Afganistan'ın sosyal medyasında sarı gazetecilik ve sahte haberler
Yellow journalism and fake news in Afghanistan's social media
- Tez No: 941812
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ASLIHAN ZİNDEREN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gazetecilik, Journalism
- Anahtar Kelimeler: Sosyal Medya, Sarı Gazetecilik, Sahte Haberler, Afganistan, Social Media, Yellow Journalism, Fake News, Afghanistan
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 79
Özet
Afganistan'da sosyal medya kullanımı son yıllarda hızla artmıştır. İnternet penetrasyonu ve cep telefonu kullanımındaki artış, Afganistan'daki insanların sosyal medya platformlarına erişimini kolaylaştırmıştır. Sosyal medya, Afganistan'da haberleri takip etme, iletişim kurma ve içerik paylaşma gibi çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. Bu, yeni yaşam tarzı, farklı değerler ve görüşler hakkında daha fazla meraka yol açmaktadır. Tüm bunlarla beraber Afganistan'da sosyal medyada çok sayıda sahte haber bulunmakta ve Afganlar genellikle sosyal medyadaki haberlere güvenmemektedir. Bu tür haberlerin sosyal medyada yayınlanması, sarı gazetecilik örneğidir. Bu araştırma, sarı gazetecilik odağında Afganistan'da sosyal medyada açılan sahte hesapları ve sahte haberleri incelemektedir. Bu çerçevede çalışmanın amacı sahte hesapların ve sahte haberlerin niteliklerini ortaya koyarak sosyal medyadaki sarı gazeteciliği görünür kılmaktır. Bu hedef doğrultusunda, karma yöntem araştırması uygulanmış ve hem nicel hem de nitel bulgular analiz edilerek konu kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Tez çalışmasında, birbirini tamamlayan üç ana başlık altında analizler gerçekleştirilmiştir. İlk olarak, Afganistan'da öne çıkan 13 aktif resmi televizyon ve radyo istasyonu adına açılan 541 sahte hesap tespit edilmiştir. Bu sahte hesapların ortak özellikleri çeşitli kategoriler ışığında açıklanmıştır. İkinci olarak, Afganistan gündeminde önemli yer kaplayan üç sahte haberin analizi yapılmıştır. Burada içerik analizi yöntemi kullanılmış ve sahte haberler, haber içeriği ile yalan haberlerin çıktıları çerçevesinde oluşturulan kategoriler doğrultusunda incelenmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümü ise gazeteciler, akademisyenler ve öğrencilerle yapılan görüşmeleri kapsamaktadır. Çalışma, sosyal medyada yayılan sahte bilgilerin ve hesapların, resmi medya organlarını taklit ederek dezenformasyon yarattığını ortaya koymuştur. Analiz edilen sahte hesaplar ve sahte haberler, bilgi kirliliğine yol açmakta ve toplumda ciddi riskler yaratmaktadır. Gazeteciler, akademisyenler ve öğrencilerle yapılan görüşmeler, sahte haberlerin yaygınlığının, Afgan halkı açısından tehdit oluşturduğunu göstermiştir. Çalışma, sahte içeriklerin kontrol altına alınması ve bu içeriklerin sahteliğinin anlaşılabilmesi için gerekli eğitimlerin artırılması adına etkili stratejiler geliştirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır. Çalışma bulguları, sosyal medyanın dinamik yapısının daha iyi anlaşılmasını ve sahte hesapların ve haberlerin önüne geçmek adına gerekli adımların atılmasını teşvik edici bir temel sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The use of social media in Afghanistan has rapidly increased in recent years. The growth in internet penetration and mobile phone usage has facilitated people in Afghanistan to access social media platforms. Social media is used for various purposes in Afghanistan, such as following news, communicating, and sharing content. This has led to a curiosity about new lifestyles, different values, and perspectives. However, there is a significant presence of fake news on social media in Afghanistan, and Afghans generally do not trust news on social media. The dissemination of such news on social media is an example of yellow journalism. This research examines fake accounts and fake news opened on social media in Afghanistan with a focus on yellow journalism. The aim of this study is to reveal the characteristics of fake accounts and fake news to make yellow journalism visible on social media. In this context, a mixed-method research approach was applied, and both quantitative and qualitative findings were analyzed comprehensively. In the thesis, analyses were conducted under three main headings that complement each other. Firstly, 541 fake accounts opened in the name of 13 prominent official television and radio stations in Afghanistan were identified. The common features of these fake accounts were explained in various categories. Secondly, the analysis of three fake news stories that hold a significant place in the Afghan agenda was conducted. Content analysis method was used here, and fake news was examined based on categories created within the framework of news content and outputs of false news. The third part of the study covers interviews conducted with journalists, academics, and students. The study has revealed that fake information and accounts spread on social media mimic official media outlets, creating disinformation. Analyzed fake accounts and fake news lead to information pollution and pose serious risks in society. Conversations with journalists, academics, and students have shown that the prevalence of fake news poses a threat to the Afghan population. The study emphasizes the need to develop effective strategies to increase necessary education for controlling fake content and understanding their falsity. The findings of the study provide a foundation that encourages a better understanding of the dynamic nature of social media and taking necessary steps to curb fake accounts and news.
Benzer Tezler
- Afganistan sinemasında savaş
War in Afghanistan cinema
VEGA MOQARABI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİHA ELİF DEMOĞLU
- ABD'nin Afganistan'a düzenlediği askeri müdahalenin hukuksal dayanaklarının değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
ARİF BAĞBAŞLIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN TAŞDEMİR
- Afganistan uluslararası medyasında Christchurch terör saldırıları
Christchurch terrorist attacks in Afghanistan international media
MOHAMMAD NAEIM NASIRI
- Türk basınında Afgan mülteci ve göçmenlerin temsili
Representation of Afghan refugees and migrants in the Turkish press
JAMSHID WAKILI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
GazetecilikAnadolu ÜniversitesiBasın ve Yayın Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İNCİLAY CANGÖZ
- 1990 sonrası Türk-Amerikan ilişkileri ve iki ülke basınında temsili: Karşılaştırılmalı söylem çözümlemesi
Turkish-American relationships after the 1990s and its representation on the both countries' press: A comparative discourse analysis
EMEL ŞERİFE AKCA
Doktora
Türkçe
2004
GazetecilikEge ÜniversitesiGenel Gazetecilik Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MELEK ATABEY