Yozgat koşullarında bazı ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşit ve hatlarının karakterizasyonu
Characterization of some bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars and lines in Yozgat conditions
- Tez No: 940020
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BEKİR AKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Ekmeklik buğday, Çeşit, Hat, Tane verimi, Protein oranı, Bread wheat, Cultivar, Line, Grain yield, Protein content
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yozgat Bozok Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 57
Özet
Buğday, binlerce yıldan beri Anadolu'da insanların temel besin kaynaklarından birisi olmuştur ve günümüzde de en önemli tarımsal ürünlerinin başında gelmektedir. Araştırmada, yurtiçi ve yurtdışı kökenli 8 adet ekmeklik buğday çeşidi ile bunların melezlenmesinden elde edilmiş 7 hattın karakterizasyonunun yapılması amaçlanmıştır. Çalışma; 2023-2024 yetiştirme döneminde Yozgat Bozok Üniversitesi Yerköy Tarımsal Uygulama ve Araştırma İstasyonu'nda, tesadüf blokları deneme deseninde ve 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Astet, Bayraktar 2000, Esperia, Halis, Maden, Rebelde, Tosunbey ve Zlatoglava ekmeklik buğday çeşitleri ile F 5 kademesindeki 7 adet hat materyal olarak kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre genotiplerin başaklanma gün sayısı 108.3-121.7, bitki boyu 79.2-116.6 cm, bayrak yaprak ayası eni 1.28-1.59 cm, bayrak yaprak ayası boyu 10.8-19.4 cm, bayrak yaprak kın uzunluğu 16.9-22.7 cm, çıplak üst boğum arası uzunluğu 11.8-23.9 cm, metrekarede fertil başak sayısı 323.3-573.3 adet, başak uzunluğu 7.7-11.5 cm, başakta başakçık sayısı 18.0-22.5 adet, kılçık uzunluğu 5.6-9.3 cm, başak sıklığı 19.7- 25.8 adet/10 cm, başakta tane sayısı 30.0-54.5 adet, başakta tane ağırlığı 1.21-2.20 g, birim alan tane verimi 344.5-547.0 kg/da, hasat indeksi %30.2-37.9, bin tane ağırlığı 31.9-44.7 g, hektolitre ağırlığı 78.5-82.2 kg, protein oranı %15.0-18.6 arasında belirlenmiştir. Tane veriminde ebeveyn çeşitler ortalaması 388.1 kg/da olurken, hatlar 457.3 kg/da'lık ortalama ile ebeveyn çeşitler ortalamasının oldukça üzerinde verim performansı göstermiştir. Bayraktar 2000, Zlatoglava, Hat-1, Hat-2, Hat-4 ve Hat-7 tane verimi bakımından öne çıkan genotipler olarak saptanmıştır. Bu genotiplerin Yozgat'ın soğuk ikliminde yetişme potansiyelinin yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. 2025, xiii + 42 Sayfa
Özet (Çeviri)
Wheat has been one of the main food sources of people in Anatolia for thousands of years and is one of the most important agricultural products today. The aim of this study was to characterize 8 bread wheat cultivars of domestic and foreign origin and 7 breeding lines obtained from their crossbreeding. This study was carried out in the 2023-2024 growing season at Yozgat Bozok University Yerköy Agricultural Application and Research Station according to the randomized block design with 3 replications. Astet, Bayraktar 2000, Esperia, Halis, Maden, Rebelde, Tosunbey and Zlatoglava bread wheat cultivars and 7 breeding lines at the F 5 level were used as material. According to the research results; the number of days to heading of the genotypes was 108.3-121.7, plant height was 79.2-116.6 cm, flag leaf blade width was 1.28-1.59 cm, flag leaf blade length was 10.8-19.4 cm, flag leaf sheath length was 16.9-22.7 cm, length of neck above flag leaf sheath was 11.8-23.9 cm, fertile spike number per m 2 was 323.3-573.3, spike length was 7.7-11.5 cm, number of spikelets per spike was 18.0-22.5, awn length was 5.6-9.3 cm, ear density was 19.7-25.8 spikelets/10 cm, number of grain per spike was 30.0-54.5, grain weight per spike was 1.21- 2.20 g, grain yield was determined as 344.5-547.0 kg/da, harvest index was found as 30.2- 37.9%, thousand grain weight was found as 31.9-44.7 g, hectoliter weight was found as 78.5-82.2 kg, protein content was found as 15.0-18.6%. While the average grain yield of parent cultivars was 388.1 kg/ha, the lines showed a yield performance well above the average of parent cultivars with an average of 457.3 kg/ha. Bayraktar 2000, Zlatoglava, Line-1, Line-2, Line-4 and Line-7 were determined as the prominent genotypes in terms of grain yield. It was concluded that these genotypes have high potential to grow in the cold climate of Yozgat. 2025, xiii + 42 Pages
Benzer Tezler
- Yozgat koşullarında iki ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) çeşidinde hümik-fulvik asit uygulamasının tane verimi ve bazı kalite özelliklerine etkisi
The effect of humic-fulvic acid application on grain yield and some quality features of two spring wheat (Triticum aestivum L.) in Yozgat conditions
SONER ARDUÇ
- Yozgat ekolojik koşullarında bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of yield and quality characteristics of some bread wheat cultivars in Yozgat ecological conditions
SERVET ÖZEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
ZiraatSüleyman Demirel ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKERİYA AKMAN
- Yozgat ekolojik şartlarında yetiştirilen fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin bazı tarımsal özelliklerinin belirlenmesi
Determimation of some agricultural and quality characters of common beans (Phaseolus vulgaris L.) genotypes in Yozgat ecological condition
SİNEM VARANKAYA
- Yulaf (avena sativa l.) genotiplerinin tarımsal ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi
Investigation of agricultural and some quality traits of oat (avena sativa l.) genotypes
ÖZGE DOĞANAY ERBAŞ
- Yozgat ekolojik koşullarında yonca (Medicago sativa L.) çeşitlerinin ot verimi ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi
Determination of hay yield and some quality traits of alfalfa (Medicago sativa L.) cultivars in Yozgat ecologycal conditions
BURCU ENGİN