Türkiye'de kitle iletişim araştırma alanı kurucu metinlerinin retorik analizi (1960-1994)
Rhetorical analysis of founding texts of mass communication studies in Turkey (1960-1994)
- Tez No: 939711
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ENGİN SARI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 269
Özet
Türkiye'de akademik anlamda kitle iletişim çalışmalarının başladığı yıllar, batılılaşma süreci reformlarının beklenenin dışında kimi sosyo-kültürel sonuçlar verdiği bir döneme rastlar. Çok partili hayata geçişle birlikte, tek parti iktidarının politikalarında değişiklikler yapma ve milletin sesi olma vaadiyle Demokrat Parti iktidara gelmesi, Türkiye'deki kitle iletişim çalışmalarının araştırma retoriğini de etkilemiştir. İlk dönem kitle iletişim çalışmaları, kitle iletişim araçlarının kitlenin siyasal tutum ve davranışına etkileri ile kültürel etkileri üzerinde durmaktadır. Kitle iletişim araştırmalarının başladığı Amerika'da hakim paradigma pozitivizm ve pragmatizmdir. Türkiye'deki ilk dönem kitle iletişim yazınında da pozitivizmin hem yöntem hem de dünya görüşü olarak etkileri görülmektedir. Batılılaşma sürecinin önemli bir unsuru olan uluslaşma ve modern devlet kurumsallaşması süreci yine batı kaynaklı pozitivist yaklaşımla koşut durumlardır. Her akademik çalışma alanında olduğu gibi kitle iletişim ilk dönem yazınında da teorik yaklaşımlar arasında bütünleşme ve fragmanlaşma mevcuttur. Bazı metinlerde daha pozitivist, kestirimci, nesnel sosyal gerçeklik anlayışı hakim iken, bazılarında realist ve eleştirel yaklaşımın izleri de görülmektedir. Bu tezin temel varsayımı farklı veya melez teorik yaklaşımlar sergileseler de ilk dönem kitle iletişim araştırma retoriğinin toplumsal tasarımında kitle iletişimi, yerel ve milli hassasiyetlerin yükselerek batıya ait olana tepkilerin artması gibi modernleşmenin beklenmedik sonuçlarına bakarak demokratikleşmede olası rolü bakımından kavramsallaştırmak yerine bir önceki dönem doğru uygulanmadığı için başarısız olan modernleşme yenileşme politikalarının benimsetilmesinde devlete yardımcı bir rol üstlenecek biçimde kavramsallaştırmış olduğudur. Araştırma retoriği analizi, ele alınan metinlerin dili ile kavramları kullanım biçimlerinin, çalışmaların epistemik yaklaşımları ve toplumsal tasarımları hakkında bilgi verdiği anlayışıyla yapılmaktadır. Türkiye'de araştırma retoriği yöntemiyle tasarlanmış ilk akademik çalışma analizi olan bu çalışmayla çalışmanın temel varsayımının izi sürülecektir.
Özet (Çeviri)
The beginning of mass communication studies in Turkey in the academic sense coincides with a period in which the reforms of the westernization process yielded some socio-cultural results that were different from what was expected. With the transition to multi-party political system, the Democratic Party came to power with the promise of making changes in the policies of the single party government and becoming the voice of the nation, which also affected the rhetoric of mass communication studies in Turkey. Early mass communication studies focus on the effects of mass media on the political attitudes and behaviors of the masses and their cultural effects. In America, where mass communication research began, the dominant paradigm is positivism and pragmatism. In the early mass communication literature in Turkey, the effects of positivism can be seen both in terms of methodology and worldview. The process of nation-building and modern state institutionalization, which are important elements of the Westernization process, are parallel to the Western positivist approach. As in every field of academic study, there is integration and fragmentation between theoretical approaches in the early literature on mass communication. While some texts are dominated by a more positivist, predictive, objective understanding of social reality, some also show traces of a realist and critical approach. The basic assumption of this thesis is that even though they exhibit different or hybrid theoretical approaches, in the social design of the first period mass communication research rhetoric, mass communication was conceptualized to assume an auxiliary role for the state in the adoption of modernization and innovation policies that failed because they were not implemented correctly in the previous period, instead of conceptualizing mass communication in terms of its possible role in democratization by looking at the unexpected consequences of modernization such as the rise of local and national sensitivities and the increase in reactions to what belongs to the west. Rhetoric of inquiry analysis is conducted with the understanding that the language of the texts and the way they use concepts provide information about the epistemic approaches and social designs of the studies. This study, which is the first analysis of academic studies in Turkey designed with the rhetoric of inquiry analysis method, will trace the basic assumption of the study.
Benzer Tezler
- Televizyon dizilerinde kültürel temsiller: Mardin dizileri örneği
Représentations culturelles dans les séries télévisées: Exemple de les séries télévisées de Mardin
SEZER AHMET KINA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Radyo-TelevizyonGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ECE VİTRİNEL
- Türkiye Radyo Televizyon Kurumu televizyon haberlerinin kaynakları açısından çözümlenmesi
Başlık çevirisi yok
ŞENSU ÖZCAN
- Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ışığında yeni medyada ifade özgürlüğü
Freedom of expression in new media in the light of the decisions of the Constitutional Court and the European Court of Human Rights
ABDİ ERKAL
Doktora
Türkçe
2021
Gazetecilikİstanbul ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASLI YAPAR GÖNENÇ
- Televizyon dizileri aracılığı ile politik rızanın ve ulus kimliğinin yeniden inşası: Diriliş 'Ertuğrul' ve Payitaht 'Abdülhamid' örnekleri
Reconstruction of political consent and national identity through television series: Examples of Diriliş 'Ertuğrul' and Payitaht 'Abdülhamid'
LEVENT BULUT
Doktora
Türkçe
2023
Radyo-TelevizyonAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ ERDEMİR GÖZE
- Radyo-televizyon kuruluşları için kamuoyu araştırmalarının önemi ve Türkiye'de durum
Başlık çevirisi yok
AYFER SÜREN