Theatre as more-than-human praxis: Posthuman spaces in the selected plays of Caryl Churchill and Complicite
İnsanötesi bir pratik olarak tiyatro: Caryl Churchill ve Complicite'nin seçilmiş oyunlarında posthümanist uzam
- Tez No: 940139
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİL KORKUT NAYKI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İngiliz Dili ve Edebiyatı, English Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngiliz Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 207
Özet
Bu çalışma, insan dışı öznelliklerin ilişkisel bir uzamsallığın inşasına nasıl katıldığına odaklanarak tiyatro ve uzam arasındaki canlı etkileşimi incelemeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda tez, İngiliz oyun yazarı Caryl Churchill'in The Skriker (Çığlıkçı) (1994) ve Far Away (Çok Uzak) (2000) ve İngiliz tiyatro topluluğu Complicite'nin Mnemonic (Hafıza) (1999) ve The Encounter (Karşılaşma) (2015) adlı oyunlarına odaklanmaktadır. Tez, içten eylemli ilişkilerin akışkan toplamı olan uzama dair belirgin bir farkındalık göstererek, insan ve insan olmayan aktörler arasındaki çok yönlü ilişkilerin mekânsal formlarda insan-merkezli olmayan iletişim biçimlerini nasıl harekete geçirdiğine odaklanmaktadır. Bu tür bir merkezsizleştirme, insan öznelliğinin tiyatro estetiğinde toptan ortadan kaldırılması pahasına gerçekleşmez; daha ziyade, tezin incelediği oyunlar, antroposen çağında insan öznelliğinin uzamsal ilişkilere gömülü olan doğasının etik olarak yeniden değerlendirildiğini gösterir. Bu, en gerçek anlamıyla posthümanist bir ilişkisellik anlayışına işaret eder; zira bu açılımda uzam, tiyatro metinlerinde insan faaliyetlerine yalnızca fiziksel bir zemin sağlamaktan ziyade, çoklu ilişkileri kolaylaştıran esnek ve akışkan bir hüviyettedir. Seçilen oyunlarda uzamın ilişkisel bir tavırla genellikle ekolojik dolanıklıklarda cisimleştiği düşünüldüğünde, daha geniş 'ekosofik' çıkarımlar yapmak da mümkündür; ilişkisel uzamların oluşumuna dair etik, ontolojik ve epistemolojik sorulara genellikle çevresel bir bilincin eşlik ettiği görülür. Caryl Churchill'in seçili oyunlarında bu bilinç, biraradalığı mümkün görünmeyen maddeselliklerin birlikte varoluşuyla ortaya çıkarken, Complicite'nin oyunları bunu insan ve insan olmayan failler arasındaki olumlu karşılaşmaları ve ağları ön plana çıkararak başarır. Bu çerçevede, bu çalışma, ilişkisel bir uzamsallık anlayışının, bir yandan madde ve insan öznelliğinin dünyasal deneyimler içinde zaten iç içe geçmiş ve somutlaşmış halinin insan-merkezci paradigmayı sarstığını, diğer yandan da insan-dışı eyleyiciliğin insanınkiyle eşit bir zemine getirildiği etik bir ilişkiler çokluğuna olanak tanıdığını ve bu doğrultuda teatral iletişimi insan ötesi bir uzamsal tahayyül içinde eşitlikçi diyaloglara açtığını öne sürmektedir.
Özet (Çeviri)
This dissertation seeks to examine the vibrant interplay between theatre and space with a focus on how nonhuman subjectivities participate in the production of a relational spatiality. The plays that will be studied in this regard are Caryl Churchill's The Skriker (1994) and Far Away (2000) and Complicite's Mnemonic (1999) and The Encounter (2015). In showing a heightened awareness of space as the fluid sum of intra-active relations, this thesis aims to elucidate the ways in which multidirectional relations among human and nonhuman agents communicate a non anthropocentric message in spatial forms. Such decentralization does not take place at the expense of a wholesale eradication of human subjectivity in theatre aesthetics; rather, the plays analysed show that the anthropocentric conception of the human self is ethically reconsidered to address the embedded nature of subjectivity in spatial relations. This marks a posthumanist sense of relationality in its truest meaning in that space in this formulation facilitates multiple relations across dramatic texts rather than merely provide a physical backdrop to human activities. Considering that space in a relational mode is often materialized in ecological entanglements in the selected plays, there are also wider“ecosophical”implications in this formulation, with an environmental consciousness often accompanying the ethical, ontological and epistemological questions over the constitution of relational spaces. In the selected plays of Caryl Churchill, this consciousness is manifested through the co-existence of incompossible materialities whereas Complicite's plays achieve this by foregrounding the affirmative encounters and networks between human and nonhuman agents. Within this framework, this study suggests that a relational perspective of spatiality, on the one hand, troubles the anthropocentric paradigm by reorienting the perception of matter and human subjectivity as already entangled and embodied within world-making practices, and on the other, enables an ethical multiplicity of relations where nonhuman agency is brought into an equal footing with that of the human, opening theatrical communication up to egalitarian dialogues within a more-than-human spatial imagination.
Benzer Tezler
- Contemporary theatre traumata: Centralizing War Trauma in gregory Burke's Black Watch and Sam Shepard's states of shock
Çağdaş tiyatro travması: Gregory Burke'nın Black Watch ve Sam Shepherd'ın States of Shock eserlerinde savaş travması
SAFAA FALAH HASAN ALSARAGNA
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Amerikan Kültürü ve EdebiyatıKocaeli ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT KADİROĞLU
- Sait Faik Abasıyanık-Büyüyen Eller(Bir dramaturji çalışması)
Sait Faik Abasıyanık-Enlarging Hands(A work of Dramaturgy)
AZİZ TAMER GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Sahne ve Görüntü SanatlarıHaliç ÜniversitesiTiyatro Ana Sanat Dalı
PROF. DR. AYŞIN CANDAN
- From mythos to epos the rebellion of tragedy against the doctrines
Mitos'tan Epos'a: Trajedinin doktrinlere başkaldırışı
GÜRSEL ERKARSLAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
İngiliz Dili ve EdebiyatıDicle ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. N. NİLGÜN ARITÜRK
- Tiyatro, çeviri ve estetik yok-Çeviriden sahnelemeye Türkçede stoppard
Theatre, translation, and aesthetics- Stoppard from non-translation to performance in Turkish
KEREM DEMİRTAŞ
Doktora
Türkçe
2016
Mütercim-TercümanlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZERNİŞAN EMİNE DEMİREL
- Türk harf inkılabının grafik tasarımda etkileri:Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerine ait afiş ve kitap kapaklarının karşılaştırmalı analizi
Impacts of Turkish alphabet reform on graphic design: Acomparative analysis of poster and book covers from Constitutionalism and Republican periods
MUHAMMED SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel Sanatlarİstanbul Aydın ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSAN KORUCU TAŞOVA