Mimarlıkta yaratıcılık ve 21.yy'da diğer disiplinlerin mimarlıkta yaratıcılığa etkisi
Creativity in architecture and the effect of other disciplines on creativity in architecture in the 21st century
- Tez No: 941230
- Danışmanlar: PROF. DR. NAZAN KIRCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Mimarlık insanoğlunun var oluşu ile başlayan temel barınma ihtiyacını karşılayan mekan yaratım görevinin ötesine geçerek modern çağda küreselleşmenin etkisi ile diğer yapılardan ayrışan farklı ve eşsiz yapılar yaratma görevi de üstlenmiştir. Mimarlık için önemli olan yaratıcılık kavramı bu dönemde daha da önem kazanmıştır. Bu çalışma ile mimarlıkta yaratıcılığı arttırmak için diğer disiplinlerden yararlanmanın rolüne dikkat çekilmiştir. Bu amaçla öncelikle soyut bir kavram olan yaratıcılığın literatürde değinilen özellikleri irdelenerek somutlaştırılmaya çalışılmıştır. Bir ürünün yaratıcı sayılabilmesi için genellikle yeni, farklı ve yararlı olmak üzere üç temel niteliği taşıması gerektiği vurgulandığı görülmüştür. Yaratıcılığın genel olarak temel ve potansiyel yaratıcılık olarak çeşitlendiği ancak çeşitlilikteki farklılıklar nedeniyle yaklaşımlar üzerinden ele alındığı belirlenmiştir. Mistik, faydacı, psikodinamik, psikometrik, bilişsel ve sosyal kişilik olmak üzere yaratıcılık 6 yaklaşım üzerinden ele alınmıştır. Yaratıcılığı etkileyen kişisel, çevresel ve bilişsel faktörler birey, aile, öğrenci, eğitim, toplum ve örgütsel bazda sorgulanmıştır. Tasarım ve mimarlıkta tasarlama süreçleri irdelenmiş, tasarımcının mimari formu belirlemede kullandığı teoriler ele alınmıştır. Diğer disiplinlerin mimarlıkta yaratıcılığı arttırmadaki potansiyelini belirlemek amacıyla Nigel Cross'un 'Designerly Ways of Knowing' adlı kitabında aktardığı Rosenman ve Gero (1993) ve Gero (1994)'nun yaratıcı tasarımı ortaya çıkarmak için önerdiği kombinasyon, analoji, mutasyon, ilk kuramlardan tasarım ve ortaya çıkış yöntemleriyle doğa, geometri-matematik, sinema, fotoğrafçılık, müzik, tekstil-moda, resim-sanat konu başlıklarında seçilen 45 yapı üzerinden analiz edilmiştir. Analiz sonucunda farklı disiplinlere ait malzeme, teknik, yöntem ve girdilerin mimarlıkta yaratıcılığa olumlu katkısı olduğu görülmüştür. Bu çalışmanın önemi disiplinler arası etkileşimin mimarlıkta yaratıcılığı arttırmasına yönelik farklı bir bakış açısı kazandıracağının ortaya koyulmasıdır.
Özet (Çeviri)
Architecture has gone beyond the task of creating a space that meets the basic need for shelter that started with the existence of mankind, and in the modern age, with the effect of globalisation, it has also undertaken the task of creating different and unique structures that differ from other structures. The concept of creativity, which is important for architecture, has gained more importance in this period. This study draws attention to the role of utilising other disciplines to increase creativity in architecture. For this purpose, firstly, the features of creativity, which is an abstract concept, mentioned in the literature were examined and tried to be concretised. It has been seen that in order for a product to be considered creative, it is generally emphasised that it should have three basic qualities: new, different and useful. It has been determined that creativity is generally diversified as basic and potential creativity, but it is handled through approaches due to differences in diversity. Creativity was analysed through 6 approaches: mystical, utilitarian, psychodynamic, psychometric, cognitive and social personality. Personal, environmental and cognitive factors affecting creativity were questioned on individual, family, student, education, society and organisational basis. Designing processes in design and architecture were analysed and the theories used by the designer in determining the architectural form were discussed. In order to determine the potential of other disciplines in increasing creativity in architecture, the combination, analogy, mutation, emergence methods and design from the first theories, nature, geometry-mathematics, cinema, photography, music, textile-fashion, painting-art, which Rosenman and Gero (1993) and Gero (1994), quoted by Nigel Cross in his book 'Designerly Ways of Knowing', proposed to reveal creative design, were analysed through 45 selected buildings. As a result of the analysis, it was seen that materials, techniques, methods and inputs from different disciplines have a positive contribution to creativity in architecture. The importance of this study is to reveal that interdisciplinary interaction will provide a different perspective on increasing creativity in architecture.
Benzer Tezler
- Mekan tasarımında konsept geliştirilmesi aşaması için yaratıcı düşünme eğitim modeli
Creative thinking education model for concept development stage in spatial design
GÖKÇE ATAKAN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesiİç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DUYGU KOCA
- Design studio learning for developing creative skills in children: Insights from Arkki Türkiye
Çocuklarda yaratıcı becerilerin geliştirilmesi için tasarım stüdyosu modeli: Arkki Türkiye'den içgörüler
LARA DİVRİŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ LEBLEBİCİ BAŞAR
- Mimari tasarım sürecinde yaratıcılığı geliştirmeye yönelik bir model önerisi
A model proposal to improve creativity in architectural design process
ELİF ŞEN
- Mekanı anlamak, aktarmak, üretmek, öğrenmek bütününde parametrik tasarım yaklaşımlarının iç mimarlık tasarım eğitimine entegrasyonu
Integration of parametric design approaches to interior architecture design education in the whole understanding, transfering, producing, learning space
SİNAN SAVAŞ
Doktora
Türkçe
2019
Bilim ve TeknolojiMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAADET AYTIS
- The effects of place quality on location choices of creative industries: Architecture sector in İstanbul
Mekan kalitesinin yaratıcı endüstrilerin yer seçimi üzerine etkileri: İstanbul'da mimarlık sektörü
MEHMET RONAEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLDEN DEMET ORUÇ