Psikolojik farkındalık eğitiminin hazırlıksız konuşmaya etkisi
The effect of psychological awareness training on impromptu speaking
- Tez No: 941963
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET BALCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 210
Özet
Bu araştırmada; psikolojik farkındalık temelli konuşma eğitiminin, öğretmen adaylarının hazırlıksız konuşma becerileri üzerindeki etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma, karma yönteme göre yapılandırılmıştır. Nicel veriler, konuşma yeterliliklerindeki gelişimi ölçmeye yönelik istatistiksel bulgular sunarken; nitel veriler, katılımcıların eğitim sürecine ilişkin deneyimlerini, farkındalık düzeylerini ve psikolojik değişimlerini anlamaya imkân tanımıştır. Araştırmada yalnızca dilsel yeterlilikler değil; aynı zamanda bilişsel esneklik, öz düzenleme, duyusal ve duygusal farkındalık gibi çok boyutlu süreçler ile konuşma sürecini etkileyen kaygı ve stres gibi psikolojik etmenlerin desteklenmesi ve iyileştirilmesi hedeflenmiştir. Çalışma, 2023–2024 eğitim-öğretim yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Türkçe Öğretmenliği lisans programında öğrenim gören toplam 61 üçüncü sınıf öğrencisiyle yürütülmüştür. Katılımcılar, 30 kişilik deney ve 31 kişilik kontrol grubu olarak ikiye ayrılmış; deney grubuna psikolojik farkındalık temelli on iki haftalık bir konuşma eğitimi uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise Türkçe Dersi Öğretim Programı kapsamında öğretmen yetiştirme programına uygun konuşma eğitimi sunulmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak, özgün biçimde geliştirilen Hazırlıksız Konuşma Değerlendirme Ölçeği (HKDÖ), kişisel bilgi formu ve yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Nicel veriler SPSS programı aracılığıyla analiz edilmiş; gruplar arası ve içi farklılıkları değerlendirmek üzere bağımsız ve bağımlı örneklemler için t-testi, tekrarlı ölçümler için ANOVA testi yapılmıştır. Nitel veriler ise içerik çözümlemesi yoluyla değerlendirilmiş, öğrenci ifadeleri tematik kodlama süreciyle yorumlanmıştır. Bulgular, deney grubundaki katılımcıların hazırlıksız konuşma becerilerinde anlamlı düzeyde gelişim gösterdiğini, bu gelişimin kalıcılığının da yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Katılımcı görüşleri, yalnızca sözel akıcılığın değil, aynı zamanda duygusal kontrol ve zihinsel organizasyon becerilerinin de olumlu yönde etkilendiğini göstermektedir. Ayrıca bu çalışmada geliştirilen HKDÖ aracı, hazırlıksız konuşma becerilerinin çok boyutlu olarak değerlendirilmesine olanak tanıyan geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olarak literatüre kazandırılmıştır. Sonuç olarak öğretmen yetiştirme programlarında konuşma becerilerinin geliştirilmesine yönelik psikolojik farkındalık temelli bir eğitim modelinin uygulanabilirliğini ortaya koyan bu araştırma, dil öğretimi ve eğitim psikolojisi kesişiminde önemli ve özgün bir katkı sunmayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to determine the effect of psychological awareness-based speaking training on the impromptu speaking skills of pre-service teachers. The study was structured according to the mixed method. While quantitative data provided statistical findings to measure the improvement in speaking competencies, qualitative data allowed to understand the participants' experiences, awareness levels and psychological changes related to the training process. In this study, it was aimed to support and improve not only linguistic competencies but also multidimensional processes such as cognitive flexibility, self-regulation, sensory and emotional awareness, and psychological factors such as anxiety and stress that affect the speaking process. The study was conducted with a total of 61 third-year students studying in the Turkish Language Teaching undergraduate program at Dokuz Eylül University in the 2023-2024 academic year. The participants were divided into an experimental group of 30 and a control group of 31. The experimental group received a twelve-week psychological awareness-based speaking training. The control group was provided with speaking training in accordance with the teacher training program within the scope of the Turkish Language Teaching Program. In the study, the originally developed Impromptu Speaking Evaluation Scale (ISES), personal information form and structured interview forms were used as data collection tools. Quantitative data were analyzed through SPSS software; statistical techniques such as t-test for independent and dependent samples and ANOVA test for repeated measures were used to evaluate inter- and intra-group differences. Qualitative data were analyzed through content analysis and student expressions were interpreted through thematic coding process. The findings revealed that the participants in the experimental group showed significant improvement in their impromptu speaking skills and that the permanence of this improvement was high. Participants' views show that not only verbal fluency, but also emotional control and mental organization skills were positively affected. In addition, the ISES instrument developed in this study was introduced to the literature as a valid and reliable measurement tool that allows for the multidimensional assessment of impromptu speaking skills. In conclusion, this study, which reveals the applicability of a psychological awareness-based training model for the development of speaking skills in teacher training programs, aims to make an important and authentic contribution at the intersection of language teaching and educational psychology.
Benzer Tezler
- Effects of mindfulness-based skills program on cognitive and metacognitive processes in high social anxiety
Bilinçli farkındalık temelli beceri eğitiminin yüksek sosyal kaygıda bilişsel ve üst bilişsel süreçlere etkisi
MERVE DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. METEHAN İRAK
- Okulöncesi akran zorbalığı farkındalık eğitiminin çocukların psikolojik sağlamlıklarına etkisinin incelenmesi
Examining the effect of preschool peer bullying awereness training on children's psychological resilience.
TUĞBA ÖZTOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜLKADİR KABADAYI
- Eğitilebilir zihinsel engeli olan ilköğretim ll. kademe öğrencileri için geliştirilen mesleki farkındalık eğitiminin değerlendirilmesi
The evaluation of the vocational awareness training program prepared for the students who are mental retarded studying at 6 th-8th grade in elementary shools
NECDET TUNA ŞAHSUVAROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ADNAN KULAKSIZOĞLU
- Dijital detoksa katılan bireylerin iyilik hali ile rekreasyon aktivitelerine katılımı üzerine bir inceleme
An investigation on the well-being of individuals participating in digital detox and their engagement in recreational activities
GÜLŞAH DALKILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
TurizmAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiRekreasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL ERSİN SİLİK
- 'Çatışma çözme eğitiminin' şiddet yönelimli öğrencilerin velilerinin çatışma çözme becerileri üzerindeki etkisi
Research of the effect of ?conflict resoulation education? programme on the parents of violence-oriented students whose conflict resoulation skills
FİGEN EREM
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. H. ZEKAVET TOPÇU KABASAKAL