Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Hamidiye Kitaplığı 1186 numarada kayıtlı Mecmûʿa-i Eşʿâr (157b-195b) (İnceleme-metin-MESTAP'a göre tasnif)
Süleymaniye Manuscript Library, Hamidiye Collection, manuscript No. 1186: Mecmûʿa-i Eşʿâr (Folios 157b–195b) (Analysis–text–classification according to MESTAP)
- Tez No: 942177
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLER DOĞAN AVERBEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
Bu çalışmada, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi'nin Hamidiye Kitaplığı'nda yer alan 1186 numaralı şiir mecmuasının 157b-195b varakları arasındaki metni çalışılmıştır. Ferağ kaydına göre nüshanın istinsahı ʿÎsâ-zâde Abdullâh tarafından Ramazan 1135/5 Haziran–4 Temmuz 1723'te tamamlanmıştır. İncelenen kısımda gazel, murabba, muhammes, tahmis, müseddes, müsemmen, terkîb-bend, tercî-bend, rubâʿî, kıtʿa/dübeyt ve ferd nazım şekillerinde olmak üzere 79 şaire ait toplam 259 şiir yer almaktadır. 16 ve 17. yüzyıl şairlerine ait şiirlerin ağırlıkta olduğu mecmuada 15 ve 18. yüzyıl şairlerinin şiirlerinin de yer aldığı görülmektedir. Bu şairler alfabetik sırayla ʿAcem, ʿAhdî, Ahmed-i Dâʿî, ʿÂlî, ʿÂndelîbî, ʿÂrîf, ʿAtâ, ʿAtâyî, Bağdatlı Rûhî, Bahâyî, Bâkî, Behiştî, Bosnalı Sâbit, Câzim, Cinânî, Derûnî, Emîrî, Emrî, Fâ'izî, Fehîm, Fevrî, Figânî, Firâkî, Fuzûlî, Fürûgî, Gamî, Gâzî, Gubârî, Güvâhî, Habîbî, Hâkî, Hâletî, Hamdî, Hasbî, Hayâlî, Hayretî, Hisârî, Hubbî, Huldî, Hüdâyî, Hüsrev, ʿİlmî, ʿİşretî, ʿİzzetî, Kalenderî, Kâtibî, Mahremî, Maʿzûlî, Medhî, Melîhî, Meşâmmî, Mezâkî, Murâdî, Naʿtî, Necâtî, Nefʿî, Neylî, Nisârî, Riyâzî, Rızâyî, Sabrî, Sabrî-i Şâkir, Sadreddîn-zâde Rûhullah, Sâfî, Safvetî, Sâʿî, Sakîl, Sânî, Sakîl, Sânî, Sarrâfî, Şemsî, Şerîfî, Şeyhülislam İshâk Efendi, Şeyhülislam Yahyâ Efendi, Şîrî, Taşlıcalı Yahyâ, ʿUlvî, Vusûlî ve Zâtî'dir. Çalışmamızda şiir mecmualarının edebiyat tarihindeki yeri ve önemine kısaca temas edildikten sonra çalışmaya konu kısım, şekil ve muhteva açısından incelenmiş, incelenen kısımda yer alan şiirlerin MESTAP tablosuna göre tasnifine yer verilmiş ve tezin konusu olan 157b-195b varakları çalışmada transkripsiyonlu metin hâlinde verilmiştir. Her ne kadar transkripsiyonlu metinde, mecmuadaki imlâya sadık kalınmaya azami düzeyde özen gösterilmişse de anlam bütünlüğünü bozan veya eksik bırakılmış yerler divanlardan, tezkirelerden veya diğer mecmualardan yararlanmak suretiyle düzeltilmeye çalışılmış, bu durum ayrıca dipnotta belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study examines the text found between folios 157b and 195b of the poetry miscellany numbered 1186 in the Hamidiye Collection of the Süleymaniye Manuscript Library. According to the colophon, the manuscript was copied by ʿĪsā-zāde ʿAbdullāh and completed in the month of Ramaḍān 1135 AH (5 June – 4 July 1723 CE). The examined section contains a total of 259 poems by 79 poets, written in various poetic forms