Geri Dön

Liderlik alanında kadınlara yönelik geliştirilen bir müdahalenin etkilerinin sınanması

Testing the effects of an intervention designed for women in the leadership domain

PDF İndir

  1. Tez No: 941976
  2. Yazar: PINAR BAŞBAY
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İLKNUR ÖZALP TÜRETGEN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 198

Özet

Bu araştırmanın amacı; rol model, gelişim zihniyeti ve sosyal aidiyet müdahaleleri bir araya getirilerek kadınların liderlik bağlamında yaşadıkları stereotip tehdidi etkisini azaltmaya yönelik bir müdahalenin geliştirilmesi ve bu müdahalenin kadınların duyguları (durumsal sosyal benlik saygısı, pozitif duygulanım), motivasyonları (mentörlük isteği, liderlik eğitimi ilgisi, liderlik isteği, liderlik kariyeri amacı), bilişleri (liderlik özetkinliği) ve performansları (lider ortaya çıkışı) üzerindeki etkisinin sınanmasıdır. Araştırmada ayrıca, geliştirilen birleşik müdahalenin literatürde daha önce etkinliği gösterilmiş olan klasik rol model müdahalesinin etkisiyle karşılaştırılması da hedeflenmiştir. Bunun yanı sıra, geliştirilen birleşik müdahalenin ve klasik rol model müdahalesinin etkilerinde pozitif duygulanımın aracılık rolünün incelenmesi de amaçlanmıştır. Bu araştırmaya İstanbul'daki bir devlet üniversitesinin farklı bölümlerinde öğrenim gören 248 gönüllü kadın öğrenci katılmıştır. Deneysel tasarımla gerçekleştirilen bu çalışmada katılımcılar üçlü gruplar halinde laboratuvara davet edilmişler ve birleşik, klasik rol model ve kontrol olmak üzere üç farklı gruptan birine seçkisiz olarak atanmışlardır. Müdahale kapsamında katılımcılara bir dergi makalesi olarak tanıtılan, fotoğraf ve yazılı metinleri içeren materyaller sunulmuştur. Klasik rol model grubu materyali orta düzeyli liderlik pozisyonlarında yer alan kadınların biyografileri ve kısa tavsiyelerinden oluşurken, birleşik müdahale grubuna sunulan materyal bu metne ek olarak söz konusu rol modellerin liderliğin geliştirilebilir bir beceri (liderlik gelişim zihniyeti) ve kadınların liderlik alanında kabul gördüğü (sosyal aidiyet) ile ilgili açıklamalarından oluşmuştur. Kontrol grubuna sunulan materyal ise liderlikle ilgisiz bir konu olan sürdürülebilir enerji kaynakları hakkındaki bir makaleyi içermiştir. Müdahale kapsamında katılımcılar sunulan materyalleri okumuş ve ardından bir yazma çalışmasına katılmışlardır. Sonrasında bağımlı değişkenlerden duygu, motivasyon ve bilişin ölçümü için öz bildirime dayalı ölçekler uygulanmıştır. Lider ortaya çıkışı için ise lidersiz grup tartışmaları yürütülmüş, ardından katılımcılar birbirlerini değerlendirirken bağımsız bir gözlemci de üç katılımcıyı değerlendirmiştir. Elde edilen sonuçlar liderlik motivasyonu kontrol edildikten sonra kontrol grubuna kıyasla klasik rol model müdahalesinin pozitif duygu üzerinde, birleşik müdahalenin ise pozitif duyguya ek olarak liderlik isteği ve lider ortaya çıkışı üzerinde olumlu etkisinin olduğunu göstermiştir. Bunun yanı sıra, her iki müdahalenin de durumsal sosyal benlik saygısını koruduğu tespit edilmiştir. Buna karşılık, birleşik ve klasik rol model müdahalelerinin bağımlı değişkenler üzerindeki etkisinin birbirinden farklılaşmadığı görülmüştür. Ayrıca, söz konusu müdahalelerin bağımlı değişkenler (liderlik eğitimi ilgisi hariç) üzerindeki etkisinde pozitif duygunun aracılık rolü tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular kuramsal çerçeve ve geçmiş bulgular kapsamında tartışılmış, teorik ve uygulamaya yönelik katkılardan söz edilmiş, gelecek araştırmalar ve kadınların liderlik alanında güçlendirilmesine yönelik uygulanabilecek müdahaleler için önerilerde bulunulmuştur. Bu çalışma, Yükseköğretim Kurulu'nun (YÖK) 100/2000 Doktora Burs Programı ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu'nun (TÜBİTAK) 1002 - Hızlı Destek Programı tarafından desteklenmiştir.

