Çölyak hastalığı tanılı çocuklarda diyete uyumun D vitamini düzeyi üzerine etkileri
The effects of dietary adherence on vitamin D levels in children diagnosed with celiac disease
- Tez No: 941419
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZLEM BEKEM
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Çocuk, Beslenme, Çölyak Hastalığı, Gluten, Glutensiz Diyet, D vitamini, Child, Nutrition, Celiac Disease, Gluten, Gluten-Free Diet, Vitamin D
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İzmir Dr.Behçet Uz Çocuk Hastalıkları Ve Cerrahisi Eğt. ve Arş. Hast.
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 71
Özet
Amaç: Bu çalışmada çölyak hastalığı tanılı hastaların serum D vitamini düzeyi açısından değerlendirilmesi ve glutensiz diyete uyumun serum D vitamini üzerine etkisinin gösterilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu tez çalışması olgu-kontrol tipte bir çalışma olup; çalışmaya bir ile 18 yaş arasındaki 42 adet çölyak hastalığı (ÇH) tanılı, dosyalarından çalışmaya gerekli demografik ve laboratuvar verileri elde edilebilen hasta dahil edilmiştir. Olgular glutensiz diyete uyumları çölyak antikorları sonuçlarına göre değerlendirilerek diyete uyanlar olgu ve diyete uymayanlar kontrol gruplarına ayrılmıştır. Hastane kayıtları ve hasta dosyalarından yaş, cinsiyet, tanı yaşı ile ilgili bilgiler olgu rapor formuna not edilmiştir. Ailelerden sorgulanarak D vitamini desteği kullanımı ve diyetle D vitamini alımı öğrenilmiştir. Tanı anı ve 6 ay sonraki kontrol anında yapılmış olan laboratuvar tetkikleri (serum D vitamini, kalsiyum, fosfor, alkalen fosfataz, çölyak antikorları) kaydedilmiştir. Anti endomisyum IgA ve IgG ve/veya doku transglutaminaz antikorları glutensiz diyete yanıtın değerlendirilmesinde kullanılmıştır. Serum 25-OH D vitamini düzeyi; 20 ng/mL ise normal D vitamini düzeyi olarak kabul edilmiştir. Altı aylık izlem sonrasında D vitamini düzeyi ve diyet uyumu arasındaki ilişki incelenmiştir. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 42 hastada kız cinsiyetin çoğunlukta (%61,9'u kız, %38,1'i erkek) olduğu görülmüştür. Hastaların tanı yaşı ortalaması olgu grubunda 104,2 ± 58,7 ay ve kontrol grubunda 96,9 ± 53,4 ay olarak sonuçlanmıştır. Çalışmaya katılan ÇH tanılı çocuklarda D vitamini eksikliği yaygın olarak gözlenmiştir. Bu hastalarda D vitamininden zengin besinlerin tüketimi (en az üç defa yağlı balık tüketimi, her gün günde bir kez yumurta sarısı tüketimi) ve D vitamini replasman kullanımı sorgulanmış olup; olgu ve kontrol grupları arasında beslenme özellikleri açısından anlamlı farklılık görülmemiştir. Çalışmada olgu ve kontrol grupları arasında tanı anında ve 6 ay sonraki kontrollerde kalsiyum, fosfor ve alkalen fosfataz düzeyleri açısından anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Bu durum, her iki grubun başlangıç ve kontrol laboratuvar değerlerinin benzer olduğunu göstermektedir. 6.aydaki kontrol anında serum D vitamini düzeyleri olgu grubunda 23,4±11,0 ng/ml ve kontrol grubunda 21,7±12,2 ng/ml şeklinde görülmüş olup aralarında anlamlı farklılık saptanmamıştır. D vitamini takviyesi kullanan ve kullanmayan gruplar arasında D vitamini düzeyleri açısından belirgin bir farklılık bulunmamıştır. Ancak, glutensiz diyete uyum göstermeyen hastalarda D vitamini takviyesi kullanılmasına rağmen D vitamini düzeyinin, glutensiz diyete uyum gösteren hastaların aksine normalin altında kaldığı görülmüştür. Glutensiz diyete uyan ve D vitamini takviyesi kullanan hastalarda D vitamini düzeyleri genellikle normal sınırlarda (>20 ng/mL) bulunmuştur. Glutensiz diyete uyumun D vitamini düzeyleri üzerinde olumlu etkisi olduğu gözlenmiştir. Sonuç: Çölyak hastalığı tanılı çocuklarda D vitamini eksikliği sık görülmektedir. Glutensiz diyete uyumun bağırsaktaki enflamasyonu gerileteceği öngörüldüğünden bu hastaların diyete uymalarının önemli olduğu düşünülmüştür. Ancak çalışmamızda 6.aydaki kontrol anında da D vitamini eksikliğinin sık görülmesi nedeni ile ÇH tanılı çocukların D vitamini düzeylerinin düzenli olarak izlenmesi ve gerekli durumlarda takviye yapılması önemlidir.