including ghazal, murabbaʿ, mukhammash, takhmīs, musaddas, muthamman, tarjīʿ-band, tarkīb-band, rubāʿī, qiṭʿa/dubyait, and fard. Although the majority of the poems belong to poets from the 16th and 17th centuries, works by poets from the 15th and 18th centuries are also included. The poets featured in this miscellany, listed alphabetically, are: ʿAcem, ʿAhdī, Ahmed-i Dāʿī, ʿĀlī, ʿĀndelībī, ʿĀrīf, ʿAtā, ʿAtāyī, Bāghdādlı Rūḥī, Bahāyī, Bākī, Behiştī, Bosnalı Sābit, Cāzim, Cinānī, Derūnī, Emīrī, Emrī, Fāʾizī, Fehīm, Fevrī, Figānī, Firāqī, Fużūlī, Fürūġī, Gamī, Ghāzī, Ghubārī, Güvāhī, Ḥabībī, Ḥākī, Ḥāletī, Ḥamdī, Ḥasbī, Ḥayālī, Ḥayretī, Ḥisārī, Ḥubbī, Ḥuldī, Ḥudāyī, Ḥüsrev, ʿIlmī, ʿIşretī, ʿIzzetī, Kalenderī, Kātipī, Maḥremī, Maʿżūlī, Medḥī, Melīḥī, Meşāmmī, Meżākī, Murādī, Naʿtī, Necātī, Nefʿī, Neylī, Nisārī, Riyāżī, Rıżāyī, Ṣabrī, Ṣabrī-i Şākir, Ṣadreddīn-zāde Rūḥullāh, Ṣāfī, Ṣafvetī, Sāʿī, Saqīl, Sānī, Sarrāfī, Şemsī, Şerīfī, Shaykh al-Islām İshāq Efendi, Shaykh al-Islām Yaḥyā Efendi, Şīrī, Tāshlıcalı Yaḥyā, ʿUlvī, Vusūlī, and Zātī. In our study, after briefly addressing the place and importance of poetry miscellanies in the history of literature, the examined section is analyzed in terms of form and content. The poems in the selected folios are classified according to the MESTAP (Metadata for Ottoman Turkish Poetry Anthologies Project) table. Furthermore, the focus of the thesis—folios 157b to 195b—is presented in a transcribed version. Although great care has been taken to remain faithful to the original orthography of the miscellany in the transcription, incomplete or semantically incoherent passages have been corrected by consulting divans, tezkires, or other miscellanies; such editorial interventions are duly noted in the footnotes.
Benzer Tezler
- Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Hamidiye Koleksiyonu'nda bulunan mülevven tekniğindeki ciltler
Colorful (mülevven) volumes in the Hamidiye cCllection in The Suleymaniye Manuscript Library
ASLIHAN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat TarihiNecmettin Erbakan ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HACER KARA
- Kağıt sanatları ve Kalender Paşa: I. Ahmed Albümü
Kalender Pasha and paper arts: Album of the Sultan Ahmet I
NİL BAYDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL BAĞCI
- Süleymaniye kütüphanesi Hamidiye Murakka koleksiyonu cilt uygulamaları
Hamidiye Muraqqa collection bookbinding impositions in Suleymaniye library
BURAK KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. AHMET SACİT AÇIKGÖZOĞLU
- Zahire-i Muradiyye, Mü'min bin Mukbil Sinobi (inceleme-metin 1-80. varaklar arası dizin)
Başlık çevirisi yok
HÜSEYİN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA CANPOLAT
- Kınalızade Hasan Çelebi Tezkiretü'ş-Şu'ara (inceleme-tenkitli metin) (2 cilt)
Başlık çevirisi yok
AYSUN EYDURAN SUNGURHAN
Doktora
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA İSEN