılığını arttırmıştır. Tüm karakterlerini oluştururken toplumsal değerleri göz önünde bulunduran yazar, seçtiği kadın karakterlerin özellikle kimlik problemlerini ön planda tutmayı seçmiş, eserlerinde onların kimlik oluşum süreçlerini farklı açılardan işlemiştir. Yapılan literatür taramasında, Buket Uzuner'in eserleri üzerinde yapılmış tezler bulunmasına rağmen kadın karakterlerin daha önce bu bağlamda incelenmediği görülmektedir. Bu tezde, kadın edebiyatı geleneği ve feminist edebiyat eleştirisinin gelişim seyrinin ele alınmasının ardından, Buket Uzuner'in farklı toplumsal katmanlardaki kadın karakterleri nasıl ele aldığı incelenerek farklı yönleriyle kategorize edilmiştir. Yazarın yarattığı kadın karakterlerin toplumsal rolleri, bireysel özgürlük arayışları, kişilik evrimleri, cinsel gelişimleri, duygusal ilişkileri, aile yapısındaki konumları, kitlesel sorunlarla, toplumsal cinsiyet eşitsizliği vb. konularla nasıl başa çıktıkları incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
The main aim of this thesis is to explore the development of feminist literary criticism both globally and in Turkey and to analyze how Buket Uzuner portrays women's identities in her novels within the framework of this development. The feminist movement, which echoes the idea of providing women with equal opportunities as men, has evolved into different dimensions over time, bringing a new perspective to the literary world. Feminist literary criticism, as a branch of this women's movement, has made significant progress. Since then, the focus has shifted to examining female characters from a different perspective, aiming to reveal the representations of women who are oppressed and rendered invisible in patriarchal societies, thereby highlighting the sexist elements in the language of the texts. Works by female authors have also undergone a process of reevaluation with this new approach. Buket Uzuner, one of the prominent authors of Turkish literature, addresses various issues in her works, often centering on women who struggle with these problems. The protagonists, norms, and secondary characters in her novels are chosen based on observations from different layers of society, making readers aware of the diverse roles and identities of women in society. Her skill in perceiving and depicting women with distinct identities has contributed to the lasting impact of her works. While creating her characters, Uzuner takes into account social values, focusing particularly on the identity issues of her female characters and exploring their identity formation processes from different perspectives. However, a literature review revealed that the female characters in Buket Uzuner's works had not been previously examined in this context. In this thesis, after discussing the evolution of feminist literary criticism, the study categorizes Buket Uzuner's female characters from various social strata by examining how she portrays them. The research explores the social roles, personal quests for freedom, character evolution, sexual development, emotional relationships, positions within the family structure, and their struggles with issues like gender inequality and other societal problems.
Benzer Tezler
- Buket Uzuner'in romanlarında teknik yapı
Narrative techniques of Buket Uzuner's novels
SEMRA SEVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAMAZAN GÜLENDAM
- Buket Uzuner'in romanlarında ve hikâyelerinde aşk, kadın ve toplumsal cinsiyetin temsili
Representation of love, woman and social gender in Buket Uzuner's novels and stories
SÜREYYA DOĞAN
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZNUR ÖZDARICI
- Buket Uzuner'in romanlarında doğa
Nature in Buket Uzuner's novels
SEVCAN SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıBartın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALUK ÖNER
- Buket Uzuner'in romanlarının feminist edebiyat kuramı bağlamında incelenmesi
An examination of Buket Uzuner's novels in the context of feminist literature theory
GÜLNAR DAVUDOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıKastamonu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞAHMURAT ARIK
- 1980 sonrası kadın yazarların romanlarında çevreci feminizm
Environmental feminism in the works of women writers after 1980
BAHAR PALABIYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜZİN GONCA GÖKALP ALPASLAN