Özet (Çeviri)

The purpose of this research was to develop an intervention to reduce the impact of stereotype threat experienced by women in the context of leadership by combining role model, growth mindset, and social belonging interventions, and to test its effects on women's emotions (social state self-esteem, positive affect), motivation (mentoring motivation, leadership training interest, leadership aspiration, leadership career aspiration), cognition (leadership self-efficacy) and performance (leader emergence). The study also aimed to compare the effect of the developed integrated intervention with the effect of the classical role model intervention, whose effectiveness has been previously shown in the literature. In addition, it was also aimed to examine the mediating role of positive affect in the effects of both the integrated intervention and the classic role model intervention. A total of 248 voluntary female students from various departments of a public university in Istanbul participated in the study. In this experimentally designed study, participants were invited to the laboratory in groups of three and were randomly assigned to one of three different groups: integrated intervention, classical role model intervention and control. As part of the intervention, participants were presented with materials introduced as a magazine article, including photographs and written content. The material for the classical role model group consisted of biographies and short testimonials of women in mid-level leadership positions, while the material presented to the integrated intervention group included this content in addition to the role models' statements about leadership as a developable skill (leadership growth mindset) and women's belonging in leadership (social belonging). The material presented to the control group included an article on sustainable energy sources, a topic unrelated to leadership. During the intervention, participants read the materials and then participated in a writing task. Afterwards, self-report scales were administered to measure the emotional, motivational, and cognitive dependent variables. For leader emergence, leaderless group discussions were conducted, after which participants evaluated each other while an independent observer evaluated the three participants. The results showed that after controlling for motivation to lead, the classical role model intervention had a positive effect on positive affect compared to control group, whereas the integrated intervention positively influenced not only positive affect but also leadership aspiration and leader emergence. In addition, both interventions were found to preserve social state self-esteem. On the other hand, the effects of the interventions on the dependent variables did not differ from each other. Moreover, positive affect was found to mediate the effects of the interventions on the dependent variables, except for leadership training interest. The findings were discussed within the scope of the theoretical framework and past findings, and theoretical and practical contributions were presented along with suggestions for future studies and potential interventions aimed at empowering women in leadership contexts. This study supported by the Council of Higher Education's (YOK) 100/2000 Doctoral Scholarship Program and the Scientific and Technological Research Council of Turkey (TUBITAK) (1002 - Short-term Support Program).

Benzer Tezler

  1. Tez No

    965667

    Historical representation of women in leadership: A mixed-method analysis of enablers and barriers of women's progression in higher education

    Kadınların liderlikteki tarihi temsili: Kadınların yükseköğretimde ilerlemelerini kolaylaştıran ve engelleyen faktörlerin bir karma yöntem analizi

    ÖZLEM BAYKAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2025

    Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. MERVE ZAYİM KURTAY

  2. Tez No

    865849

    Impact of workplace gender values on organizational attractiveness: An applied analysis using job advertisements

    İş yeri cinsiyet eşitliği değerlerinin organizasyonel çekicilik üzerindeki etkisi: İş ilanları kullanılarak yapılan uygulamalı bir analiz

    İREM YÖRÜK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İPEK İLKKARACAN AJAS

  3. Tez No

    915318

    Ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin okul sağlığına ilişkin algıları ve görüşleri

    Perceptions and opinions of teachers working in secondary schools regarding school health

    BAHADIR ÇETİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SONER DOĞAN

  4. Tez No

    889803

    ФОРМУВАННЯ ЛІДЕРСЬКОЇ КОМПЕТЕНТНОСТІ В МАЙБУТНІХ КЕРІВНИКІВ-ЖІНОК ЗАГАЛЬНООСВІТНІХ ЗАКЛАДІВ ТУРЕЧЧИНИ

    Türkiye'de genel eğitim kurumlarında gelecekteki kadın yöneticilerinde liderlik yetkinliğinin oluşturulması

    AHMET YILDIRIM

    Doktora

    Ukraynaca

    Ukraynaca

    2021

    Eğitim ve ÖğretimCherkasy National University

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TYMOFİİ DESİATOV

  5. Tez No

    523838

    Reklamlar aracılığıyla sunulan stereotip tehdidinin kadınların liderliğe ilişkin tepkilerine etkisi

    The impact of stereotypic threat presented through dvertisements on women's leadership reactions

    FERHAT AYYILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Psikolojiİstanbul Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. İLKNUR ÖZALP TÜRETGEN

Geri Dön