Çörek otu (Nigella sativa L.) yetiştiriciliğinde farklı organik gübrelerin verim ve kalite üzerine etkileri
The effects of different organic fertilizers on yield and quality in black cumin (Nigella sativa L.) cultivation
- Tez No: 940529
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YASİN BEDRETTİN KARAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Organik Tarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Bu araştırma, farklı organik gübre türleri ve gübre dozlarının çörek otu (Nigella sativa L.) bitkisinin verim ve kalite özellikleri üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla 2022 ve 2023 yıllarına ait vejetasyon dönemlerinde yazlık olarak Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Arazisi'nde yürütülmüştür. Deneme, Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Denemede materyal olarak Nigella sativa L. türüne ait 'Çameli' çeşidi kullanılmıştır. Ana parsellerde leonardit, vermikompost, katı humus, tavuk gübresi ve koyun gübresi olmak üzere beş farklı organik gübre kaynağı kullanılmış olup, alt parsellerde 0, 150, 300 ve 600 kg/da dozlarında uygulama yapılmıştır. Ayrıca kimyasal gübre olarak ise üre (% 46) gübresi 0, 4, 8 ve 12 kg/da dozlarında kullanılmıştır. Araştırma kapsamında her iki yılda bitki boyu (cm), bitki başına dal sayısı (adet), bitki başına kapsül sayısı (adet), kapsülde tohum sayısı (adet), bin tohum ağırlığı (g), tohum verimi (kg/da), biyolojik verim (kg/da), hasat indeksi (%), sabit yağ oranı (%), yağ verimi (kg/da), yağ asitleri kompozisyonu (%), uçucu yağ oranı (%), uçucu yağ verimi (kg/da), uçucu yağ bileşenleri (%), timokinon oranı (%) ve antioksidan aktivitesi (DPPH, FRAP ve TEAC yöntemleriyle µmol TE/g tohum) gibi verim ve kaliteye ilişkin özellikler değerlendirilmiştir. İki yıllık ortalama değerlere göre; bitki boyu 39.76-54.33 cm, dal sayısı 6.22-6.35 adet, kapsül sayısı 13.43-14.88 adet, kapsülde tohum sayısı 98.56-104.00 adet, bin tohum ağırlığı 2.50-3.11 g, tohum verimi 135.26-135.41 kg/da, biyolojik verim 433.31-445.91 kg/da, hasat indeksi % 30.26-30.94, sabit yağ oranı % 26.17-26.19, yağ verimi 35.52-35.63 kg/da, uçucu yağ oranı % 0.24-0.59, uçucu yağ verimi 0.36-0.80 kg/da, timokinon oranı % 36.82-41.75, linoleik asit % 57.17-58.02, palmitik asit % 22.81-30.20, oleik asit % 11.78-15.35, stearik asit % 0.07-4.59, DPPH aktivitesi 11.30-17.09 µmol TE/g tohum, FRAP aktivitesi 37.94-60.52 µmol TE/g tohum ve TEAC aktivitesi 59.25-59.44 µmol TE/g tohum aralığında değişmiştir. İstatistiksel analizler sonucunda, incelenen tüm özellikler bakımından önemli farklılıklar (p
Özet (Çeviri)
This research was carried out in Tokat Gaziosmanpaşa University Agricultural Research and Application Farm during the 2022 and 2023 growing seasons. The goal of this research is to investigate the effects of various types and application rates of organic fertilizers on the yield and quality characteristics of black cumin (Nigella sativa L.). The experiment followed a Split Plot Design in Randomized Blocks with three replications. The 'Çameli' variety of Nigella sativa L. was used as the plant material in the experiment. The main plots were assigned five types of organic fertilizers: leonardite, vermicompost, solid humus, chicken manure and sheep manure. Each fertilizer type was applied at four different rates (0, 150, 300, and 600 kg/da) in the subplots. Additionally, urea (46% N) was used as a chemical fertilizer at rates of 0, 4, 8, and 12 kg/da for comparison. Key parameters evaluated over both years included plant height (cm), number of branches per plant, number of capsules per plant, number of seeds per capsule, thousand seed weight (g), seed yield (kg/da), biological yield (kg/da), harvest index (%), fixed oil content (%), oil yield (kg/da), fatty acid composition (%), essential oil content (%), essential oil yield (kg/da), essential oil components (%), thymoquinone content (%) and antioxidant activity (measured by DPPH, FRAP and TEAC methods in µmol TE/g seed). The results showed that plant height ranged from 39.76 to 54.33 cm, branches per plant from 6.22 to 6.35, capsules per plant from 13.43 to 14.88, seeds per capsule from 98.56 to 104.00 and thousand seed weight from 2.50 to 3.11 g. Seed yield varied between 135.26 and 135.41 kg/da, biological yield between 433.31 and 445.91 kg/da, and harvest index between 30.26% and 30.94%. Fixed oil content ranged from 26.17% to 26.19%, oil yield from 35.52 to 35.63 kg/da, essential oil content from 0.24% to 0.59% and essential oil yield from 0.36 to 0.80 kg/da. Thymoquinone content ranged from 36.82% to 41.75%, linoleic acid from 57.17% to 58.02%, palmitic acid from 22.81% to 30.20%, oleic acid from 11.78% to 15.35% and stearic acid from 0.07% to 4.59%. Antioxidant activity ranged from 11.30 to 17.09 µmol TE/g (DPPH), 37.94 to 60.52 µmol TE/g (FRAP) and 59.25 to 59.44 µmol TE/g (TEAC). Statistical analysis revealed significant differences (p
Benzer Tezler
- Farklı sıra aralığı ve azot dozlarının çörek otunun (Nigella sativa L.) verim ve verim unsurları üzerine etkileri
Effects of different row spacings and nitrogen rates on yield and yield components in black cumin (Nigella sativa L.)
GÜL YILDIZ
- Çörek otunda (Nigella sativa L.) farklı sıra aralıkları ve ekim normunun verim ve kalite üzerine etkileri
Effects of different row spacing and seeding rates on yield and some quality properties of black cumin (Nigella sativa L.)
DERYA KÜÇÜKEMRE
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNGÖR YILMAZ
- Farklı sıcaklık ve sürelerde depolanan çörek otu (Nigella sativa L.) yağının etkin madde içeriği ve bazı kalite özelliklerindeki değişimin belirlenmesi
Determination of the change in the active ingredient content and some quality properties of black cumin (Nigella sativa L.) oil stored at different temperatures and durations
İLAYDA ÇOLAKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BiyomühendislikKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiBiyomühendislik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEVZAT AYDIN
ÖĞR. GÖR. FUNDA ULUSU
- Çörek otu (Nigella sativa L.) yağının Caenorhabditis elegans üzerindeki biyolojik etkilerinin araştırılması
Investigation of the biological effects of black cumin (Nigella sativa L.) oil on Caenorhabditis elegans
FULYA CİHAN KÜRK YALDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyolojiAkdeniz ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLGÜN GÜNDÜZ
- Soğuk preslenmiş çörek otu posalarından protein hidrolizatlarının üretilmesi ve hidrolizatların biyoaktif özelliklerinin değerlendirilmesi
Production of protein hydrolyzates from cold press deoiled black cumin meals and evaluation of bioactive properties of hydrolyzates
İNCİ ZENT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Gıda Mühendisliğiİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM GÜLSEREN