Kızılırmak deltası örneğinde sulak alan su bütçesininmodellenmesi ve iklim değişikliğinin etkilerinindeğerlendirilmesi
Modeling of wetland water budget in case of kizilirmak deltaand assesment of climate change impacts
- Tez No: 941053
- Danışmanlar: PROF. DR. EGEMEN ARAS
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Sulak alanlar, yer altı sularını besleme, yüzey akışını kontrol etme, taşkın riskini azaltma ve suyun doğal filtrasyonunu sağlamasının yanı sıra suyun depolanması ve buharlaşma gibi hidrolojik süreçlere katkıda bulunması nedeni ile de hidrolojideki değişikliklere duyarlı ekosistemlerdir. Bu nedenle sulak alanların su bütçelerini karakterize etmek yönetim ve koruma için çok önemlidir. Bu çalışmada, Kızılırmak Deltası'nın su bütçesi ile iklim değişikliğinin paylaşılan iki sosyoekonomik yol (SPP2-4.5 ve SSP5-8.5) senaryosu altında seçilen üç farklı CMIP-6 iklim modeli kullanılarak delta üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Hidrolojik model, akış için sırasıyla 2011-2014 ve 2015-2021 dönemlerindeki günlük verilere göre kalibre edilmiş ve doğrulanmıştır (RMSE = 2.66, R2 = 0.68, ve R=0.82, RMSE = 2.27, R2 = 0.62 ve R=0.79). Hidrolojik bütçede, yağışların büyük kısmı evapotranspirasyonla atmosfere dönerken, yeraltı suyu ve yüzey akışı gibi diğer bileşenlerin, yerel meteorolojik koşullara bağlı olarak su dengesine katkıda bulunduğu görülmüştür. SPP2-4.5 ve SSP5-8.5 senaryoları altında sıcaklık artışının 1.05°C ile 7.13°C arasında, yağışların %12 ile %50 ye varan azalış olacağı ve nehir akışında ise %10 civarında azalma olacağı beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Wetlands are ecosystems that are sensitive to changes in hydrology because they contribute to hydrological processes such as water storage and evaporation, as well as feeding groundwater, controlling surface runoff, reducing flood risk and providing natural filtration of water. Therefore, characterizing the water budgets of wetlands is crucial for management and conservation. In this study, we investigate the water budget of the Kızılırmak Delta and the effect of climate change on the delta using three different CMIP-6 climate models selected under two shared socioeconomic pathway scenarios (SPP2-4.5 and SSP5-8.5). The hydrological model was calibrated and validated for runoff based on daily data for the period 2011-2014 and 2015-2021, respectively (RMSE = 2.66, R2 = 0.68, and R=0.82, RMSE = 2.27, R2 = 0.62, and R=0.79). In the hydrological budget, the majority of precipitation returns to the atmosphere through evapotranspiration, while other components such as groundwater and surface runoff contribute to the water balance depending on local meteorological conditions. Under the SPP2-4.5 and SSP5-8.5 scenarios, temperature increase is expected to range between 1.05°C and 7.13°C, precipitation is expected to decrease by 12% to 50%, and river runoff is expected to decrease by around 10%.
Benzer Tezler
- Kızılırmak deltası ve kıyı şeridinde kirlilik araştırması ve midye örneğinde canlılarda kirlilik birikiminin incelenmesi
Investigation of pollution in Kızılırmak delta and at the coastal area and determination of pollution accumulation in organisms in mussels samples
SENEM ÜSTÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Çevre MühendisliğiOndokuz Mayıs ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANİFE BÜYÜKGÜNGÖR
- Investigation of anti-neurofascin and anti-myelin oligodendrocyte glycoprotein antibodies in patients with chronic inflammatory demyelinating polyneuropathy
Kronik inflamatuar demiyelinizan polinöropatili hastalarda anti-nörofasin ve anti-miyelin oligodendrosit glikoprotein antikorlarının araştırılması
ALİ BURAK KIZILIRMAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
BiyolojiKoç ÜniversitesiSağlık Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATAY VURAL
- Kızılırmak Deltası kuşlarından toplanan kenelerde (Acari:Ixodida) Rickettsia ve Borrelia varlığının araştırılması
Investigation of Rickettsia and Borrelia in ticks (Acari:Ixodida) collected from birds in Kızılırmak Delta
ÖZGE KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
BiyolojiTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM KESKİN
- Samsun, Kızılırmak deltası'nda manda ve arakonaklarda paramphistomid türlerin yayılışı ve moleküler teşhisi
Prevalence and molecular diagnosis of paramphistomid species in water buffaloes and their intermediate hosts in the Kizilirmak delta, Samsun
CELİL ATEŞ
Doktora
Türkçe
2019
ParazitolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiParazitoloji (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞİNASİ UMUR
- Kızılırmak Deltası'ndaki göllerde (Karaboğaz, Liman, Cernek, Balık ve Uzungöl) gastropodların sistematik ve ekolojik açıdan incelenmesi
Systematical and ecologycal determination of the gastropods on Kizilirmak Delta lakes (Karaboğaz, Liman, Cernek, Balik and Uzungöl
ŞABAN KABAK
Doktora
Türkçe
2024
BiyolojiGazi ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BURÇİN AŞKIM GÜMÜŞ
PROF. DR. CEMAL TUNOĞLU