Türk müziğinde Saba makamı perdelerinin kullanımına yönelik durum değerlendirmesi
Situation evaluation for the use of Saba makami curtains inturkish music
- Tez No: 940100
- Danışmanlar: PROF. DR. AYTEN KAPLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Türk Müziği, Makam, Saba Makamı, İcra Farklılıkları, Perde Frekansları, Turkish Music, Makam, Saba Makam, Performance Differences, Pitch Frequencies
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Müzikleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Arapça ayak üstünde durmak anlamına gelen ve“Kâma”kelimesinden türeyen Makam kavramı müzikte,“bir dizide durak ile güçlünün önemini belirtmek ve diğer kurallara da bağlı kalmak suretiyle nağmeler meydana getirerek gezinme”anlamına gelmektedir. Türk müziği makam müziği coğrafyası kapsamında kuramı oluşturulmuş bir müzik türüdür. Geleneksel müzik dizilerini kuramsal açıdan adlandırmada, makam kavramı kullanılmaktadır. Özellikle son 20 yıl içerisinde Türk halk müziği dizilerini adlandırmada makam teriminin kullanılması üzerine yapılan bilimsel çalışmalar yaygınlaşmıştır. Bu bakımdan 1950'li yıllardan sonra Türk halk müziği dizilerini adlandırmada kullanılan Ayak kavramı yerine günümüzde makam kavramı kullanımı tercih edilmektedir. Türk müziğinin makam zenginliği, Türk sanat müziği ve Türk halk müziği ortak icralarında bazı sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Mikrotonal aralıkların kullanıldığı her iki müzik türünde 17 ve 24 perdeli sistemlerden kaynaklanan perde ve aralık farklılığı makamsal işitmeyi de etkilemektedir. Bu doğrultuda araştırmada, Türk müziği makamlarından“Saba”makamında kullanılan perdeler üzerine değerlendirme yapılması amaçlanmıştır. Araştırma, Türk Halk Müziği ve Türk Sanat Müziği repertuvarında ve Türkü formunda ortak olan eserler ile sınırlandırılmıştır. Veriler doküman analizi ve korelasyon türü ilişkisel tarama yöntemi ile elde edilecektir. Saba makamı perde frekansları, her iki müzik türünde belirlenen ortak eserlerin icralarından tespit edilecektir. Bu iki müzik türü ile yapılan icralarda bilgisayar analizi teknikleri kullanılarak müzik verileri nicel verilere dönüştürülecek, doküman analizi ve tarama türü araştırma modeli ile verilerin analizi yorumlanacaktır.
Özet (Çeviri)
The concept of Makam, which derives from the Arabic word“Kama”meaning to stand on one's feet, means“to wander by creating melodies by indicating the importance of the stop and the strong in a scale and adhering to other rules”in music. Turkish music is a musical genre whose theory has been established within the scope of the geography of makam music. The concept of makam is used in naming traditional musical scales from a theoretical perspective. Especially in the last 20 years, scientific studies on the use of the term makam in naming Turkish folk music scales have become widespread. In this respect, instead of the concept of Ayak, which was used in naming Turkish folk music scales after the 1950s, the use of the term makam is preferred today. The richness of the makams in Turkish music creates some problems in the joint performances of Turkish classical music and Turkish folk music. In both music genres where microtonal intervals are used, the pitch and interval differences arising from the 17 and 24-pitched systems also affect modal hearing. In this context, the aim of the research is to evaluate the pitches used in the“Saba”maqam, one of the Turkish music maqams. The research is limited to works common in Turkish Folk Music and Turkish Classical Music repertoire and in the form of a folk song. Data will be obtained by document analysis and correlation type relational scanning method. Saba makam pitch frequencies will be determined from the performances of common works determined in both music genres. In the performances made with these two music genres, music data will be converted into quantitative data by using computer analysis techniques, and the analysis of data will be interpreted with document analysis and scanning type research model.
Benzer Tezler
- Ali Rifat Çağatay'ın 8 numaralı Hamparsum Defterinde ve Dârülelhân Külliyatı'nda yer alan ortak eserlerin edisyon kritiği
Edition critical of the common works in Ali Rıfat Çağatay's Hamparsum Book no. 8 and in the Darülelhân Corpus
TARIK ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞİRİN KARADENİZ
- Klasik Türk müziğinde sıklıkla kullanılan bazı makamların duygusal etkileri
Emotional effects of certain makams frequently used in classical Turkish music
AYŞE ARMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
MüzikUludağ ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN GÜRKAN TEKMAN
- TRT repertuarında bulunan Hatay türkülerinin makamsal özellikleri açısından incelenmesi
Examination of Hatay folk songs that involve in TRT repertoire, according to their note analysis
AHMET GÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
MüzikAtatürk ÜniversitesiMüzik Bilimleri Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET CAN PELİKOĞLU
- İstanbul Atatürk Kitaplığı'ndaki 1637 nolu yazma Hamparsum nota defteri (2 cilt)
Başlık çevirisi yok
GÜLAY KARAMAHMUTOĞLU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1999
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
PROF. YALÇIN TURA
- Türk müziği makamlarının kategorik tanımlama performansında tını faktörünün rolü
The effect of timbre on verbal identification performance in Turkish makam music
MUSTAFA BEDİRHAN ÇİFTÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
MüzikHarran ÜniversitesiMüzik Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FIRAT ALTUN