Özet (Çeviri)
Objective: The aim of this study was to evaluate patients with celiac disease in terms of serum vitamin D level and to show the effect of gluten-free diet compliance on serum vitamin D level. Materials and methods: This thesis is a case-control study and 42 patients between the ages of one and 18 years with celiac disease (CD), whose demographic and laboratory data required for the study could be obtained from their files, were included in the study. The patients were divided into case (compliant) and control (non-compliant) groups based on their compliance with a gluten-free diet, as determined by celiac antibody test results. Age, gender and other relevant information from hospital records and patient files were noted on the case report form. The use of vitamin D supplements and dietary intake of vitamin D were assessed through questions directed at the families. Laboratory tests (serum vitamin D, calcium, phosphorus, alkaline phosphatase, celiac antibodies) performed at the time of diagnosis and 6 months later at the time of follow-up were recorded. Anti-endomysium IgA and IgG and/or tissue transglutaminase antibodies were used to evaluate the response to gluten-free diet. Serum 25-OH vitamin D level 20 ng/mL as normal vitamin D level. Relation of Vitamin D levels and dietary compliance after six months of follow-up was analyzed. Results: In the 42 patients included in the study, female gender was predominant (61.9% female, 38.1% male). The mean age at diagnosis was 104.2 ± 58.7 months in the case group and 96.9 ± 53.4 months in the control group. Vitamin D deficiency was commonly observed in children with CD who participated in the study. In these patients, consumption of vitamin D-rich foods (consumption of oily fish at least three times a week, consumption of egg yolk once a day) and vitamin D replacement use were questioned and no significant difference was observed between the case and control groups in terms of nutritional characteristics. In this study, no significant difference was found between the case and control groups in terms of calcium, phosphorus and alkaline phosphatase levels at the time of diagnosis and 6 months later. This indicates that the baseline and control laboratory values of both groups were similar. At the 6th month follow-up, serum vitamin D levels were 23.4±11.0 ng/ml in the case group and 21.7±12.2 ng/ml in the control group and no significant difference was found between them. There was no significant difference in vitamin D levels between the groups using and those not using vitamin D supplements. However, in patients who did not adhere to a gluten-free diet, vitamin D levels remained below normal despite the use of vitamin D supplements, in contrast to patients who adhered to a gluten-free diet. In patients who adhered to a gluten-free diet and used vitamin D supplements, vitamin D levels were generally within normal limits (>20 ng/mL). It was observed that compliance with gluten-free diet had a positive effect on vitamin D levels. Conclusion: Vitamin D deficiency is common in children with celiac disease. Since compliance with a gluten-free diet is predicted to regress inflammation in the intestine, it was thought to be important for these patients to comply with the diet. However, since vitamin D deficiency was also observed frequently at the 6th month follow-up in our study, it is important to regularly monitor vitamin D levels of children with CD and to supplement when necessary.
Benzer Tezler
- Çölyak hastalığında 'strain ekokardiyografi' yöntemi ile kardiyak fonksiyonların değerlendirilmesi
Evaluation of cardiac functions in celiac disease with the 'strain echocardiography' method
YASEMİN BOZDAĞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık BakanlığıÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
UZMAN ÖZKAN KAYA
- Çölyak hastalığı olan çocuklarda tanı ve izlemde bağırsak dışı belirti ve bulguların değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
SULTAN ÇAĞLA KILIÇASLAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEYDA TUNA KIRSAÇLIOĞLU
- Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalında takip edilmekte olan çölyak hastalarının demografik ve klinik özelliklerinin değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
HÜLYA GÖZDE ÖNAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
GastroenterolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYHAN GAZİ KALAYCI
- Çocukluk çağında Çölyak hastalığı teşhisi ve diyet takibinde hızlı Çölyak testinin etkinliğinin değerlendirilmesi
Assessment of the efficiency of rapid blood test in the diagnosis of childhood celiac disease and monitoring diet therapy
AYSEL YILDIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2011
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıErciyes ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURAN ARSLAN
- Çölyak hastalığı olan çocuklarda glütensiz diyete uyumun saptanması ve uyumun önündeki engeller
Determination of gluten-free diet compliance in children with celiac disease and barriers to adherence
SELİN SEVİNÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıAnkara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZARİFE KULOĞLU