Toplumsal cinsiyet açısından Elazığ, Erzurum, Malatya fıkraları
Elazığ, Erzurum, Malatya anecdotes in terms of gender
- Tez No: 941459
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BETÜL GÖRKEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Türk Dili ve Edebiyatı, Folklore, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 652
Özet
Fıkralar, toplumun kültürel kodlarını, değer yargılarını ve gündelik yaşama dair algılarını yansıtan önemli halk anlatılarıdır. Yalnızca güldürme amacı taşımakla kalmayan bu anlatılar, özellikle mizahi dili sayesinde hem eleştirel hem de öğretici bir işlev üstlenir. Toplumsal normları sorgulama, alışkanlıkları görünür kılma ve bireylerin hemcinsleriyle ve karşı cinsle kurduğu ilişkileri yorumlama gibi işlevleriyle fıkralar, mizah yoluyla toplumun kendine ayna tutmasını sağlayan güçlü bir sözlü kültür ürünüdür. Bu bağlamda Elazığ, Erzurum ve Malatya illerine ait fıkralar üzerinden kadın ve erkek rollerinin nasıl kurgulandığı, hangi kalıpyargıların öne çıktığı, cinsiyetler arası ilişkilerin nasıl temsil edildiği ve bu temsillerin yerel kültürel değerlerle olan ilişkisi değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında toplam 1567 fıkra analiz edilmiştir. Bu fıkralar arasında Elazığ, Erzurum ve Malatya illerine ait olanlar belirlenmiş; Elazığ'dan 191, Erzurum'dan 332 ve Malatya'dan 191 olmak üzere toplam 714 fıkra saptanmıştır. Bu fıkralar içerisinden, toplumsal cinsiyet unsuru barındırdığı tespit edilenler ise Elazığ için 69, Erzurum için 61 ve Malatya için 84 fıkra olarak belirlenmiştir. Bu doğrultuda, seçilen fıkralar şahıs ve tip, konu, yapı, dil ve üslup, zaman ve mekân başlıkları üzerinden tahlil edilmiştir. Fıkra tiplerine dayalı olarak yapılan tasnif ve tahlillerinde toplumsal cinsiyet rollerinin dikkate alınmasının gerekliliği vurgulanmıştır. Araştırmanın sonunda toplumun genelinde Elazığ, Erzurum, Malatya illeri fıkralarındaki toplumsal cinsiyet algı ve kabullerinin yansımaları tespit edilmiştir. Kadın fıkra tipleri çoğunlukla ev temizliği ve çocuk bakımı gibi işlevlerle öne çıkarken, erkek fıkra tiplerinin evin geçiminden sorumlu kişiler olarak temsil edildiği görülmektedir. Bu bağlamda, kamusal ve özel alanlardaki kadın ve erkek temsilleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Anecdotes are significant examples of folk literature that reflect a society's cultural values, norms, and perceptions of everyday life. These stories are not only created to entertain; through their humorous nature, they also carry critical and instructive functions. Anecdotes allow society to observe itself by questioning social norms, making daily habits visible, and portraying how individuals relate to the same or opposite gender. In this sense, they serve as powerful elements of oral tradition. This study focuses on anecdotes from Elazığ, Erzurum, and Malatya to explore how gender roles are constructed, which stereotypes stand out, how gender relations are depicted, and how these reflect local cultural values. In total, 1,567 anecdotes were examined. Among these, 714 were identified as coming from the selected provinces: 191 from Elazığ, 332 from Erzurum, and 191 from Malatya. From this group, the anecdotes containing gender-related content were selected: 70 from Elazığ, 61 from Erzurum, and 84 from Malatya. The selected anecdotes were analyzed according to categories such as character and type, theme, structure, language and style, time, and setting. The study emphasizes the importance of including gender roles when classifying and analyzing anecdote types. The findings reveal how gender perceptions and social attitudes are reflected in the narratives. Female characters are mostly associated with domestic tasks such as cleaning and childcare, while male characters are generally portrayed as responsible for earning a living. In this context, male and female roles in both public and private spaces were compared.
Benzer Tezler
- Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı il müdürlüklerinde çalışan personelin çocuklarını spora yönlendirme nedenlerinin incelenmesi (Doğu anadolu bölgesi örneği)
Analysis on the reasons of employees working in provincial directorates of The Ministry of Family and Social Policies to direct their children towards sports: An example of eastern anatolian region
SELÇUK ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
SporFırat ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ SERDAR YÜCEL
- Türkiye'de nüfus ve eğitimde fırsat eşitsizliği
Başlık çevirisi yok
ŞENER BÜYÜKÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Planlaması Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT ADEM
- Toplumsal cinsiyet açısından kadın girişimciliği: Elazığ İş Kadınları Derneği (ELİKAD) üyeleri üzerine sosyolojik bir araştırma
Women entrepreneurship in terms of gender: A sociological Research on Business Women's Association (ELİKAD) in Elaziğ
ESRA KÖROĞLU
- Elazığ ve İzmir depremlerindeki afet yönetiminin toplumsal cinsiyet perspektifi açısından karşılaştırılması
Comparison of disaster management in Elazığ and İzmir from gender perspective
GÜLSÜM ALAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu YönetimiFırat ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ONUR YERLİKAYA ŞAŞMAZ
- İnşaat işkolunda sendikasız kadın çalışanların sendikal algı ve beklentileri: Elazığ örneği
Union perceptions and expectations of non-unionized women employees in the construction industry: The example of Elazığ
GONCAGÜL YÜCEDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriKocaeli ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKÇE CEREV