Uluslararası lojistik ve gümrük uygulamalarında depolama yatırımı: Çok kriterli karar vermeye dayalı bir model önerisi
Warehouse investments for international logistics and customs operations: A multi-criteria decision-making model proposal
- Tez No: 940530
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ADAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ulaşım, Uluslararası Ticaret, İşletme, Transportation, International Trade, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Gümrüklü depolama, antrepo, geçici depolama, izinli alıcı, serbest depo, uluslararası lojistik, yatırım, çok kriterli karar verme (ÇKKV), Bulanık FUCOM, Bulanık WASPAS, Bulanık EDAS, Bulanık CODAS, Customs warehousing, bonded warehouse, temporary storage, authorized consignee, non-bonded warehouse, international logistics, investment, multi-criteria decision-making (MCDM), Fuzzy FUCOM, Fuzzy WASPAS, Fuzzy EDAS, Fuzzy CODAS
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ulaştırma ve Lojistik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 292
Özet
Uluslararası lojistik ve gümrük uygulamalarında antrepo, geçici depolama, izinli alıcı/gönderici ve serbest depo gibi çeşitli gümrüklü depolama hizmetleri bulunmaktadır. Her hizmetin kendine özgü avantajları ve dezavantajları vardır ve bu da lojistik firmalarının hangi hizmete yatırım yapacaklarına veya hangi hizmeti kullanacaklarına karar vermelerini zorlaştırır. Bu nedenle, en uygun gümrüklü depolama hizmetinin seçimini ve bu alandaki yatırım kriterlerini değerlendirmeyi kolaylaştıracak bir modele ihtiyaç duyulmaktadır.“Uluslararası Lojistik ve Gümrük Uygulamalarında Depolama Yatırımı: Çok Kriterli Karar Vermeye Dayalı Bir Model Önerisi”başlıklı bu çalışma, lojistik hizmet sağlayıcılarının en uygun gümrüklü depolama hizmetini seçmelerine ve bu alandaki yatırımlarını değerlendirmelerine yardımcı olacak bir karar verme modeli sunmayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada, öncelikle literatür taraması ve uzman görüşleri yoluyla gümrüklü depolama hizmetlerine yönelik yatırım kararlarını etkileyen kriterler belirlenmiştir. Belirlenen kriterler arasında çevresel faktörler, altyapı, maliyetler, yasal düzenlemeler, sektörel elverişlilik, ekonomik getiri ve teknolojik altyapı gibi unsurlar yer almaktadır. Daha sonra, uzman görüşleri ve Pareto Analizi yardımı ile kesin bir kriter seti oluşturulmuştur. Bu kriterleri değerlendirmek için Bulanık FUCOM, Bulanık WASPAS, Bulanık EDAS ve Bulanık CODAS gibi bulanık çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri kullanılmıştır. Bu bağlamda, depolama yatırımı kararlarını kolaylaştırmak ve sağlanacak en uygun hizmet türünü tercih edebilmek için hibrit bir model geliştirilmiştir. Son olarak, COPELAND yöntemi ile sonuçlar birleştirilmiş ve duyarlılık analizi ile modelin güvenilirliği test edilmiştir. Alanında ilk olma özelliği taşıyan bu kriter seti, geliştirilen model ile birlikte, gelecekteki çalışmalar için değerli bir kaynak olarak hizmet edebilecek yetkinliğe sahiptir. Araştırma bulguları,“çevre, altyapı ve tesis imkanları”kriterinin uluslararası lojistik ve gümrük uygulamaları bağlamında depolama hizmetine ilişkin yatırım kararlarında en önemli faktör olduğunu göstermektedir. Bu kriter altında gümrük idarelerine yakınlık, ulaşım kolaylığı, güvenlik önlemleri ve çevresel uyumluluk gibi alt kriterler yer almaktadır. Çevre, altyapı ve tesis imkanlarına ilişkin ana kriteri“sektörel elverişlilik ve pazar büyüklüğü”ve“ekonomik değer ve ticari getiri”gibi ana kriterler izlemektedir. Pazar büyüklüğü, rekabet yoğunluğu ve müşteri memnuniyeti gibi faktörler sektörel elverişliliği etkilerken, yatırım maliyetleri, işletme giderleri ve karlılık gibi unsurlar ekonomik değer ve ticari getiriyi belirlemektedir. Tüm alt kriterler arasında ise“karlılık”,“gümrük idarelerine yakınlık”ve“sektöre giriş engelleri”ağrılığı en yüksek faktörler olarak belirlenmiştir. Bu çalışma, uluslararası lojistik ve gümrük uygulamalarında gümrüklü depolama hizmetlerine yatırım yapacak firmalara karar verme süreçlerinde rehberlik edecek yeni bir hibrit model sunmaktadır. Önerilen model, farklı ÇKKV yöntemlerini entegre ederek ve duyarlılık analizi ile sonuçların güvenilirliğini test ederek çok yönlü ve güvenilir bir analiz imkanı sağlamaktadır. Ayrıca, çalışma bulguları gümrüklü depolama yatırımlarında çevresel faktörlerin, altyapının, karlılığın ve yasal düzenlemelerin önemini vurgulamaktadır. Araştırma, depolama hizmetlerinin seçimi ve yatırım kararlarında etkili olan faktörleri ortaya koyarak, lojistik firmalarının daha bilinçli kararlar almasına ve kaynaklarını daha verimli kullanmasına katkı sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
