Hemodiyaliz uygulanan hastaların sağlık okuryazarlık düzeylerinin ve diyet uyumlarının konfor düzeyine etkisi
The effect of health literacy levels and dietary compliance on comfort level of patients on hemodialysis
- Tez No: 940700
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE NEFİSE BAHÇECİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, İç Hastalıkları, Nursing, Internal diseases
- Anahtar Kelimeler: Hemodiyaliz, Sağlık Okuryazarlığı, Diyet Uyumu, Konfor, Hemşirelik, Hemodialysis, Health Literacy, Dietary Compliance, Comfort, Nurse
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 166
Özet
Araştırma hemodiyaliz uygulanan hastaların sağlık okuryazarlık düzeyleri ve diyet uyumlarının konfor düzeyine etkisini belirlemek amacıyla yapıldı. Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikteki araştırma, İstanbul ilindeki üç diyaliz merkezinde hemodiyaliz uygulanan 374 hasta ile gerçekleştirildi. Verilerinin toplanmasında Hasta Bilgi Formu, Hemodiyaliz Hastaları Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (SOY-HD), Hemodiyaliz Hastalarının Diyet Tedavisine Yönelik Tutum Ölçeği (HDTÖ) ve Hemodiyaliz Konfor Ölçeği Versiyon-II kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesinde Student t testi, One-way ANOVA test, Mann Whitney-U test, Kruskal Wallis test, Pearson Korelasyon test, Regresyon analizi ve Sobel test kullanıldı. Hastaların yaş ortalaması 63,24±12,46 olup, %58,8'i erkek, %78,6'sı evli, %45,7'si ilkokul mezunu, %65,8'i emeklidir. SOY-HD puan ortalaması 25,81±9,24; HDTÖ toplam ve bilişten etkilenen davranış eğilimi, gıda kültüründen etkilenen davranış eğilimi, diyeti değiştiren olumsuz etki alt boyut puanları sırasıyla; 46,86±7,07, 20,56±4,07, 18,96±2,63, 7,33±2,08; Hemodiyaliz Konfor Ölçeği Versiyon-II toplam ve fiziksel ferahlama, fiziksel rahatlama, psikospiritüel rahatlama, psikospiritüel güçlenme, çevresel güçlenme, sosyokültürel rahatlama alt boyut puanları sırasıyla; 103,52±10,86, 17,24±2,55, 15,16±3,47, 39,38±5,28, 14,97±2,35, 7,15±1,41, 9,61±2,13 bulundu. Hastaların SOY-HD ölçeğinden aldıkları toplam puanlar ile HDTÖ toplam ve Hemodiyaliz Konfor Ölçeği Versiyon-II toplam puanları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki saptandı. Hastaların HDTÖ toplam puanları ile Hemodiyaliz Konfor Ölçeği Versiyon-II toplam puanları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki saptandı. Hastaların sağlık okuryazarlığı düzeyi arttıkça, diyet tedavisine uyum ve konfor düzeyi, diyet tedavisine uyum düzeyi arttıkça konfor düzeyi de artmaktadır. Ayrıca diyete uyum düzeyi konfor düzeyini arttırırken sağlık okuryazarlığı düzeyi bu artışı desteklemektedir.
Özet (Çeviri)
The research was conducted to determine the effect of health literacy levels and dietary compliance on the comfort level of patients undergoing hemodialysis. The descriptive and cross-sectional research was conducted with 374 patients receiving hemodialysis treatment in three dialysis centres in Istanbul. The data was collected using the Patient Information Form, Hemodialysis Patients' Health Literacy Scale (HLS-HD), Attitude Scale for the Dietary Therapy of Hemodialysis Patients (ASDTHP), and Hemodialysis Comfort Scale Version-II. Student t-test, one-way ANOVA test, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test, Pearson Correlation test, regression analysis and Sobel test were used to evaluate the data. The patients' mean age was 63.24±12.46. 58.8% were male, 78.6% were married, 45.7% were primary school graduates, and 65.8% were retired. The mean HLS-HD score was 25.81±9.24. ASDTHP total and propensity of behavior that is affected by cognition, propensity of behavior that is affected by food culture, and negative affect that modifies the diet subscale scores were 46.86±7.07, 20.56±4.07, 18.96±2.63, and 7.33±2.08, respectively. Hemodialysis Comfort Scale Version-II total and physical relief, physical ease, psychospiritual ease, psychospiritual transcendence, environmental transcendence, and sociocultural ease subscale scores were 103.52±10.86, 17.24±2.55, 15.16±3.47, 39.38±5.28, 14.97±2.35, 7.15±1.41, and 9.61±2.13, respectively. A significant positive relationship was found between the patients' total scores from the HLS-HD scale and the ASDTHP total and Hemodialysis Comfort Scale Version-II total scores. A significant positive relationship was found between the ASDTHP total scores and the Hemodialysis Comfort Scale Version-II total scores. As patients' health literacy levels increased, their compliance with diet therapy and comfort levels increased. In addition, as the level of compliance with diet therapy increased, the patients' comfort level also increased. In addition, the level of compliance with diet therapy increased the level of comfort, while the level of health literacy supported this increase.
Benzer Tezler
- Hemodiyaliz hastaları için geliştirilen sağlık okuryazarlığı ölçeği kullanılarak sağlık okuryazarlığının yaşam kalitesi ve tedavi etkinliği ile ilişkisinin değerlendirilmesi
Assessment of the relationship of health literacy with the quality of life and treatment efficiency using the health literacy scale developed for hemodialized patients
NESLİHAN YAVUZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
NefrolojiGazi Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADRİYE ALTOK
- Hemodiyaliz uygulanan hastaların umutsuzluk ve yaşam kalitesi düzeylerinin belirlenmesi
Determination of hopelessness and quality of life levels in hemodialysis patients
FERİDE ERCAN
- Acil serviste zehirlenme nedeniyle hemodiyaliz uygulanan hastaların retrospektif analizi
The retrospective analysis of patients that underwent hemodialysis in emergency room because of intoxication
UĞUR ORHAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Anestezi ve ReanimasyonSağlık Bilimleri ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
UZMAN MÜGE GÜLEN
- Burdur ilinde hemodiyaliz uygulanan hastalarda kan biyokimyasal parametrelerinin ve iz elementlerinin incelenmesi
Investigation of blood biochemical parameters and trace elements in patients undergoing hemodialysis in Burdur province
MELTEM PIRTIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
BiyokimyaBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiSağlık ve Biyomedikal Bilimler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEVKİNAZ KONAK
- Hemodiyaliz uygulanan hastalarda yorgunluk ile sosyal destek arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Determining the relationship between chronic renal failure hemodialysis patients' fatigue and social support
ALİ YAŞKESEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
HemşirelikMersin ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SABİRE YURTSEVER