In international logistics and customs practices, various bonded warehousing services are available, including bonded warehousing, temporary storage, authorized consignee/consignor, and non-bonded warehousing. Each service offers distinct advantages and disadvantages, making it challenging for logistics companies to determine which service to invest in or operate. Therefore, there is a need for a model that facilitates the selection of the most suitable bonded warehousing service and the evaluation of investment criteria in this area. This study aims to present a decision-making model that assists logistics service providers in selecting the most appropriate warehousing service for investments in this field. In this research, the criteria influencing investment decisions in bonded warehousing services were identified through a comprehensive literature review and expert opinions. These criteria encompass factors such as environmental considerations, infrastructure, costs, legal regulations, sectoral suitability, economic returns, and technological infrastructure. Afterward, a definitive set of criteria was established through expert consensus and Pareto Analysis. To evaluate these criteria, fuzzy multi-criteria decision-making (MCDM) methods such as Fuzzy FUCOM, Fuzzy WASPAS, Fuzzy EDAS, and Fuzzy CODAS were employed. In this context, a hybrid model was developed to facilitate storage investment decisions and select the most suitable service type. Finally, the results were consolidated using the Copeland method, and the model's reliability was tested through sensitivity analysis. This criterion set, notable for being the first of its kind in this field, along with the developed model, possesses the competence to serve as a valuable resource for future studies. The research findings reveal that the“environmental, infrastructure, and facility opportunities”criterion is the most crucial factor in bonded warehousing investments. this criterion includes sub-criteria such as proximity to customs administrations, ease of transportation, security measures, and environmental compliance. following the first main criteria, the“sectoral suitability and market size”and“economic value and commercial return”criteria are identified as significant factors. While market size, competitive intensity and customer satisfaction impact on sectoral suitability, investment costs, operating expenses, and profitability determine economic value and commercial return. All among the sub-criteria“profitability”,“proximity to customs administrations”, and“barriers to entry into the sector”were determined as the most critical factors. This study presents a new hybrid model that offers valuable guidance to companies investing in bonded warehousing services within international logistics and customs operations. The proposed model integrates different fuzzy multi-criteria decision-making (MCDM) methods and ensures reliability through sensitivity analysis. Additionally, the research findings highlight the significance of environmental factors, infrastructure, profitability, and legal regulations in bonded warehousing investments. The insights from this study will help logistics companies make more informed investment decisions, optimize resource utilization, and enhance operational efficiency by revealing the key factors influencing the selection of bonded warehousing services.
Benzer Tezler
- E-ihracat uygulamalarına yönelik nitel analiz: Türkiye örneği
Qualitative analysis for e-export applications: Türkiye example
SÜLEYMAN CEYLAN
Doktora
Türkçe
2024
Uluslararası Ticaretİstanbul Ticaret ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SABRİ ÖZ
- Türkiye'nin cari açık sorununun dış ticaret mevzuatlarıyla ilişkisi: Kayseri ili bazında bir uygulama
The relationship of Turkey's current account deficit problem with foreign trade legislation: An application based on Kayseri province
CAVİDAN TUĞÇE KELEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonomiKayseri ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE ERKEKOĞLU
- Gümrük müşavirlerinin dijital gümrük hizmet algılarına yönelik bir uygulama
Digital customs service perceptions of customs brokers: an emprical study
SEDA ADAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
İşletmeBandırma Onyedi Eylül ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZER YILMAZ
- E-gümrük uygulamaları
E-customs application
SERHAT AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İşletmeMaltepe ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAMİT VANLI